|
پيرمرد، مشغول به كار بود كه او را ديديم، وقتي از او خواستيم راجع به نخل و خرما صحبت كند، نگاهي به نخلستان كردو نگاهي به آسمان، گويا او، تا روزي را ديد، به ياد روزي رسان افتاد، گرماي آفتاب كه به صورتش خورد، سر را به زير افكند و اينبار خاك را نگريست، به آرامي نشست و به درخت تكيه داد.
از نخلستان گفت و اين كه حاصل عمرش است.از دشواري گره افشاني و شيريني برداشت محصول.از احتمال آفت زدگي و هدر رفتن تلاش شبانه روزي يكساله گفت و از نبود تضمين براي فروش محصول، از بيعلاقگي فرزندانش براي كار در نخلستان و مهاجرت به شهر، از اينكه با خوردن اولين خرما، گويي همهي لذتهاي دنيا را به او چشاندهاند.
سپس به گويش محلي انواع نژادهاي خرما را در منطقه جره ـ بالاده چنين برشمرد: كبكاب ـ چيجاب ـ شيخالي ـ شيخالي پنچه عروسي (باريك و بلند) ـ سَهمرون ـ قندي ( قطور و بسيار شيرين و ترد ) ـ مكتيب ـ گزي (راه راه است ) ـ قصب ـ گُمپ شتري ـ خاصه ( قرمز رنگ است) ـ عالي ( از نژاد كبكاب است) ـ شكري ( زرد رنگ و باريك ).
در خصوص نام محصولات نخل گفت : بخش چوبين پايين درخت نخل را « طاره » مينامند كه در گرده افشاني از آن استفاده ميشود، بدين شكل كه طاره درخت نر (كه قابليت باروري نداشته و تعداد آن در مقايسه با درختان ماده در يك نخلستان بسيار كم است ) را درون طاره درخت ماده قرار ميدهند تا عمل گرده افشاني صورت گيرد.اين عمل را در اصطلاح محلي« بو دادن » ميگويند.با ثمردهي نخل ميوههاي سبز رنگ كوچكي كه بسيار تلخ مزه است بر روي نخل ديده ميشود كه در اصطلاح محلي « پَحَك » نام دارد.مرحله بعد « خارَك » است كه محصول زرد رنگ و شيرين شده است.اما طعمي گَس دارد.با گرم شدن هوا خارَك ها نرم و نوك آن تبديل به رطب ميشود كه آن را « گل دمباز » مينامند و سپس رطب و در نهايت خرما بر شاخههاي نخل خودنمايي ميكند.
از او راجع به موارد استفاده نخل و محصولات آن پرسيديم كه گفت: از طاره نخل در عرق گيري استفاده ميشود، از شاخههاي درخت خرما نيز محصولات متعددي بافته ميشود كه در منطقه جره ـ بالاده مهمترين آنها عبارتند از : حصير، تك ( نوعي زيرانداز ) ، تويزه ( به عنوان سفره استفاده ميشود و مانند سيني است)، جارو، بادبزن، جاناني (ناندان) دوغاله ( جا رطبي )، بَل ( نوعي سبد است كه خرما و قصب يا تنباكو در آن نگهداري ميشود).
حرفهايش كه تمام شد، زانوانش را تكيهگاه بدنش كرد، يا الهي گفت و برخاست، وقتي از او تشكر كرديم، لبخندي زد و به آرامي دور شد.