24شهریورماه سالروز ثبت شهر تاریخی بیشاپور در فهرست آثار ملی ایران است.دیرزمانی است که عده ای فرهیخته تلاش نمودند تا با ثبت ارزش های فرهنگی،هنری میراث گذشته آنها را در یاد ها و کتاب ها زنده نگهدارند.ضمن گرامیداشت هشتادمین سالروز ثبت بیشاپور در فهرست ملی ایران مطلب زیر تقدیم می گردد:
ایرانیان یکی از قدیمی ترین تمدن های بشری را پایه گزاری نمودند . اولین دولت رسمی آریایی در ایران در حدود 2750 سال قبل در شمال غرب کشور به نام ماد بنا گذاشته شد . از آن پس تاریخ این سرزمین شاهد دولت ها و امپراطوری های بزرگی بوده است که در زمان خود همچون یک ابر قدرت جهانی عمل می کرده اند . امپراطوری های بزرگ هخامنشی ، اشکانی و ساسانی بیش از 1000 سال بر منطقه وسیعی از جهان توسعه یافته آن زمان فرمان می راندند ؛ آنها از درون این فلات برخاسته بودند . استمرار تاریخی و عظمت امپراطوری های مذکور در پیدایش ، تثبیت و قوم یابی عناصر فرهنگی ، تمدنی و تکنولوژیک موثر بوده است و مجموعه منابع غنی و استواری را در زمینه های معماری ، موسیقی ، هنر ، تاسیسات ، شهرسازی ، کشورداری و سیاست ، جنگ و دفاع ، کشاورزی ، صنعت ، معدن و دانشهای مختلف دیگر به جای گذاشت ؛ به گونه ای که در دوره های بعد فرهنگ های مهاجمی چون یونانی ، عرب ، ترک و مغول پس از مدت کوتاهی در آن استحاله و ناپدید شدند. فرهنگ غنی ایرانی بر فرهنگ مهاجمان غالب شد و بنای آن مستحکمتر گردید .
تاریخ این سرزمین کهن همیشه با فراز و فرود همراه بوده و حافظه ملت ایران دوره های شکست و ناکامی را نیز به خاطر دارد ولی ایرانیان از این استعداد و توانایی برخوردار بوده اند که پس از شکست و ناکامی خود را بازیابند و برای اعاده موقعیت برجسته گذشته تلاش کنند . بنابراین به اتکای تجارب تاریخی و تکرار پی در پی دوره های پیروزی و شکست ، می توان امیدوار بود که ملت ایران به بازسازی اقتدار گذشته خود کمر همت ببندد و دوران شکوهمند عزت و شوکت ایران را تجدید کند .
شهرستان کازرون بخشی از سرزمین مادری ایران عصر ساسانی است . سرزمینی که به دلیل خیزش اجداد ساسانی از آن از قداست و اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و شهر بیشاپورش مرکز یکی از ولایت های مهم فارس یعنی ولایت شاپور خوره است. محدوده جغرافیایی این ولایت از شرق به ولایت اردشیر خوره (فیروزآباد ) ، از غرب به بهبهان ، از شمال به سپیدان امروزی و از جنوب به سواحل و جزایر خلیج فارس وصل می شده است . شهر بیشاپور به گواهی تاریخ اوج شکوفایی خود را بین قرنهای سوم تا هفتم میلادی تجربه نموده است و پس از یورش تازیان نیز همچنان پابرجا مانده و تاثیر خود را بر سایر شهرهای ایران عصر آل بویه بجای گذاشته است . بیشاپور نقطه اوج و تلاقی اندیشه های ناب شهر سازی ساسانی است و در بخش های مختلف این شهر نبوغ هنر شهرسازی ، معماری ، بناهای باشکوه ، سنگ تراشی و افکار ابتکاری را می توان شاهد بود و کاوشهای انجام گرفته در طی هفتاد سال اخیر تنها بخشی از این میراث کهن را به نسل امروز نمایانده و هنوز راه درازی در پیش داریم.
ابتکار و اندیشه ساسانی در خلق شهری بر بنیاد شهرهای رومی در دشت چوگان و با استفاده از نیروی کار ارزان بردگان و اسرای رومی نقطه عطف تاریخ شهر سازی دوران ساسانی است . بدون شک ارتباط عمیقی بین اندیشه های شاه ساسانی ، تحولات سیاسی و ساخت شهرها بوده است. بیشاپور یکی از شهرهایی است که پس از پیروزی های درخشان شاپور اول ساسانی بر امپراطوران رومی در فاصله سالهای 262 تا 300 میلادی ساخته شده است و معمار بزرگ شهر این روایت را بر یکی از ستونهای یادبود بیشاپور به یادگار نگاشته است. فهم عمیق تاثیرگذاری شهر سازی بیشاپور بر روند شهر سازی و معماری قرنهای بعد و بخصوص عصر اسلامی نیازمند انجام مطالعات گسترده ای است که بخش هایی از آن در هفتاد سال گذشته به انجام رسیده و بی نهایت آن باقیمانده است.
یکی از اصلی ترین منابعی که می تواند بازگشت ما را به خویشتن خویش محقق سازد میراث فرهنگی جامعه است و آثار بجای مانده از بیشاپور در کازرون به عنوان بخشی از میراث فرهنگی این مرز وبوم مهمترین هویت دهنده این بلاد است. در طول سالهای آغازین انقلاب اسلامی با وجود توجه ویژه به میراث غیر ملموس به میراث فرهنگی ملموس کمتر بها داده شد و این را برخی تاوان استفاده ناروای رژیم پهلوی از میراث گذشته دانسته اند . در کازرون تلاش های خوب آیت الله ایمانی ( امام جمعه و مسئول کمیته انقلاب ) در سالهای آغازین انقلاب برگ زرینی در صیانت از شهر بیشاپور قلمداد می شود و تاریخ این را حفظ نموده است. ما بر این باوریم که در سالهای گذشته ارائه تصویری واژگون از ارزشهای میراث فرهنگی بزرگترین لطمه را به این مجموعه وارد نموده است و هرگونه توجه به این بخش با تغییر نگاه حاکمیتی باید همراه باشد . امروزه به مدد اندیشه های اقتصادی، دولت ها راههای توسعه اقتصادی را تجربه می کنند . در طی قرن بیستم رشد و توسعه یکی از صنایع جدید به نام صنعت توریسم برای بسیاری از کشورهای جهان از اهمیت ویژه ای برخوردار شد . در کشور ما که سابقه چندین هزار ساله ای را یدک می کشد توریسم نتوانسته جایگاه واقعی خود را پیدا نمایند و این امر مستلزم تغییر رویکرد و نگاه به این صنعت نوپا ست . ظرفیت های خوب تاریخی کازرون بخصوص مجموعه تاریخی بیشاپور بدون شک می تواند زمینه ساز تقویت و شروع این صنعت در شهرستان ما باشد اما این مهم تاکنون به دلایل متعدد اجرایی نشده است . ضعف صنعت گردشگری در کازرون برخلاف نظر کارشناسان غیرمتخصص، معلول ندانستن زیرساخت و یا مدیریت ضعیف نیست بلکه معلول عوامل متعددی است که گریبان گردشگری ملی را گرفته است. واقعیت این است که در کشور ما علی رغم برنامه های توسعه اقتصادی 5 ساله و چشم انداز 20 ساله بسیاری از اهداف صنعت گردشگری محقق نشده و توسعه در این بخش با رشد خیلی کمی مواجه بوده است واین بحث قبلا در مطبوعات وبه صورت تخصصی مورد بحث قرار گرفته است.
جشم انداز آینده برای مجموعه جهانی بیشاپور با نگاه ورویکرد اخیر مسئولین شهرستانی درخشان است. پیگیری های مداوم مسئولین شهرستان وانتظارات به حق مردم کازرون برای ورود این مجموعه به فهرست میراث جهانی عزم دستندرکاران میراث فرهنگی را برای ایجاد زمینه های ورود به این عرصه فراهم نموده است. در تمام جلساتی که بین امام جمعه شهر کازرون، نماینده وفرماندار محترم شهرستان با مسئولین میراث فرهنگی استان وکشور برگزار شده لزوم توجه ویژه وتلاش برای ثبت جهانی اثر مد نظر بود است. برای تحقق این هدف پیش زمینه هایی وجود دارد که تهیه پرونده بیشاپور یکی از آنهاست واین موضوع تا اندازه ای محقق شده است. اما بخش عمده پیش زمینه ها لزوم احترام به قوانین ،ضوابط ومقررات حاکم بریک اثر جهانی است موضوعی که دغدغه تمام کارکنان میراث فرهنگی است و رعایت آن فرهنگی سازی می خواهد. تلاشی که باید در این عرصه صورت پذیرد همراهی اقشار مختلف مردم ومسئولین با این مجموعه جهانی است به خصوص اهل قلم که با توجه ویژه به این مجموعه نگاه ها را متوجه آن سازند.