روزگاری در بازار شهرستان کازرون "راسته" های مختلفی از صنایع دستی چشم هر بیننده ای را به خود جلب می کرد اما اکنون این راسته ها جای خود را به مشاغل دیگری داده اند و هنرمندان کازرون نیز درپی رکود فروش صنایع دستی، دست از کار کشیده اند.

به گزارش خبرنگار مهر، صنایع دستی یکی از ابزارهای بسیار مهمی برای معرفی فرهنگ و تمدن یک سرزمین محسوب می شود.

صنایع دستی نه تنها از لحاظ فرهنگی و میراثی دارای اهمیت زیاد است بلکه به واسطه وجود علاقمندان به این هنر، می تواند برای اساتید این بخش نیز دارای توجیه اقتصادی باشد.

طی سالهای اخیر صنایع دستی در سطح کشور و استان فارس به طرز ملموسی با رکود مواجه شده و در شهرستان کازرون نیز بسیاری از راسته های صنایع دستی در بازار از رونق افتاده است.

عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون در گفتگو با خبرنگار مهر در این رابطه گفت: استان فارس به واسطه شرایط خاص تاریخی خود، طی قرنهای متمادی شاهد سکونت جمعیتهای مختلف انسانی بوده و گرچه بسیاری از یادگارهای این جمعیتهای تاریخی و باستانی از میان رفته اند و یا در قالب بناها و ساختمانها به صورت ایستا برجا مانده اند اما هنوز برخی رشته های صنایع دستی به عنوان زنده ترین میراث تاریخی ما برجای مانده اند که به نظر می رسد این زنده ترین میراث تاریخی،در حال کشیدن آخرین نفسهای خود باشد.

محسن عباسپور افزود:  مشاهده وضعیت پیش روی این صنعت و توجه به عواملی همچون شکست در رقابتهای بازار، عدم تجدید نسل صنعتگری به دلیل پایین بودن سطح درآمدهای صنایع دستی و وجود مشکلات متعدد معیشتی برای آخرین هنرمندان بازمانده از این رشته ها حاکی از آن است وضعیت نامناسب صنایع دستی در سطح کشور و به تبع آن در استان فارس است.

وی ادامه داد: طی سالهای اخیر در شهرها و مناطق تاریخی استان فارس از جمله شیراز، کازرون، لار، فسا، جهرم و... راسته های متعددی از حضور صنعتگران صنایع دستی در سطح بازارها وجود داشت که امروزه یا جا را برای حرفه های جدید خالی کرده اند و یا به نحو چشمگیری از تکاپو افتاده اند.

وی با بیان اینکه راسته آهنگری و بازار نمدمالهای کازرون از جمله همین فضاهای خالی شده ای هستند که مشابه آنها را می توان در سایر شهرهای استان نیز مشاهده کرد، اظهار داشت: واقع امر این است که باوجود تلاشهایی که تاکنون صورت گرفته بازار فروش بسیاری از این صنایع تغییری نکرده و همچنان غالب مشتریان صنایع دستی به ویژه در مورد ابزار کار، تن پوشها و پاپوشها و... سطح مشخصی از اجتماع هستند که طبیعتاً به دلیل کم بودن تعداد آنها، تقاضاهای محدودی هم دارند.

عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون گفت:  بنابراین پایین بودن تقاضا در سطح بازار موجب شده که فعالیت در این صنعت، مقرون به صرفه و اقتصادی قلمداد نشود و در نتیجه عرضه صنایع دستی نیز به شکل چشمگیری کاهش یافته است.

عباسپور بیان کرد: برهم خوردن سطح تقاضا و عرضه صنایع دستی طی سالهای اخیر به ناگزیر بسیاری از هنرمندان این رشته ها را به سمت حرفه های دیگر گرایش داده و در این میان بدون شک بیش از همه ماهیت وجودی این آثار ارزشمند است که دچار ضرر و زیان شده است.

وی گفت:  در خصوص اهمیت حفظ صنایع دستی بایستی یادآور شد که پیشینه تاریخی بسیاری از این صنایع حتی از آثار باستانی و بناهای بسیاری که امروز در کشور می شناسیم، بیشتر است از این رو لازم است به عنوان یک رکن تاریخی و به صورت ویژه و علمی به چالشهای پیش روی این حوزه پرداخته شود.

عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون گفت: اهمیت شایان توجه دیگر صنایع دستی در این است که عمدتا این صنایع و محصولات تولید شده از آنها از جمله ابزار طبقات عامی جامعه محسوب می شوند از طرفی نیز در طول تاریخ ایران، اطلاعات بسیار محدودی از شرایط زندگی این طبقه اجتماعی باقی مانده زیرا عمده بناهای برجامانده و تاریخ نگاشته شده در ارتباط با طبقات حاکم بوده اند.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر صنایع دستی از جمله برجسته ترین داده های مردم شناسی و تاریخی برای مطالعات و پژوهش های مرتبط تلقی می شود، ادامه داد: بدون تردید ما در واپسین سالهای دوران گذار از صنایع دستی به صنایع صنعتی هستیم و معتقدیم هنوز هم می توانیم از مرگ خاموش صنایع دستی جلوگیری کنیم.

عباسپور اظهار داشت: این امر مشروط به اینکه بتوانیم ارتباطی عقلانی و کاربردی میان چهار رکن اساسی که می توانند صنایع دستی را از حذف در تاریخ نجات دهند یافت دانشگاه، هنرمندان صنایع دستی، بازار و نهادهای دولتی چهار رکن مستطیل طلایی ماندگاری صنایع دستی هستند که تنها در صورت برقراری درست ارتباط میان آنها می توان به حفظ میراث چند هزار ساله ایرانیان در قالب صنایع دستی امید داشت. 

عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان شهرستان کازرون بیان کرد: در حال حاضر در سطح دنیا بسیاری از فرهنگهایی  که موفق به حفظ صنایع دستی خود شده اند، در ابتدا این صنعت و چالش های آن را به دانشگاه بردند و از طریق نهادهای علمی و با مشارکت فعالین این حوزه، موفق به یافتن راه هایی برای ترویج این صنایع در بازار شدند.

وی گفت: شاید در نگاه اول اندکی فانتزی به نظر برسد ولی یکی از راه های حفظ صنایع دستی همچون گیوه و برخی از تن پوش­ها وارد کردن آنها به صنعت پوشاک است.

عباسپور افزود: در شرایطی که پذیرش الگوهای پوششی در قالب مدلینگ به عنوان یکی از راه های ترویج انواع مختلف پوشش محسوب می شود در صورت تعقل و بهره گیری از نهادهای علمی می توان با تکیه به پشتوانه ی تاریخیمان، راه را تکیه دادن صنایع دستی به درآمدهای بازار و در نتیجه بقا آن، باز کرد.

عباسپور افزود: بدون شک در این میان بسیاری از هنرمندان صنایع دستی کشور به دلیل بالا بودن گروه سنی شان و کاهش انگیزه ها جهت وارد شدن به رقابتهای سرزنده در سطح بازار، تمایل چندانی به ورود مستقیم به این حوزه ندارند، ولی با ورود دانشگاه و حمایت های دستگاه های ذی ربط از جمله سازمان میراث فرهنگی می توان دست آوردهای مناسبی را انتظار داشت مشروط به آنکه ما واقعا قصد زنده نگه داشتن این میراث ارجمند که از جنس طبقات عامیانه جامعه ایرانی است را داشته باشیم.