به منظور بالا بردن سطح آگاهی دانشجویان رشته باستان شناسی سمیناری تحت عنوان پزشكي و فنآوريهاي بومي در دوران مفرغ براساس يافتههاي شهر سوخته توسط گروه باستانشناسي با حضوراساتيد ودانشجويان در سالن اجتماعات واحد کازرون برگزارگردید.
به گزارش کازرون نما به نقل از آنا،جلسه با تلاوت آياتي چند از
كلامالله مجيد
و اجراي سرود مقدس جمهوري اسلامي ايران شروع شد.، سپس دكترمختاري معاون آموزشي دانشگاه
پیرامون وضعيت كنوني رشتههاي مختلف
و سياستهاي آينده
اين دانشگاه سخناني ايراد نموده و افتتاح رسمي مقطع كارشناسي ارشد رشته باستانشناسي را در واحد كازرون
اعلام فرمودند.
سپس خانم دكترفرنگيس درويشي مديرگروه باستانشناسي واحد ضمن عرض
خيرمقدم به حضار و سخنران مدعو و قدرداني از هيأت رئيسهي واحد در امر برپايي اين گردهمايي ، به ذكر خلاصهاي از سوابق علمي و
كاوشهاي باستانشناسي دكترسيدسجادي
سرپرست هيأت كاوش شهر سوخته پرداختند. در ادامه دکتر سيدمنصور سید سجادي سخنان خود
را براساس يافتههاي شهر
سوخته »آغاز نمود. وی با بیان اینکه استان سيستان و بلوچستان يكي از مراكز تمدن در
محدوده جغرافيايي شرق فلات ايران است و آثار باقي مانده در شهر سوخته نشان از وجود
يك نظام مرتب و منظم آبرساني و تخليه فاضلاب در هزاره سوم پيش از ميلاد بوده است. دانش
پزشكي ( و يا جادوگري علمي) تا آن حد پيشرفت كرده بوده كه پزشكان شهر نه تنها از علومي
چون شكستهبندي آگاه
بودهاند بلكه
ميتوانستهاند به اجراي اعمال
شگفتانگيزي چون
جراحي جمجمه و يا ساخت چشم مصنوعي نیز بپردازند.
دکتر سید سجادی عضو هیات علمی باستان شناسی واحد کازرون اظهار
داشت در مرحله مطالعات اوليه و مقدماتي نشانههاي قابل توجهي از وجود بيماريهاي مسري، وضعيت بد بهداشتي، مرگ و ميرهاي دستهجمعي كه باعث پايين
آمدن سن و سال متوسط مردم اين شهر بوده است به دست آمده و به اين ترتيب می توان ميانگين
سني مردان 5/41 و زنان 5/33 سال تخمین زد. گر چه در اثر فعل و انفعالهاي شيميايي بقاياي
انسانهایی كه داراي سني بيش از 50 يا 60 سال بودهاند از بين رفته ، اما بقاياي پراكنده انسانهايي با سن بالاتر
از 60 سال در آن زمان نيز بوده است وی در ادامه
گفت گر چه در رابطه با بخش اعظمی از بيماريها، به علت عدم بقایاویا از بين رفتن بافتهاي عضلاني، در حالحاضر قادر به تشخيص
دقیق آن نيستيم ،اما در برخي موارد ،آثار بيماري بر روي استخوانها باقي مانده،که می
توان به سه نمونه بيماري عمده هيدروسفالي اشاره كرد.
دکتر سیدسجادی درادامه گفت :نمونههاي ضايعات و ناراحتيهاي استخواني قابل تشخيص ديگري نیز موجود بوده که مربوط به
مهرههاي كمر
و گردن و انواع بيماريهاي استخواني
است که به طور خلاصه عبارتند از: عوارض و بيماريهائي چون: بيرونزدگي فك فوقاني آثار آبسه در آرواره آثار فرسايش در مهرههاي كمر، رنگ زرد دندانها،
رسوبات دندان، سايش مسطح دندانها، شكستگي پيشاني و حدقه چشم، آثار ضربه بر روي پيشاني،
چسبندگي مهرههاي كمر،
شكستگي در قاعده جمجمه، جمجمه حجيم، تخريب پوسته داخلي استخوان ، تخريب سطوح داخلي
و خارجي جمجمه، اختلال در رشد دندانها، و ، تخريب شديد پوسته داخلي جمجمه، رشد كم جمجمه،
عوارض دندان و فك، انحراف گونه.
این باستان شناس درپایان گفت: نتیجه تحقیقات
بعمل آمده از بيماريها ی ناشي
از كار سخت و سنگين روزانه و مستمر فيزيكي ،از سنين بسيار پايين و كودكي بوده كه باعث
بودجود آمدن چنين عوارضي شده است .وي به سه مورد خاص در باره ارتباط با علوم پزشكي
اشاره نمود كه عبارتند از:
الف: سوراخ كردن يك جمجمه براي تخليه ضايعات مايع: نخستين مورد
مربوط است به سوراخ كردن جمجمه دختر جوان 12-13 سالهاي كه در زماني حدود 4800 سال پيش به بيماري هيدروسفالي مبتلا
بوده و پزشكان شهر سوخته بيماري وي را تشخيص داده و با انجام يك عمل جراحي پيچيده ضايعات
موجود در جراحي فوق زنده مانده بوده و بعداً فوت كرده است. علت مرگ فرد مورد بحث را
نميدانيم و
معلوم نيست كه بر اثر عفونت و يا علل ديگري در گذشته است.
ب: ساختن چشم مصنوعي شگفتانگيزي جهت پوشاندن عيب ظاهري يك چشم نابينا كهنترين چشم مصنوعي دنيا:
يكي از جالبترين اشياء يافته شده طي كاوشهاي سال 1385 در تدفين شماره 6705 بود اين
شيء به شكل
نيمكره بود و مردمك چشم در وسط آن طراحي شده كه داخل چشم چپ زن مدفون در اين قبر كار
گذاشته شده بوده است. مطالعات مقدماتي انسانشناسي انجام شده در روي جمجمه اين فرد نشان ميدهد كه در زير طاق ابرو
و داخل حدقه چشم چپ وي آثار آبسه وجود داشته است.
ج: بيماريهاي فك و دندان و خرابي دندانها به خاطر استفاده ابزاري از
آنها: افتادگي دندان پيش از مرگ از امراضي بوده كه در دنياي شهر سوخته نسبتاً رايج
بوده است و اين بيشتر به علت استفاده ابزاري از دندان در زمان حيات افراد بوده است.
شناسايي مشكلات ناشي از آن به درك وضعيت زندگي مردم اين جامعه باستاني كمكهاي فراواني ميكند . بيماريهاي دنداني و كرمخوردگيهاي آنها دو عامل اصلي
افتادگي دندان پيش از مرگ در جوامع باستاني به شمار ميروند.
افتادگي دندان پيش از مرگ با مطالعه 37 نمونه دندان معلوم شد كه
افتادگي دندان پيش از مرگ شامل تمام انواع دندانهاي پسين و همچنين دندانهاي پيشين و
نيش ميشده است.
در اين جا تنها به وضعيت دو سه نمونه اشاره ميشود.
وضعيت دندانهاي اسكلت تدفين شماره 4404 نشان دهنده يك وضعيت بسيار
جالب الگوهاي افتادگي دندان پيش از مرگ است. ضمنا درپایان جلسه گروه باستان شناسی به
همراه اساتید ودانشجویان کارشناسی وکار شناسی ارشد از سایت کاوش وحدا مستقردر شهرستان
رستنم درتپه باستانی تل بندوبازدید بعمل آوردند.