گردشگری شهری که دارای معنایی روشن است به معنی وجود بسترها و زمینه های موجود در شهرهایی می باشد که در آن ها شهروندان بتوانند بخشی از اوقات فراغت و تفریحی خود را در ساعات غیرکاری در درون شهر سپری کنند.

ایجاد زمینه برای گردشگری شهری امروز از نیازهای ضروری در زندگی شهری است. اگر در یک شهر بسترهای مناسب برای گردشگری شهری وجود نداشته باشد، تداوم ساعات کاری به ملال آور شدن و کارزدگی شهروندان در آن شهر منجر خواهد شد. این مسئله می تواند حتی در شهرهایی که دارای موقعیت های شغلی مناسب نیز می باشند، به افزایش مهاجرت از آن شهر منجر شود. بخش قابل توجهی از خانواده های کازرونی که تمایل خود را به مهاجرت از کازرون بیان می کنند در دلایل خود به کمبود و نبود امکانات تفریحی و گردشگری در سطح شهر اشاره می کنند.  بنابراین در ریشه یابی مسئله مهاجرت از شهرها در کنار بررسی فرصت ها و امکانات کاری و شغلی، بخش مهم دیگر توجه به وضعیت گردشگری شهری در آن شهر خواهد بود.

با این مقدمه به به بررسی وضعیت گردشگری شهری کازرون خواهیم پرداخت. حقیقت آن که شهر کازرون با وجود پیشینه تاریخی زندگی شهری در آن و وجود استعداها و قابلیت های فروان گردشگری شهری، اما در چند دهه گذشته فاقد امکانات تاسیساتی مناسب در زمینه گردشگری شهری بوده است. در این جا یک سوالی این است که گردشگری شهری شامل چه امکاناتی در شهر خواهد بود؟  در پاسخ می توان به این موارد اشاره داشت: مراکز خرید، پارک ها و بوستان ها، مراکز تاریخی، موزه ها و حتی پیاده رو ها و خیابان های دارای فضای سبز حاشیه ای می توانند شامل مراکز هدف برای گردشگری شهری باشد.

از نظر مراکز خرید باید گفت که کازرون بطور سنتی دارای یک مرکز خرید پیوسته و دالانی مرتبط با هم بانام بازار سرخیرات می باشد که از نظر مساحت در گروه بازارهای سنتی نسبتا بزرگ قرار می گیرد. بازار سنتی کازرون تنها مرکز خرید این شهر از گذشته تا کنون بوده و بیشترین حجم گردشگری شهری را به خود اختصاص می دهد. در چند سال گذشته چندین مرکز خرید مدرن نیز در مجاورت این بازار سنتی احداث شده و یا در حال احداث می باشد؛ اما حقیقت آن که گردش در بازار و مراکز خرید بدلیل محدودیت های ناشی از عدم امکان توقف طولانی و استراحت مناسب و خانوادگی، نمی تواند تامین کننده نیاز خانوارها جهت گردشگری شهری باشد.

دومین گروه از مکان های هدف برای گردشگری شهری موزه ها و مراکز تاریخی می باشد. این دسته از اماکن نیز که خوشبختانه در کازرون به وفور وجود دارند، تا کنون از طرف مسئولان مورد غفلت بسیاری واقع شده اند. مقبره شیخ ابواسحق؛ موزه تاریخی دوان و مردم شناسی کازرون، مقبره شیخ امین الدین، حمام تاریخی قلعه و ملابابا، خانه های تاریخی توتونچی و حاج اسماعیل در خیابان ابواسحق و خانه شریعتمدار در خیابان شریعتی، مساجد تاریخی شیخ، بازار و مقنی ها، بازارهای قدیمی شاه حمزه و ابوالفتح همگی از جمله اماکن تاریخی می باشد که در صورت توجه هرکدام می توانند در اوقاتی که شهروندان نیازمند گشت و گذار و تفریح در داخل شهر می باشند، پذیرای شهروندان باشند. می توان مقبره شیخ ابواسحاق را مرمت و حیاط بیرونی آن را بازسازی و نورپردازی کرد و با استقرار امکاناتی نظیر صندلی و آلاچیق از فضای تاریخی و طبیعی درختان نارنج آن برای پذیرایی از شهروندان و مسافران استفاده کرد. نمای سنگی قدیمی و ساختمان تاریخی مقبره شیخ امین الدین از دیگر اماکن مناسب برای بازدید شهروندان و گردشگران خواهد بود که با غفلت روبرو شده است. حمام ملابابا نیز که در حال حاضر تنها به مخروبه ای متروکه شباهت دارد و خانه های تاریخی نیز هرلحظه در خطر تبدیل شدن به آپارتمان های چند طبقه قرار دارند. در صورت وجود اراده کافی و همت مسئولان می توان هرکدام از این اماکن و محل های گردشگری را برای بازدید شهروندان و حتی گردشگران خارجی بازسازی و مرمت کرد. در همین ارتباط خیابان ها و بلوارها از دیگر مناطق مناسب برای گردشگری شهری می باشند که تا کنون از این نظر به موقعیت آن ها توجه نشده است. مناسب سازی خیابان ها و پیاده رو ها اولین قدم برای ایجاد گردش شهری شهروندان می باشد. مناسب سازی خیابان ها می تواند از طریق کاشت درختان سایه دار و همگون سازی درختان موجود در یک خیابان درجهت افزایش زیبایی  آن مکان صورت گیرد. به عنوان نمونه کاشت درختان ابریشم بصورت یکنواخت در بلوار جمهوری اسلامی یا بلوار خرمشهر می تواند موقعیت مناسبی را جهت علاقه مندان به پیاده روی روزانه در شهر بوجود آورد. در همین خیابان ها نصب نیمکت در پیاده روها و ایجاد فضای سبز حاشیه ای اقدام مهم دیگری است که خیابان و پیاده رو را جهت گردش شهری مناسب خواهد ساخت. علاوه بر این کازرون دارای چندین جاده روستایی واقعا منحصر به فرد می باشد که بدلیل اختصاصی بودن این جاده ها برای روستا و مجاورت با شهر می توان این جاده ها را به زیباترین شکل ممکن برای استفاده شهروندان مهیا ساخت. جاده دوان در  امتداد میدان علامه و جاده روستای گلستان در امتداد میدان حافظ دو مسیر روستایی منحصر به فرد کازرون برای ورزش های همگانی و صبحگاهی می باشند. جاده دوان بدلیل مسیر طولانی و مستقیم و مجاورت با دشت زیبای دوان از یک طرف و کوه از طرف دیگر و همچنین مشرف بودن به شهر بهترین امکان و زمینه را برای پیاده روی های روزانه شهروندان دارا می باشد. کاشت درختان کم آب مانند ابریشم و کاج در دو سمت این جاده های زیبا جهت سایه پوش شدن این جاده ها در طول روز پیشنهاد می گردد.  

با این حال مهمترین اماکن تفریحی در ارتباط با گردشگری شهری کازرون، وجود بوستان و پارک های شهری خواهد بود. قدیمی ترین بوستان تاریخی کازرون بوستان باغ نظر است که در حال حاضر بیشتر مورد استفاده خلوت نشینان قرار گرفته است. این مسئله جای تاسف بسیاری دارد. با این که شهرداری در بازسازی و موزاییک فرش این بوستان تاریخی بزرگ اقداماتی انجام داده، اما در موارد بیشتری دیوارهای کوتاه این بوستان محل رفت و آمد افراد ناسالم و ناشایست گردیده است که خانواده ها را برای استفاده و گردش روزانه از این بوستان برحذر می دارد. به نظر می رسد در ارتباط با وضعیت باغ نظر شهرداری به تنهایی قادر به اداره و مدیریت این باغ تاریخی نخواهد بود بلکه پیشنهاد می گردد شهرداری با مشارکت اداره میراث فرهنگی و نیروی انتظامی اقدام به ساماندهی و رسیدگی به امور باغ تاریخی نظر کند. نکته جالب آن که تبدیل باغ نظر به پاتوق دائمی بزهکاران در حالی است که این باغ در مجاورت فرماندهی نیروی انتظامی شهرستان قرار دارد. علاوه بر این باغ نظر بدلیل ماهیت تاریخی اش می تواند موزه عکس دائمی از کازرون قدیم باشد و با طراحی تابلوهایی اختصاصی و دائمی برای نمایش عکس از کازرون قدیم به زیبایی این محیط تاریخی و طبیعی افزود. در راستای غنی تر کردن موزه عکس کازرون قدیم در باغ نظر می توان مشارکت شهروندان را نیز با جمع آوری عکس هایی از کازرون قدیم به همراه داشت.

همچنین در داخل شهر کازرون امکانات طبیعی و محیط زیستی واقعا مناسبی موجود می باشد که با بی توجهی مسئولان در چند سال اخیر این موقعیت ها در حال نابودی بوده اند. وجود تپه ها در اطراف این شهر بهترین فرصت را برای ساخت پارک های طبقاتی و مرتفع کوهستانی در ارتفاعات و ایجاد چشم انداز مناسب برای شهر فراهم آورده که این تپه ها نیز متاسفانه مورد بی توجهی و تخریب قرار گرفته اند. تخریب تپه مشرف به دانشگاه سلمان فارسی مهمترین مورد از مسئله زنجیره ای تخریب تپه ها در شهر کازرون بوده است، در صورتی که این تپه می توانست یک پارک جنگلی و خانوادگی مناسب  برای ساکنان آن محل و بویژه دانشجویان و اساتید دانشگاه سلمان فارسی باشد. اما بدون شک بهترین و مناسب ترین مکان تفریحی که می تواند با فضای گسترده و کوهستانی خود به ایجاد یک بوستان وسیع و زیبا برای کازرونی ها تبدیل شود، حاشیه کوه شمالی کازرون است. این حاشیه کوهستانی که امروزه قسمتی از شهر به حساب می آید در حال حاضر تنها قسمت کوچکی از آن با نام پارک طالقانی و سلمان مورد بهربرداری قرار گرفته است. در چند سال اخیر شهرداری تصمیم به احداث مسیر اختصاصی برای ورزشکاران در حاشیه این کوه با نام جاده سلامت داشته است که تا کنون نیمه تمام مانده است. بخش دیگری از این حاشیه کوهستانی در کمال تاسف در سال های گذشته بدلیل عدم آینده نگری و بی توجهی مسئولان وقت به احداث بیمارستان اختصاص یافت که امروزه محل بیمارستان ولی عصر می باشد.  در حالی که این بیمارستان می توانست در منطقه دیگری مستقر شود و بجای آن در حاشیه کوه شمالی شاهد توسعه پارک طالقانی و مجموعه بزرگ تفریحی و فضای سبز کوهستانی باشیم. بخش دیگری از این حاشیه در روبروی بیمارستان زمین متعلق به مالک شخصی است که احتمال مسکونی شدن آن در آینده نزدیک وجود دارد. در صورتی که این زمین حاشیه ای فوق العاده و زیبا در قسمت پایینی مخزن آب  نیز بجای فضای سبز به محل مسکونی تبدیل شود، کازرون یکی دیگر از قابلت ها و استعدادهای طبیعی خود را از دست خواهد داد. در حقیقت خانه سازی را می توان در مناطق دیگر گسترش داد، اما در صورتی که فضای طبیعی و کوهستانی شمال کازرون با مسکونی شدن از دست برود دیگر جایگزینی نخواهد داشت. در همین ارتباط شایسته است تا مسئولان مربوطه با دلسوزی و جدیت بیشتری فضای حاشیه ای کوه شمالی را جهت گسترش فضای سبز بزرگ و کوهستانی مورد توجه قرار داده و همت کافی را جهت احداث یک پارک کوهستانی بزرگ و درخور شهروندان در شهر کازرون داشته باشند. ضمن آن که بدلیل دسترسی آسان به امکانات ورزشی مانند کوهنوردی، صخره نوردی و دوچرخه سواری حاشیه کوه شمالی محل بسیار مناسبی برای ساخت پارک بزرگ شهر به شمار می رود. بدون شک وجود پارک کوهستانی بزرگ کازرون در حاشیه کوه شمالی می تواند گردشگری شهری را در کازرون توسعه ببخشد تا مردم این شهر درساعات تعطیلی و اوقات فراغت دغدغه نبودن پارک و بوستان تفریحی بزرگ و جنگلی را نداشته باشند.

براین اساس با توجه به آن چه بیان شد می توان نتیجه گیری کرد که  مسئله گردشگری شهری نیز برای کازرون یک مسئله مهم و قابل توجه می باشد. این بدان معناست که همان گونه که در یک شهر ممکن است مسائل و موضوعاتی مانند اشتغال، عمران و بهداشت وجود داشته باشد، در همان شهر نیز ما می توانیم شاهد وجود مسئله گردش شهری باشیم. متاسفانه در کازرون مسئله گردش شهری تا کنون کمتر مورد توجه قرار گرفته و یا شاید هم اصلا بدان توجه نشده است. موضوعی که مشکل فقر و محرومیت گردش شهری را در کازرون بدنبال داشته است. مسئله نبودن امکانات مناسب برای گردش شهری در سطح شهر کازرون یکی از دلایل مهم و قابل توجه در ارتباط با مهاجرت از این شهر می باشد. همچنین مسئله فقدان امکانات گردشگری شهری باعث شده تا بسیاری از شهروندان بویژه جوانان در فصل تابستان انتخاب زیادی برای تفریح و اوقات فراغت خود نداشته باشند و بیشتر اوقات خود را در شب های تابستان تنها به ماشین سواری و یا موتورسواری های پرخطر در سطح شهر اختصاص دهند. آمار بالا و تکان دهنده مرگ و میر نوجوانان در کازرون بر اثر سانحه موتور سواری خود گویای بهترین مدعا بر کمبود امکانات تفریحی در سطح کازرون می باشد.

بنابراین با شناخت مسئله گردشگری شهری در سطح شهر، حال شایسته است تا مسئولان و مقامات مسئول بوِیژه مقام محترم فرماندار با تشکیل کارگروهی از مسئولان مختلف و مرتبط مسئله گردشگری شهری را در کازرون به عنوان یک کلیت به پیوسته و واحد مورد توجه قرار داده و با پیگیری طرح هایی برای توسعه گردشگری شهری در کازرون نسبت به رفع این کمبود اساسی در سال های آینده اقدام ورزند. در این ارتباط مسئولان مرتبط هرکدام می توانند اقدمات در حال انجام و آینده خود را جهت توسعه و تقویت گردشگری شهری در کارگروه مربوطه ارئه دهند و این مسئله را با جدیت بیشتر دنبال کنند.

به امید روزی که نوجوانان کازرون اوقات فراغت خود رابجای موتورسواری های خطرناک و پرسه زدن در خیابان ها در پارک های ورزشی و فرهگسراها سپری کنند.