چكيده:
کتاب "تعامل دین، فرهنگ و ارتباطات: نگاهی مردم شناختی" اثر ابراهیم فیاض، عضو هئیت علمی دانشگاه تهران، از سوی شرکت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی منتشر شد.
نویسنده در این کتاب به بررسی نظریه تولید و مبادله معنا میپردازد و سپس با تحلیل تولید معنا، با توجه به انسانشناسی فلسفی و انسانشناسی دینی، منابع تولید معنا، تشریح و بررسی و بر حسب تاریخ این نظریهها در غرب و منابع اسلامی اندیشههایی در باب تولید معنا را مطرح میکند.
مک کوئل در کتاب مشهور خود، نظریه ارتباطات جمعی، سه رهیافت را برای مطالعه ارتباطات مطرح کرده است. اولین رهیافت، رهیافت ساختارگرا است که به طور عمده از جامعه شناسی گرفته شده اما دیدگاههای تاریخی، حقوقی و اقتصادی را نیز در بر میگیرد.
رهیافت دیگر رهیافت رفتاری است که اگر چه ریشه در روانشناسی و روان شناسی اجتماعی دارد اما برخی جامعه شناسان آن را مطرح کردهاند. موضوع بررسی این رهیافت، رفتارهای انسانی افراد، شامل نوع پیام، فرایند آن و نوع پاسخی است که به پیامهای ارتباطی میدهند.
رهیافت سوم، رهیافتی فرهنگی است که ریشه در علوم انسانی، به ویژه مردم شناسی (انسان شناسی) و زبان شناسی اجتماعی دارد. در این رهیافت، معنا و زبان با توجه به زمینههای اجتماعی و تجربههای فرهنگی بررسی میشود. همچنین این رهیافت بر رسانهها تأکید دارد و بر فاصله بین آنچه رسانه ارائه میدهد و آنچه دریافت میشود.
این کتاب مشتمل بر مقدمه و کتابشناسی است و در پنج فصل سامان یافته است. ادوار تاریخی اندیشه اجتماعی، تولید معنا، رهیافتهای معناگرایانه در فلسفه علوم اجتماعی، مردم شناسی و رهیافتهای تولید معنا و مبادله معنا فهرست عناوین این کتاب را تشکیل میدهند.
این کتاب 414 صفحه و در شمارگان 3000 نسخه منتشر شده است.
دکتر ابراهیم فیاض، استادیار گروه مردم شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران است. وی علاوه بر دروس حوزوی، مدرک کارشناسی را در رشته پژوهشگری از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد را در رشته مردم شناسی از دانشگاه تهران و دکتری را در رشته فرهنگ و ارتباطات از دانشگاه امام صادق تهران اخذ نموده است.
موارد تدریس وی «انسانشناسی جهانی شدن»، «انسانشناسی فلسفی»، «مردمشناسی اعتقادات دینی» و «مبانی فلسفه»(در مقطع کارشناسی) و «روششناسی (فلسفه)» و «انسانشناسی دینی ایران» (در مقطع کارشناسی ارشد) است. دکتر فیاض به صراحت لهجه و تحلیل های ساختارشکن مشهور است. وی غالب سرمقاله های مجله پگاه حوزه را نوشته است و اخیرا کتاب ایران آینده وی از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است.