|
این نقش برجسته ساسانی تنگ چوگان که در تصویر
می بینید دو ویژگی منحصر بفرد دارد. یکی این که بزرگترین نقش برجسته دوران ساسانی است؛
و دیگر اینکه ظاهرا تنها نقش برجسته ای هم هست که تخت نیست و حالت مقعر دارد. یعنی
به دلیل ابعاد فوقالعاده ای که دارد، حجاران هنرمند ساسانی به ناچار و البته با هوشمندی
با ایجاد کمی انحنا وضعیتی را پدید آورده اند
که بیننده بدون آنکه دچار زحمت شود به راحتی بتواند این تابلو بزرگ هنری را به صورت
کامل مشاهده کند. اما من می خواهم ویژگی سومی هم به این اثر تاریخی اضافه کنم؛ و آن
اینکه در حال حاضر احتمالا این نقش بیش از هر نقش برجسته دیگری در معرض فرسایش قرار
گرفته و در خطر نابودی است.
همانگونه که در تصویر کاملا پیداست، این نقش
برجسته به شدت در حال فرسایش است و اگر در همین وضعیت بماند و با همین سرعت تخریب آن
ادامه یابد، متاسفانه نقشی که قریب هفده قرن با کمترین آسیب به خوبی دوام آورده، به
سرعت از میان خواهد رفت و نگارش این یادداشت نیز صرفا جهت جلب توجه بیشتر اداره میراث
فرهنگی و درخواست رسیدگی سریعتر به این اثر تاریخی بوده است.
امید است سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که
این روزها بیشتر در حال انجام امور مربوط به گردشگری است با پایان تعطیلات نوروز و
کاهش گردشگران، به نقش خود در حفظ و نگاهبانی
از آثار و از جمله نقش برجسته های تنگ چوگان و بویژه این نقش برجسته بیشتر بپردازد
و برای جلوگیری از ریزش آب بر روی این تابلو بی نظیر هنری عهد باستان و نجات آن اقدامی
فوری و موثر انجام دهد.
تصویر بزرگترین نقش برجسته ساسانی در تنگ چوگان، چند سال پیش
تصویر همان نقش برجسته نهم، فروردین 98
با مقایسه این دو تصویر میتوان به خوبی به تشدید سرعت تخریب این نقش برجسته پی برد.
*ای آدمها که در ساحل نشسته شاد و خندانید یک نفر در آب
دارد میسپارد جان (نیما یوشیج)