انسان آرماني اسلام خود را همچون مسافري مي داند كه بايد مسير ي را طي نمايد تا به مقصد خود كه همان خداي بزرگ است برسد .
در نظر اين انسان آرماني خدا دور نيست و از متن جهان غايب نيست. چنانچه خداي متعال در سوره مباركه حديد آيه 2 مي فرمايد : "او با شماست هر جا كه باشيد." اميرالمومنين (ع) مي فرمايد: "خداوند در عين نزديكي به موجودات بلند مرتبه است و در عين تعالي به موجودات نزديك است " (بحار ج 90ص189)
انسان عرف كامل رابطه خود را با خداي خويش همچون ماهي مي بيند با آب!
ماهي با آب زنده است اگر آب را از ماهي بگيرند ماهي مي ميرد و ادامه حيات برايش ميسر نيست. انسان اگر چه خود را از خدا دور مي بيند ولي به سمت او در حركت است .
سالها دل طلب جام جم از ما مي كرد /آنچه خود داشت ز بيگانه تمنا مي كرد
انسان در برتو تعاليم ارزشمند ديني مي تواند دل و جان خود را به بسبارد. قرآن مي گويد: "كساني كه ايمان آورده اند به خدا محبت بيشتري دارند" انسان مطلوب هشيار سر اشتياق خود را در همين مي داند .
انسان آرماني رمز موفقيت خود را در دل نبستن به دنيا ميداند و دنيا را كشت زاري مي داند كه مي كارد و در جايي كه آخرتش نامند درو مي كند. دنيا كاروانسرايي است كه يك روز مي آيي و روزي هم مي روي
دنيا چو حبابي است ولكن چه حباب /نه بر سر آب بلكه بر دواب
آن هم چه سرابي كه ببينند به خواب /آن خواب چه خواب خواب بد مست خراب
انسان آرماني كامل ديگر خواه است از رنج ديگران در عذاب و از غم آنان ناراحت. تمامي همت خويش را مصروف اين مي دارد كه بتواند مشكلي را از كسي برطرف كند. انسان كامل دغدغه اش نجات انسانهاست.
امام علي مي گويد: "مبادا هواي نفس بر من غلبه كند و حرص جلودار من گردد كه به دنبال انتخاب طعام بروم آخر نكند كه در حجاز يا يمامه شكمي باشد كه هرگز سيري نديده است. آيا با شكم سير به سر برم در حالي كه در اطرافم شكم هاي گرسنه و جگرهاي سوخته هست؟ (نهج البلاغه /45)
خدايا سرانجام كار آن كن به/كه تو خشنود باشي و ما رستگار