پایگاه خبری کازرون نیوز | kazeroonnema.ir
با اسارت گرفتن والریانوس به دستور شاپور
اول، شهر تاریخی بیشاپور توسط سربازان و اسرای رومی به صورت امروزی رونق یافت. قدمت
شهر بیشاپور بسیار پیشتر از دوران ساسانی ثبت شده است. یافته های اواخر دوران پارینه سنگی غار شکارچی و غار چشمه ساسان گواهی
بر حضور انسان های نخستین در این منطقه بوده است . کشف آثاری از دوران ایلامی و دوران
اشکانیان نیز گواه دیگری بر تمدن پیش از ساسانی در بیشاپور است. در تحقیقات دکتر سرفراز
از ترانشه هایی صحبت به میان آمده با دیوار هایی مربوط به قبل از دوران ساسانی که از
زیر برج و باروی ساسانی می گذرد. که البته
به دلایلی، تحقیقات در مورد آن متوقف شده است. همچنین ستون های یادبود با متون دو زبانه
نگاشته شده بر آن که حاکی از رونق بیشاپور قبل از ساسانیان است.
شاپور اول بعد از کناره گیری پدرش اردشیر
بابکان از قدرت، با تاج پدر تاجگذاری می کند و جنگ های خود را برای کوتاه کردن دست
اهریمنان از بوم ایران، یکی پس از دیگری به سرانجام می رساند.
امپراتوری روم به عنوان یک تهدید بارها بر
سر راه ایرانیان سنگ اندازی می کرد و گاه و بیگاه دست اندازی هایی به ایران می نمود.
شاهپور اول ساسانی
نخستین جنگ شاپور اول با رومیان در سال
۲۴۴ میلادی به وقوع پیوست. در حوالی شهر زیته، فیلیپ عرب حاکم آن منطقه که تحت نفوذ
روم بود، بر گوردین شورید و او را کشت و خود امپراتور روم شد و به ایران پیشنهاد صلح
داد. طبق معاهده ای، ارمنستان و قسمتی از بین النهرین در تصرف ایران باقی ماند.
والریانوس امپراطور روم
جنگ دوم شاپور در سال ۲۶۰ میلادی اتفاق افتاد.
در این جنگ والریانوس امپراتور روم در حوالی
شهر ادس در حین فرار دستگیر شد و به همراه وی، هفتاد هزار لژیونر رومی به اسارت در
آمدند. شاپور که روم را شکست خورده دید، سیریادیس
را که از بزرگان انطاکیه بود به امپراتوری روم گمارد.
نقش برجسته پیروزی والرین بر دشمنان خارجی - تنگ چوگان - شهرتاریخی بیشاپور
شاهپور اول سوار بر اسب در حالی که دست فلیپ عرب را به نشانه اسارت در دست گرفته و جنازه فلیب عرب در زیر پای اسب او قرار دارد و والریانوس امپراتور اسیر و شکست خورده روم در مقابل شاه ایران زانو زده است
والرین تا آخر عمر در ایران به اسارت می ماند
و به دستور شاپور در کاخ والرین در بیشاپور سکنی می گزیند. شاپور از وی خواست تا سدی
بر رودخانه شوشتر به کمک مهندسین رومی بسازد. وجه تسمیه بند قیصری نیز به همین مناسبت
است. فردوسی پدر شعر پارسی نیز به زیبایی از
آن یاد می کند.
همی برد هر سو بزانوش* را
بدو داشتی در سخن گوش را
یکی بود پهن رود در شوشتر
که ماهی نکردی بر او برگذر
بزانوش را گفت کز هندسی
پلی سازی این را چنان چون سزی
تو از دانش فیلسوفان روم
به کار ار چندی در این مرز وبوم
چو این پل براید سوی خان خویش
برو تازیی باش مهمان خویش
ابا شادمانی و با ایمنی
زبد
دور و از دست اهریمنی
*فردوسی از والرین به نام بزانوش یاد کرده است.
والرین به کمک افرادش شهر بیشاپور را به سبک و سیاق معماری روم
طراحی می کنند و کاخ خود را در کنار قصر شاپور اول بنا می کند .
قصر شاپور را به زیبایی با ایوان موزاییک
و حیاط موزاییک منقوش به گل ها و پرندگان و تصاویر زنان و مردان که بر روی کاشی نقش
بسته مزین می کنند. موزاییک های بی نظیر ایوان نمونه های منحصر به فردی در دنیاست که
بعد از کشف سرنوشت غم انگیزشان رقم می خورد و آنچه که امروز از کشفیات گریشمن باقیست،
نقاشی های تانیا گریشمن است و از آن کاشی کاریها تنها چند قاب کامل وجود دارد. گریشمن
مدعی شد زمانیکه به افغانستان رفته به دلیل قحطی مردم به انبار اشیا که با دیوار پلمپ
شده بود حمله بردند، همه چیز را حتی کرباسهایی که به ته کاشی ها چسبانده شده بود
را برده بودند. الباقی هم میان موزه لوور پاریس و موزه ملی ایران قسمت شد.
نمونه ای از نقوش ایوان موزائیک
حیاط موزاییک نیز از این زیبایی بی بهره نبود.
با نقاشی ها و موزاییک هایی از زنان برهنه مزین شده بودند که البته سرنوشت آن ها نیز
اسفبار است. بخش از رنگ ها را آفتاب برد و بخشی ....
در تحقیقاتی که در سال 90 انجام گرفت نیز
مجسمه یک زن برهنه کشف شد که آن هم در خزانه نگهداری می شود.
ستون های یادبود در میدانی که دو خیابان اصلی
شهر همدیگر را قطع می کنند قرار دارد. این ستون ها با هزینه شخصی اپسای دبیر که معمار
بیشاپور بود ساخته شده است.
وقتی شاپور به طور سر زده از بیشاپور دیدن
کرد، آنچنان به وجد آمد که هدایای بسیار زیادی
به اپسای دبیر داد.
ستون جنوبی در اثر گذر ایام به شدت اسیب دیده و نوزده قطعه شده
بود. البته در حال حاضر مرمت شده است. ستون شمالی خوشبختانه سالم مانده و کتیبه ارزشمندی
که تاریخ شهر را در بر گرفته است بر آن به دو زبان اشکانی و ساسانی حجاری شده است.
وجود یک ماه و ستاره در بالای ستون سمت راست
که بیشتر از عناصر اشکانی الهام گرفته، نشان از اعتداقات مردمان این سرزمین به ماورا
بوده است. در دوران اسلامی این دوستون به عنوان ستون های خانه استحکام انرا سبب شده
بود.
نشان ماه و ستاره بر ستون بنای یادبود بیشاپور
و اما در میانه دو ستون جای یک مجسمه از سنگ
مرمر سیاه از شاپور اول خالی است. متاسفانه از سرنوشت آن خبری نیست. سنگ مرمر سیاه
در چند مکان تاریخی ایران از جمله بیشاپور، تخت جمشید و پاسارگاد به صورت خاص استفاده
شده است. تاریخ نویسان تا قرن 4 هجری از وجود مجسمه ای تحت عنوان غلام سیاه در کنار
ستون های یادبود بیشاپور خبر داده اند و در حفاری های گریشمن نیز پای مجسمه ای کشف
شد که بزرگتر از یک انسان عادی بود. البته خبری از پای مجسمه نیز در دسترس نیست.
دو پایه کوچک در کنار ستون های یادبود دیده می شود که گویا برای قرار دادن وسایل روشنایی کاربرد داشته است.
متن کتیبه بیشاپور
در فروردین ماه (در) سال 58 (از) آتش اردشیر
(در) سال 40 (از) آتش شاپور از آتش های شاهی(در) سال 24 این تصویر (پیکره) بغ مزدا
پرست خدایگان شاپور، شاهان شاه ایران و انیران که چهر از ایزدان دارد، فرزند بغ مزدا
پرست، خدایگان اردشیر شاهان شاه ایران که چهر ایزدان دارد. نواده خدایگان پاپک شاه
(این) کار اَپسای دبیر از شهر حران از خاندان خویش ... و بدین روال زمانی بغ مزدا پرست،
شاپور شاهان شاه ایران و انیران که چهر از ایزدان دارد (بدینجا آمد) و زمانی که شاهان
شاه این پیکره را دید (ایستاد) و به اپسای دبیر سیم و بندگان و کنیزان و باغ ها و دارایی
بخشید.
یکی از بی نظیر ترین نقاط بیشاپور معبد آناهیتا
یا الهه آب است. تیم حفار فرانسوی به صرف پیدا شدن یک آتشدان در حوالی بیشاپور، این
معبد عظیم را آتشکده خواند که البته به همت تیم حفار ایرانی دکتر سرفراز و با کشف راه
آبهای معبد، فرضیه گریشمن رنگ باخت و جای خود را به اسناد ایرانی داد. گریشمن بعد ها
که به ایران سفر کرد از نزدیک نظریه تیم ایرانی را صحه گذاشت.
سنگ های بسیار عظیم که به صورت خشکه چین بر
هم گذارده بود و با فلز استحکام داده بودند و راهروهایی که به سنگ میراب ختم می شد
و حوضی با عمق کم برای نیایش آب، سرستون هایی با پیکره 16 گاو نر بر بلندای دیواره
که با زیور آلات مزین شده بودند.
والریان برای خودش کاخی با سنگ های حجاری
شده نیز ساخت که بخش اعظم آن به زیر جاده رفت
تا یکبار دیگر خیانت انگلیس در ایران نمود پیدا کند .
چشمه نعل اسبی شکل نیز در ابتدای بیشاپور
در جریان جاده سازی نابود شد. هم اکنون سنگ های حجاری شده آن باقی مانده است.
۲) طبیعی است، نظراتي كه در نگارش آنها، موازین قانونی، شرعی و اخلاقی رعایت نشده باشد، یا به اختلاف افكني‌هاي قومي پرداخته شده باشد منتشر نخواهد شد. خواهشمندیم در هنگام نام بردن از اشخاص به موازین حقوقی و شرعی آن توجه داشته باشید.
۳) چنانچه با نظری برخورد کردید که در انتشار آن دقت کافی به عمل نیامده، ما را مطلع کنید.
۴) در صورت وارد کردن ایمیل خود، وضعیت انتشار نظر به اطلاع شما خواهد رسید.
۵) اگر قصد پاسخ گویی به نظر کاربری را دارید در بالای کادر مخصوص همان نظر، بر روی کلمه پاسخ کلیک کنید.
حقیقت آن است" که در زمانِ شاپورِ دوم، عربها شهر کوچک و مرزیِ حیره(جایی شاید بین عراق و بحرینِ کنونی) را قصد می کنند با تحرکاتِ خود، صاحب شوند و در آن دوره، چون قومی بدوی و بیانگرد و ابتدایی بودند، بشدت از شاپورِ دوم، شکست می خورد، و شاپور برایِ اینکه این حرکت تکرار نشود و کسی جرات برپایی آشوب و حمله به مرزهایِ جنوبی را در سر نپروراند و در واقع، برایِ اینکه ... این عربها را در ... بکشه، دستور میده که از کتف هایِ اسیران، زنجیر رد و آنها را بهم متصل می کنند.
دو قرن بعد از این جریان، و در زمان فتح ایران بدست اعراب، اعراب به دهانه غارِ شاپور میرسن و بخیال اینکه این مجسمه باشکوه، مجسمه یِ شاپورِ دوم معروف به ذوالاکتاف است، این مجسمه شگفت انگیز را می اندازند. من نمی دونم اینا رو کی راهنمایی میکنه تا دهانه غار؟؟؟ اصلا عربِ ... ... حجازی، چی می خواست، توی بهشتِ سرسبزِ کازرون.
ای لعنت به خسروپرویز و شاهانِ بعد از دوشاپورِ اول و دوم، که به یکباره، هوسران و زنباره و میگسار و لاقید و لذتجو میشن و اونقد در بیخبری و نسیان باقی می مونند و اونقد ظلم می کنند، که مردم وقتی با لشکرِ عرب، که اندازه یِ یکی از پادگان هایِ دورافتاده یِ مرزیِ ما هم در قسمت حیره، سرباز نداشته اند؛ ولی اونقد مردم، زیرِ فشارِ طبقات مختلفِ پرنفوذ در دولتِ ساسانیان بودند که وقتی می بینند، فرمانده یِ سپاهِ عرب، و زیر دستانش رویِ یک فرش، خوراک می خورند و ملاکشون برای برتری به یکدیگر و نزدیکی به خدا فقط و فقط تقوایِ الهی بوده، به یکباره وا می دهند.
در واقع، تمامِ نزدیک به صد تا صدوپنجاه سالِ آخرینِ پادشاهیِ ساسانیان، ما شاهدِ بوجود آمدنِ فلسفه ها و آیین هایِ مختلفی هستیم، که هرکدام می خواهند، آشفتگیِ بوجود آمده یِ حاصل از برداشت هایِ جدید و نو از دین زرتشت و آیین میتراییسم و مهرپرستی را به یک نظمِ کلی برسانند و آن را با اعتقادِ اهورایی بودنِ تسلسلِ قدرت در خانواده یِ شاهی، و اینکه شخصِ شاه یک مقامِ دست نیافتنیِ معنوی است که مستقیم با خداوند در ارتباط است و وجودش و حُکمش، به مثابه خودِ اهورامزدا و دستورِ اهورامزدا هست. که در سالهایِ آخر، این باورها به حدی، قدرت می گیرند و آیین های عبادتیِ مردم(آیین های زرتشتی و مهرپرستی، مانوی و مزدکی) به حدی، تحتِ نفوذ قدرتِ مُغ ها و شاهانِ بی کفایت و به نفعِ حرم قدرت، و به ضررِ عامه یِ مردم، دستکاری میشند، که دیگه کار به جایی میرسه که مثلا در دوره یِ انوشیروان، که مثلا پادشاهِ عادلی به حساب می اومده، ما داستانِ معروفِ آن پسرِ کفشدوز را داریم که بعلت رفت و آمدی که پدرش در خانه یکی از نزدیکانِ شاه دارد، با گریه از انوشیروان تقاضا می کند که به پسرش اجازه دهند درس بخواند، و با همه نفوذی که این خیاط داشته، به پسرش این اجازه را نمی دهند، چون مُغ ها(موبدان و روحانیونِ دینِ زرتشتی) به همراهِ شاهان، چنان از ناآگاهی و خامیِ مردم و بیخبری و سادگیِ آنان سوء استفاده می کنند، که حق تحصیل را، در واقع برایِ چهار قشرِ فوقِ بشری و اهورایی و دست نیافتنیِ ۱_پادشاهان و خانواده های سلطنتی و نزدیکان
۲_ موبدان یا مُغ ها که بعلت نفوذشون روی شاههایِ قبلی، همیشه و در طولِ پانصدسال، حکومتِ ساسانیان، اون حالتِ همه کاره یِ هیچ کارگی رو حفظ کردند و وقتی با افولِ آیین میتراییسمِ ایرانی در اروپا و پیدایش مسیحیت از دلِ آن، گرویدنِ خیلی عظیمی از ایرانیان که اکثرِ آنها، سربازان و بکارگماشتگان و یا اسرایِ ایرانی بودن، که یا بعلت غلبه بر روم و یونان، باید مدتی آنجا می ماندند و این سکونت و ازدواج با رومیها و یونانیِ باعثِ اقبالِ گسترده یِ آنها به آیین مسیحیت شده بود، و یا بعلت شکست از روم و یونان، این سربازان به اجبار به غرب برده میشدند و حالا یا داوطلبانه و یا به زور به آیین مسیحیت در می آمده اند. در واقع بزرگترین جنبشِ مسیحی شدگی در سالهایِ حکومتِ خسروپرویز و شاهان بعد از اون در ایران شکل میگیره.
در واقع این اقبالِ عمومی، به علتِ ضعفِ فلسفه ای بود که در آیین جدید و ورژن جدیدی که روحانیون و ملاهای زرتشتی، به مردمِ بینوایِ ایران ارائه داده بودند و اکثرِ قوانین و دستوراتِ گاتها و ویشناها را به نفعِ طبقه حاکمه قدرت تغییر داده بودند، بطوریکه آیین زرتشت از حالتِ سرودهای پرستشی و شکرگزاری خارج شده بود و بیشتر یک سری، و حق امتیاز به خانواده شاهی و موبدان و فرماندهان لشکری و پیشه ورانِ خاص بود.
بقیه مردم در صدسالِ آخرِ حکومتِ ساسانیان، جز اینکه رعیت باشند و لوازم خوشی و آسایش و تحصیلِ این چهار گروه گفته شده(شاهان و نزدیکان به شاه و خانواده های سلطنتی، موبدان یا مغ ها که روحانیونِ دینِ زرتشتی بودند و بعلت اینکه شاه به تقدسِ حکومتش توسط فلسفه های آنها نیاز داشت، و آنها بودند که فقط می توانستند، رایِ مردم را به نفعِ شاه بزنند و در واقع مخِ مردم را با یکسری دستوراتِ جدید که با شستشویِ مغزی شاه و قدرت او و کارهایی که می کرد را(مثل شکمبارگی، زنبارگی، لاابالی گری، قماربازی و شرابخواری و ...)، امکاناتی می دانستند که اهورامزدا به آنان داده. در قبل این کارها، خودشان هم به نان و نوا و جایگاهی در حکومت می رسیدند. اوجِ سرگشتگی و بی هویتی دینی را در همان پنجاه صد سالِ آخر می بینیم، که مثلا آیین های مزدکی که به وسیله مزدک و آیین مانوی که بوسیله مانی پایه ریزی شد و اسم کتاب مقدسِ آنها، کتابِ ارژنگ بود که در واقع یک کتابِ نقاشی بحساب می آمد و حتی توانست، قباد پادشاهِ ساسانی را هم به آیین مانوی در بیاورد. از این زمان، یعنی صده آخر قبل از اسلام، تا زمانِ حمله دومِ مغول و سقوط خلیفه عباسی، هارون در بغداد، و حتی بعد از آن، تا زمانِ شاه اسماعیلِ اول، ایران از داشتنِ یک دین واحد که همه اقشارِ آن به آن ایمان داشته اند، محروم گشت.