مردم کازرون بعد از ورود اسلام و تشیع به این دیار همواره از ارادتمندان و محبین به ائمه اطهار(علیهم السلام) مخصوصا سید و سالار شهیدان کربلا اقا ابا عبد الله الحسین(علیه السلام ) بوده اند. و مقابله ی با استعمار انگلیس، ایجاد حکومت نظامی توسط حکومت شاه وتقدیم سرداران و هزار وصد شهید گلگون کفن به انقلاب اسلامی را می توان تنها بخشی از حماسه هائی دانست که در دوران معاصر با پیروی از مکتب حیات بخش امام حسین (علیه السلام ) به منصه ی حضور گذاشتند.
عزاداری در کازرون بخصوص در قالبِ محلّی آن از قدمتی طولانی برخوردار است وروز به روز برشور آن افزوده می شود و یاد و نام محرم و عاشورا را زنده نگه می دارد. این نوع عزاداری در عین حال که زیبائی های خاص خود را دارد، امّا تا نقطه ی مطلوب که همانا رسیدن از شور به شعور است نیازمند سرمایه گذاری معرفتی، معنوی و مادی از ناحیه ی علما، روحانیت مسئولین هیآت مذهبی و عموم عزاداران شهر می باشد تا شعور و معرفت حسینی با شور حسینی عجین شود و به تقویت فرهنگ عاشورا در میان مردم بیانجامد.
تقویت فرهنگ گریه و گریاندن در عزاداری بخصوص در مراسم سینه
زنی و روضه خوانی به عنوان موضوعی است که در روایات بر روی آن تکیه شده است تا
آنجا که امام حسین (علیه السلام ) فرمودند:« أنا قتیل العبرة، لا یذکرنی مؤمنٌ إلا
بَکیً» من کشته اشکم، هیچ مؤمنی مرا یاد نمی کند مگر آنکه [به خاطر مصیبت هایم] می
گرید. (بحارالانوار ج44 ص286 ) چرا که اشک، زبان دل است و گریه، فریادِ عصرِ مظلومیت.
و رسالت اشک پاسداری از خون شهید است. و گریه فریاد مقابل ظالم است. بنا براین یکی
از وظایف مدّاحان و مسئولین هیآت محلّی، فرهنگ سازی و استفاده از روضه ها و اشعار
با سوز وآه فراوان ودر عین حال مستند و همراه با درون مایه معرفتی می باشد، زیرا
گریه، انسان را منقلب می کند و به امام حسین(علیه السلام ) و ما را به فرهنگ
عاشورائی آن حضرت نزدیک میکند و بذر محبت و عشق به اهل بیت(علیهم سلام) را در دل
صاحب گریه می کارد و او را به سمت انجام واجبات و ترک محرمات سوق می دهد.
گواه عشق ما این دیده و دل رساند اشک و غم ما را به منزل
یکی از زیبائی های عزاداری محلّی در کازرون آن است که زمانی که دو هیئت به یکدیگر می رسند، شیپور زنان که در صف اوّل هیئت در حرکتند، توقف نموده و و به صورت دو صف منظم در مقابل یکدیگر می ایستند و هر کدام به ترتیب وبه طور جداگانه با صدای شیپور که دارای ریتمی خاص می باشد به دیگری سلام می دهد که این خود نشانه سهیم بودن در عزاداری هیئت دیگر می باشد که به تقویت روحیه اتّحاد وپر شور بر گزار شدن عزاداری منجر می شود. همچنین زمانیکه هیئت به جائی مقدس مثل مسجد،حسینیه، حرم امامزاده، تکیه و یا خیمه ی امام حسین (علیه السلام) وارد می شوند، به احترامِ قداست آن مکان با شیپور سلام می دهند، که این خود حاکی از احترام و بزرگداشتِ مقدسات است، که باید تقویت شود .
از آنجا که درهیئت های محلّی گروه هائی مثل علمداران، شیپور
وطبل زنان، زنجیر زنان، سینه زنان و حمل کجاوه ومحمل و تابلو های منقّش به انجام
عزاداری می پردازند ،لازم است که توسط مسئولین و افراد سر شناسِ هیئتِ خود با
فلسفه این کارها آشنا شوند تا آنها با باشناخت به این امور اقدام کنند، مثلاً شیپور
و طبل و ُدهُل و ... ، به معنای اعلان جنگ و قیام برای مقابله با دشمنان امام حسین
(علیه السلام) که همان دشمنان اسلام ومسلمینند، و ادامه راه آن حضرت و دفاع از
نهضت ایشان می باشد.
علمداران هیئت باید خود را رهرو راه بزرگ پرچمدار کربلا حضرت ابالفضل العباس (علیه السلام) بدانند و از فضائل ومناقب آن حضرت بهره گیری کنند. حمل عماری و محمل به یاد آن صحنه های غمباری است که اهل بیت عصمت را در دوران اسادت بر شترهای بی عماری و کجاوه سوار کرده، شهر به شهر و منزل به منزل بردند و امروز ما با حمل این عماری ها اعلام میکنیم که ای کاش ما در کربلا بودیم و نه تنها اجازه این گستاخی ها را به آن نا نجیب ها نمی دادیم بلکه به عنوان یک غلام شما را بااحترام و عظمت سوار بر این عماری های زیبا کرده و مشایعت می نمودیم. و يا سینه زنان وزنجیر زنان خود را سینه چاکان و فدائیان امام حسین (علیه السلام) در دفاع از ارزشها بدانند وبا این کار خد را سرزنش کرده و اعلام می دارند که اگر ما لیاقت نداشتیم در کربلا به یاری شما بشتابیم امروز آماده جهاد درراه دین وعقیده شما می باشیم .
عزاداران بویژه مسئولین هیآت باید متوجه این مسئله باشند که قیام امام حسین (علیه السلام) در حقیقت برای احیای دین و پیاده شدن احکام و دستورات الهی در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها بود، وعزاداری بر ایشان هم باید این ویژگی ها را داشته باشد.
همچنین عزاداری نه تنها نباید به عنوان هدفِ صِرف قلمداد شود بلکه به عنوان وسیله ای برای احیای یاد ونام امام حسین (علیه السلام) و مقدمه ای برای رسیدن به آنچه آن حضرت و یارانش برای آن شهید شدند، با شد.
عزاداری باید نقش سازندگی اخلاقی و اعتقادی در فرد و جامعه را به دنبال داشته باشد. از آنجا که سران وپیرغلامان محلّه ها دارای احترام و نفوذ در میان عزاداران و مردم می باشند، می توانند برای رسیدن به این هدف نقش عمده ای را ایفا کنند. مثلاً آنها می توانند آیه ای از قرآن و روایتی از معصومین و سیره و روشی از امام حسین(علیه السلام) و یارانش که در بر دارنده ی درس هایی از عاشورا در توجه به نماز، ترک گناه، امر به معروف و نهی از منکر، ولایت مداری، ایثار و از خود گذشتگی،حفظ عفت غیرت و حجاب وهزاران درس دیگرمی باشد را در قالب نطق های حماسی، نوحه های سینه زنی و زنجیر زنی، مراسم تعزیه خوانی،تزئینات عَماری ها، تصاویر و نقوشِ برجسته تابلو ها و َبنِرها بگنجانند و با دعوت و نظر خواهی از روحانیت، خُطبا و شاعران مذهبی برای فرهنگ سازی در این زمینه قدم های مؤثری بردارند.
عزاداری محلّی که به صورت حرکتِ در کوچه ها،خیابان ها و هر
کوی و برزن اجرا می شود، در عین حال که نقش فراگیری در زنده نگه داشتن یاد و نام
محرم و شهدای کربلا دارد، امّا آسیب هائی متوجّه آن می باشد که باید نسبت به برطرف
کردن این آسیب ها اقدام کرد.
از جمله ی این آسب ها، وجود برخی زنان و دخترانی است که با وضعیت نامناسب و بدون حجاب شرعی و با ظاهری آرایش کرده به بهانه ی تماشای عزاداری درکنار خیابان ها و پارک ها حضور پیدا می کنند، و از طرف دیگر وجود برخی جوانان بُوالهَوَس و چشم چران که برای گناه و خوشگذرانی در این مکان ها حاضر می شوند. که این خود قصّه ای است غمبار در این ایّام و شب های مقدس که اُوج مصائب اهل بیت (علیهم سلام) می باشد و قلب امام زمان(علیه السلام) را به درد می آورد.
حال برای کنترل و آسیب زدائی از این مسئله اقدامات زیر ضروری
به نظر می رسد؛
* تشویق زنان و دختران به شرکت در مجالس ویژه ی خواهران.
* فعّال شدن گروه های امر به معروف و نهی از منکر برادران و
خواهران.
* پخش و توزیع بسته های فرهنگی- مذهبی که حاوی لوح های
فشرده، برشور، عکس و کتاب و سایر محصولات فرهنگی- مذهبی با موضوع شناخت دین،فلسفه
عزاداری، درس ها و عبرت های عاشورا، داستان های معنوی، مسائل مورد نیاز جوانان و...
*جدا کردن جایگاه خواهران از برادران و جلوگیری از تردّد بی
مورد برادران در میان خواهران.
* هوشیاری خوانواده ها و نظارت صحیح بر رفتار فرزندانشان.
یکی دیگر از زیبائی های عزاداری امام حسین(علیه السلام) در شهر ما، کازرون، فضاسازی مناسب در این امر می باشد. وجود عماری ها، کجاوه ها، خیمه های متعدّد با تزئینات مناسب در نقاط مختلف خیابان ها و محلّه های سطح شهر و نصب بنر، پارچه نوشته ها و پرچم های سبز،سرخ و مشکی در هر کوی و بازار و سر انجام بر پائی مراسم روضه خوانی سنّتی، تعزیه خوانی و حضور منظم هیئت ها در مساجد، امامزاده ها، حسینیه ها و تکایا، به فضای شهر رنگ و بوی حسینی می دهد، که البتّه باید در شکل ها و قالب های زیباتر از نظر کمّی و کیفی انجام پذیرد و به انعکاس مفاهیم و آموزه های عاشورا در این قالب ها بپردازد،به عنوان مثال استفاده از تصاویر امام حسین و یاران ایشان در حین اقامه ی نماز ظهر عاشورا در میدان جنگ ، ایثار حضرت عباس(علیه السلام) در نخوردن آب و وفای به عهد در رسانیدن آب به خیام حرم ،ولایت پذیری یاران سید الشهدا بویژه حضرت اباالفضل(علیه السلام)، حفظ حیا، عفت وحجا ب توسط زنان و دختران اهل بیت (علیهم سلام) بویژه شیر زن کربلا زینب کبری(سلام اللّه علیها)، رسوا شدن بنی امیه توسط امام سجاد(علیه السلام) در مسجد اُموی شام، به تصویر کشیدن آزادگی حرّبن یزید ریاحی و نمائی از توبه ایشان در محضر آقا ابا عبدالله(علیه السلام) استفبال از شهادت توسط حضرت علی اکبر و قاسم(علیهماالسّلام) و هزاران موضوع زیبا و سازنده ی دیگر که در بر دارنده ی حقّانیت، کمالات،شجاعت ها، مظلومیت ها و... می باشد که می توان در قالب هنر های تجسّمی و بصورت تابلو نقش در معرض دید همگان قرار داد.
ادامه دارد ...
البتّه از این شیوه ها باید به عنوان ابزار برای رسیدن به ماهیت و پیام عزاداری بهره جست.