همانگونه که میدانیم انسان مسافری است که سفر خود را از خاک شروع می کند و تا به افلاک ادامه دارد .سفری از طبیعت به فطرت و از خاک تا به افلاک و از خود تا به خدا و در این میان آنچه موجب رستگاری انسان می شود تزکیه و تطهیر جان است .از این رو یکی از اصولی ترین خواسته ها اصلاحات است .اصلاح به معنای بهبود بخشیدن و صلح افکندن و خوب شدن .
ریشه نا گفته پیداست که اصلاح در مقابل "فساد "به طور مطلق است و شامل فرد و جامعه یا درون و برون می شود و از آنجا که جامعه از افراد تشکیل شده است اصلاحات فردی زیر بنای اصلاحات اجتماعی است و اصلاح درون و باطن مقدم است بر اصلاح برون و ظاهر چرا که به قول معروف "از کوزه همان تراود که در اوست "وتا افراد ساخته نشوند طبیعی است که جامعه ساخته نخواهد شد .
حرکت انسان از خودسازی شروع می شود و به جامعه سازی می گراید .انسان زمانی می تواند سازنده و مفید ولقع شود که اول حریف خود شود سپس به اصلاح جامعه بپردازد .
برای اصلاح این انسان و چیز دارای اهمیت فوق العاده ای است :یکی بینش صحیح و دیگری اراده ای آهنین زیرا خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغیر نمی دهد تا این که خود مردم آنچه در خودشان است تغیر دهند (سوره رعد آیه 11).کسانی که جلودار حرکات اصلاح طلبی جامعه هستند باید از خود شروع کنند همانند انبیا و اولیای الهی که اول خود را ساختند و سپس جمعه را.
قرآن کریم خواسته حضرت شعیب را منحصر در اصلاح دانسته (سوره هود آیه 88)
پیامبر گرامی اسلام (ص)نیز سالهای متمادی برای اصلاح نفس به ریاضت پرداخت و از جامعه فاسد زمانش کناره رفت و زندگی فردی را برگزید .در غار حرا مشغول عبادت و رازو نیاز به حضرت دوست شد و سازنده نفس گردید تا اینکه پس از یکماه عبادت و بندگی زمینه برای رسالت آماده شد و آنگاه دست به جامعه سازی زد و جامعه را ساخت .
امام خمینی (ره)که توانست انقلاب اسلامی ایران را رهبری نماید و جامعه طاغوت زده فاسد را بر کند و ایران را بر اساس توحید بسازد اول سازنده خود بود .شر نفس را از خود دور کرد تا توانست ایران را بر اساس توحید بسازد .امام (ره)با تمرین و ریاضت و خودسازی بر قوای شیطانی درونی پیروز شد تا ایران را ساخت .
بحث "اصلاح خود "لازمترین علم است چنان که امام موسی بن جعفر (ع) می فرماید :لازمترین علم ها برای تو آن علمی است که دل و درونت را اصلاح کند و فساد اخلاق تو را ظاهر نسازد .(مستدرک الوسایل ج 2)
در حدیثی امام امیر المومنین (ع)در باب ضرورت اصلاح نفس می فرماید "کسی که نهان خود را اصلاح کند خدا آشکارا او را نیکو گرداند و کسی که برای دین خود کار کند خدا دنیای او را کفایت فرماید و کسی که میان خود و خدا را نیکو گرداند خدا میان او و مردم را اصلاح خواهد کرد "(نهج ابلاغه حکمت 423)
آری :باید ابتدا به ساکن به سراغ خود رفت خود را ساخت زمینه از بین بردن شهوات را در خود بوجود آورد و سپس گام در جهت اصلاح جامعه برداشت .به امید حق اگر توفیقی رفیق شد در قسمت دوم به مراحل اصلاح نفس خواهیم پرداخت.
با تشکر