وجود سنگ نگاره ها و مجسمه های بزرگ در دل کوهها ، همچون مجسمۀ شاپور اول ساسانی در غار شاپور کازرون، نشان دهندۀ آشنایی و استادی ایرانیان در کوهنوردی است.

کوهنوردی به عنوان یک ورزش مورد توجه ایرانیان بوده و فنون آن توسط کوهنوردان نامدار و مجرب به سربازان و علاقه مندان آموخته می شده است .

کوه ضامن سالامتی انسانهاست  کوهنورد کسی است که با گامهای استوار خویش، ارتفاعات و صخره های سخت کوهساران را می پیماید تا قلبی سرشار از سلامتی ، جسمی نیرومند و قوی و روح و روانی آرام داشته باشد.

درمان بسیاری از بیماریها در دل کوهها، دره ها و باریک راههای پر پیچ و خم نهفته است، بسیاری از گلها و گیاهان دارویی شفابخش در دامنۀ کوهها می رویند و آبهای زلالی و گوارایی که از کوهسار جاری است، و زندگی بیش از نیمی از مردم جهان به آن وابسته است، مایۀ زندگی و آرامبخش جانهاست.

کوهنورد شکوه و عظمت کوه را می بیند و از آن در جهت تقویت اراده و نیروی جسمانی خویش بهره می برد. کوهنوردان معمولاً خوش اخلاق ، شاداب و خندان هستند، زیرا سموم معلق در هوای شهرها و آلودگیهای محیط ناسالم با تنفسهای عمیق هوای پاکیزۀ کوهستان از خون کوهپیما زدوده شده و تمام سلولهای بدن او با جریان سریع خون، پر از اکسیژن شده و شاداب می شود.

کدورت ، رخوت و سستی از روح و جسم انسان کوهپیما رخت بر می بندد و او را خوش رو و خوش برخورد می کند.

کوهنوردانی که شب را در چادرها یا پناهگاهها گذرانده اند، یا آنهایی که در تاریک ـ روشن یک بامداد راهی کوهستان شده اند، در روشنایی افسونگر مهتاب و در لحظه های دمیدن خورشید نغمه های شادی سر می دهند و با کوله باری از محبت و احساس با نیلوفران سپید همدم شده و دنیایی از مشکلات اجتماعی روزانه را به باد فراموشی می سپارند و چون موجی بی قرار ، در سایۀ طولانی شب، چون مرغان سپید عاشق سرود رهایی می خوانند.

از نظر پزشکی ، کوهنوردی از رشته های مهم ورزشی است که در تنظیم اعمال تمام اعضای داخلی بدن انسان ، از جمله قلب، مغز، دستگاه گوارش، عضلات و استخوانها دخالت عمده دارد و نقش پیشگیری و درمانی بسیار شایسته و شایانی بر عهده دارد زیرا در جریان کوهنوردی میزان خون موجود در عضلات تا 20 برابر بیشتر شده و مویرگهای خونی که در جریان استراحت فقط به مقدار 15 درصد باز و فعال هستند، هنگام کوهنوردی به بیش از 95 درصد می رسد و در نتیجه انتقال مواد غذایی ضروری بدن با شتابی بیشتر و با کیفیتی سودمندتر به نقاط مختلف بدن می رسند ، زیرا در جریان کوهنوردی از اعصاب سمپاتیک هورمونهای اپی نفرین و نوراپی نفرین بیشتری ترشح شده و به همراه مواد دیگری چون استیل کولین و آدنوزین تریفسفات در گشادی و پرخونی عروق مربوطه دخالت بسزایی دارند. همچنین میزان برون ده قلبی و فشار خون شریانی نیز افزایش یافته و از این طریق می تواند جریان خون مغز و احشاء داخلی بدن و عضلات را به بهترین وجهی تأمین سازد.

هر چه به طرف ارتفاعات بالاتری می رویم چون فشار هوا و اکسیژن کمتر می شود، نوعی هیپوکسی و کمبود اکسیژن رخ می دهد و بدن انسان به طور طبیعی برای جبران این خستگی و تنگی نفس هورمونی به نام اریتروپویی تین را از طریق کلیه ها ترشح ساخته و از آنجا به سمت مغز استخوان رفته و مقدار خونسازی گلبولهای قرمز را افزایش می دهد تا از این طریق کاهش انتقال اکسیژن را جبران کند. در نتیجه در ارتفاعات مقدار هموگلوبین و هماتوکریت و به طور کلی غلظت خونی افزایش یافته و مقدار ظرفیت انتشاری و تهویۀ ریه ها نیز زیادتر می شود یعنی میزان هموگلوبین از 14 به 20 گرم درصد و میزان هماتوکریت از 44 درصد به 60 درصد می رسد.

دوندگان المپیک مونیخ( 1972 میلادی ) نیز از این خاصیت به خوبی استفاده کردند و در نتیجۀ همۀ دوندگانی که در ارتفاعات بالایی به تمرینات پرداخته بودند مدالهای اول تا سوم 1500 متر تا ماراتن را به خود اختصاص دادند.

هنگام کوهنوردی متابولیسم مواد شناور در خون از جمله قند، کلسترول ، پروتئینها و اسید اوریک به بهترین وجهی صورت می گیرد و در نتیجه در درمان بیماری های تصلب شرائین، فشار خون ، سکته های قلبی و مغزی ، افزایش کلسترول و تری گلیسرید خون، بیماری دیابت، به ویژه افراد مبتلا به بیماری نقرس که کریستالهای اسید اوریک در مفاصل و تاندونهای آنها رسوب کرده، مفید است.

با گردشهای منظم در کوهستانها مقادیر چربی زاید بدن از زیر پوستها و احشاء آب شده و در نتیجه شخص به عوارض قلبی و عروقی مبتلا نمی شود زیرا هنگام کوهنوردی میزان ضربان قلب از 72 به 120 و میزان شمارش تنفسی از 17 به 34 بار در دقیقه رسیده و پمپاژ و برون ده قلبی نیز افزایش یافته و مجرای رگ از پلاکها و رسوبات چربی شسته و تمیز شده و سوخت و ساز سلولی با خونی سرشار از اکسیژن صورت می گیرد.

به دلیل همین ویژگیها و اثرات بسیار سودمند کوهپیمایی است که می توان چهره ای قرمزگون و روحی شاداب و اندامی تنومند را در کوهنوردان مشاهده کرد چرا که آنها به بهترین وجه از طبیعت استفاده    می کنند، از برکه ها و رودخانه های سرشار از آب پاکیزۀ کوهسار و درختان سرسبز و زیبای کنار آن از آب گوارا و حیات بخش چشمه های زلال ، از گلهای وحشی زیبا، از دامنۀ سر سبز و شاعرانه جلگه ها.