شخصيت ها - سفرنامه ميرزا صالح شيرازي

شخصيت ها / اهالی رسانه / میرزا صالح شیرازی / متن / سفرنامه / سفرنامه ميرزا صالح شيرازي

ميرزا صالح شيرازي، فرزند حاجي باقرخان كازروني مي‌باشد. از تاريخ تولد و مرگ او اطلاع چنداني در دست نيست، ولي مي‌دانيم كه وي پيش از آنكه در سال 1815.م براي تحصيل به انگليس رود، در دستگاه عباس ميرزا در تبريز به كار دست‌نگاري مشغول بوده است.

ميرزا صالح نه تنها از پيشروان انديشه نوآوري در ايران به شمار مي‌رود؛ بلكه در زمينه نوسازي ايران به طور مستقيم نيز در تكاپو بوده است.

او پس از آموزش زبان‌هاي انگليسي و فرانسه و فراگرفتن برخي ديگر از دانش‌ها و هنرها از جمله فن چاپ در لندن، نخستين چاپخانه دولتي ايران را در تبريز به كار انداخت و براي اولين بار روزنامه‌اي به نام كاغذ اخبار را در تهران منتشر كرد.

ميرزا صالح مردي پركار، باهوش و كوشا بود و گرايش فراواني به آموختن دانش‌ها و فنون نوين غرب داشت و تا آنجا كه سفرنامه وي نشان مي‌دهد، به آشنا ساختن ايرانيان با آن دانش‌ها و فنون سخت دل بسته بود.

وي از نوگرايي‌ها، نوآوري‌ها و نوسازي‌هاي جهان غرب به ويژه روسيه و انگليس به طور گسترده سخن مي‌گويد و درباره بسياري از آنها گرايش‌هايي هواخواهانه از خود نشان مي‌دهد.

وي از پيشرفت‌هاي انگلستان در دانش، امور اداري، كشورداري و در زمينه‌هاي گوناگون بسيار ياد مي‌كند. صنعت چاپ، علم شيمي، نظام پارلماني، اهميت حكومت قانون، لزوم آزادي براي مردم، شركت مردم در حكومت از طريق انتخابات عمومي، اخذ آرا و محدود بودن قدرت و اختيارهاي شاه از مسائلي است كه ميرزا صالح در زمينه نوگرايي مورد بحث قرار داده و به شيوه‌اي آگاهانه به هم ميهنان خويش شناسانده است.

جايگاه سفرنامه ميرزا صالح در ميان سفرنامه‌ها:

گزارش سفر ميرزا صالح شيرازي از ديگر سفرنامه‌ها بيشتر قابل توجه مي‌باشد. او كه در زمره نخستين منورالفكران ايراني است، جز دومين دسته از محصلان ايراني بود كه به دستور عباس ميرزا وليعهد، براي تحصيل علوم جديد به انگليس اعزام شد. همين امتياز، سفرنامه‌ او را از ديگر سفرنامه‌ها متمايز كرده است.

او در سفرنامه خود به طور جدي براي درك غرب جديد مي‌كوشد. به نظر مي‌رسد او نخستين ايراني مي‌باشد كه با پشتوانه نوعي خردورزي به سفر غرب رفته است و از اين حيث، سفرنامه او داراي جايگاه ويژه‌اي در ميان متوني مي‌باشد كه براي شناخت مغرب زمين در اختيار داريم.

ويژگي ديگر اين است كه آن را مي‌توان اولين تاريخ انگليس به زبان فارسي دانست.

گزارش سفر ميرزا صالح، صرف ديده‌ها و شنيده‌ها نيست، بلكه او با تكيه بر مطالعه كتاب‌هاي متعدد به دانش خود مي‌افزايد. وي در اين گزارش شمه‌اي از تحولات مغرب زمين را بازگو مي‌كند كه از اهميت ويژه‌اي برخوردارند.

منبع: روزنامه دنياي اقتصاد، يكشنبه 23 آبان 1389

[بازگشت]

پایگاه خبری کازرون نیوز | kazeroonnema.ir