تشدید مشکلات تالاب پریشان به خصوص طی سال های اخیر که بنا بر دلایل مختلف و متعددی که هم ریشه در عوامل انسانی و هم غیرانسانی دارد، شرایط امروز این تالاب ارزشمند را تا بدان حد ناپایدار و نامتعادل نموده که در حال حاضر به جز عرصه ای خشک در سطح تالاب و تغییرات شدید اکولوژیکی در حاشیه ی آن که تهدیدهای فراوانی را هم برای جوامع محلی حاشیه ی تالاب و هم برای گونه های جانوری و گیاهی آن به دنبال داشته، چیز دیگری از آن همه تنوع طبیعی که در این ذخیرگاه زیست کره یافت می شد، باقی نمانده است.

با این حال طبیعتاً حرکت به سمت چنین فضای علمی و عملی محقق نخواهد شد، مگر با ایجاد بسترهای مناسب و فراهم آوردن امکانات سخت افزاری مرتبط که بتواند ضمن برقراری ارتباطی مستمر و مداوم با عرصه ی تالاب، همواره شرایط موجود در آن را رصد کرده و براساس آن برنامه ها و سایر فعالیت ها را عملیاتی نموده و یا در قالب بسته های پیشنهادی به مسوولین ذی ربط ارائه نماید که خوشبختانه در سفر دوم هیئت دولت به استان فارس، احداث بخشی از این امکانات سخت افزاری مصوب و براساس آن احداث ساختمان «مرکز تحقیقات محیط زیست در تالاب پریشان» به تصویب هیئت محترم دولت رسید که بی تردید یکی از دست آوردهای تأثیرگذار و بنیادی این سفر در عرصه ی محیط زیست محسوب می شود. لذا احداث چنین مرکزی در حاشیه ی این تالاب بین المللی که تاکنون از وجود چنین مراکز مطالعاتی کاملاً بی بهره بوده این امید را در بین تشکل های غیردولتی زیست محیطی و فعالین عرصه های طبیعی به وجود آورد که با احداث و آغاز بهره برداری از آن بتوان امید داشت که با افزایش فعالیت های پژوهشی و مطالعات میدانی، فرصت های تازه ای برای بازیابی عرصه ی تالاب، کاهش آسیب های ناشی از بحران های موجود در آن و بهبود شرایط به گونه ای که بحران های به وجود آمده رشد معکوسی گرفته و رفته رفته شرایط اکولوژیکی این ذخیرگاه زیست کره رو به بهبودی رود، فراهم آمده است.

با این حال زمزمه هایی که به تازگی پیرامون انتقال این مرکز مطالعاتی از حاشیه ی تالاب پریشان به نقطه ای دیگر مطرح شده این نگرانی را به وجود آورده که ایجاد فاصله ی مکانی میان مرکز یاد شده و تالاب پریشان، امکان حضور مستمر و مداوم کارشناسان و متخصصان ذی ربط و مطالعات میدانی و مستقیم را کاهش داده و بیم آن می رود ذخیره گاه زیست کره پریشان را همچنان از موهبت وجود چنین مراکز تحقیقاتی ارزشمند و بهره¬مندی از نتایج مطالعاتی آنها بی نصیب گذارد. بدون شک ایجاد چنین امکانات سخت افزاری زمانی معنای واقعی خواهد گرفت و به بالاترین سطح کارآیی خود خواهد رسید که بتواند در مکانی مناسب احداث شود که بیشترین اثرگذاری را بر تالاب پریشان داشته باشد. چه آنکه حتی مدیریت کلان کشور نیز در رویکردهای تازه ی مدیریتی خود به دنبال تمرکززدایی از مراکز و سعی در انتقال و ارائه ی مستقیم خدمات و فعالیت های خود به تمامی سطوح اجتماع در موقعیت های مختلف هستند. حال روند انتقال مرکز تحقیقاتی که عملاً نام تالاب پریشان را بر پیشانی خود دارد از حاشیه ی این تالاب به نقطه ی دیگری این نگرانی را به وجود آورده که تالاب پریشان نه تنها از عواید تمرکززدایی بهره ای نبرده، بلکه مرکز اختصاصی خود را نیز به گونه ای معکوس از دست خواهد داد که امیدواریم مدیریت کلان محیط زیست در عرصه ی استان و کشور با دقت در این مسئله ضمن تداوم تمرکززدایی دولت، این امید را زنده کنند که سایر عرصه های طبیعی در سطح دیگر شهرستان های استان و کشور نیز به زودی شاهد بهره مندی از عواید مفید این تمرکززدایی ها شوند.

در نهایت بدینوسیله تشکل های غیردولتی ذیل الذکر با امضاء این بیانیه ضمن اعلام هشدار مجدد در خصوص افزایش دامنه ی بحران های اکولوژیک در تالاب بین المللی پریشان که تأثیر مستقیمی هم بر محیط طبیعی و جانوری مرتبط با آن و هم بر زندگی جوامع محلی حاشیه تالاب خواهد گذاشت از کلیه ی مسوولین ذیربط و نهادهای متولی خواستار ساخت مرکز مطالعات زیست محیطی تالاب پریشان در حاشیه ی همین تالاب هستند تا از این طریق ضمن فراهم آمدن شرایط جهت مطالعه میدانی و حضور مستمر محققان و متخصصین ذیربط، بتوان چشم اندازی امیدوار کننده برای آینده این تالاب پرارزش و جوامع انسانی، جانوری و گیاهی حاشیه ی آن متصور شد. امیدواریم کلیه¬ی مسوولین ذی ربط و کارشناسان مرتبط با نگرشی دقیق تر در این موضوع، شرایط را جهت ساخت مرکز یاد شده در حاشیه ی تالاب پریشان فراهم و با اعلام خبر کلنگ زنی و شروع ساخت آن در حاشیه ی همین تالاب، امید به حیات پایدار و متکی به اصول علمی و تحقیقاتی در تالاب پریشان را همچنان زنده نگه دارند.

مه لقا ملاح (مادر محیط زیست ایران و مدیرعامل جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست)

مینا انجوی (سرپرست جمعیت زنان مبارز با آلودگی محیط زیست ـ شعبه شیراز)

انجمن هم اندیشان جوان

موسسه 13فروردین

انجمن پیشگامان خورشید استهبان

انجمن دوستداران و نگهدارندگان زیستگاه سروکوهی