رحیم نیك‌بخت، مدیر پروژه تحقیقاتی كتاب «مبدا نهضت: مجموعه مقالات 15 خرداد» در گفت‌وگو با خبرگزاری كتاب ایران (ایبنا)، اظهار كرد: امسال پنجاهمین سالگرد قیام پانزده خرداد است. به همین دلیل مسوولان خانه كتاب تصمیم گرفتند مجموعه مقالاتی را با رویكرد جدید به قیام 15 خرداد منتشر كنند. این پروژه به بنده و مجتبی سلطانی احمدی سپرده شد.

وی ادامه داد: نگارش این كتاب با سفارش مقاله به 100 محقق تاریخ انقلاب اسلامی در سراسر ایران آغاز شد و چون با محدودیت زمان مواجه بودیم  به جای صدور فراخوان،‌ به صورت تلفنی و حضوری با محققان در این باره صحبت كردیم.

نیك‌بخت افزود: در آغاز موضوع‌های پیشنهادی محققان برای ارایه مقاله گردآوری شد و پس از بررسی و تایید، مقالات مورد نظر به محققان پیشنهاد داده شد. بر اساس این تحقیقات توانستیم 60 عنوان مقاله با موضوعات جدید را گردآوری و نتیجه آن را مجموعه دو جلدی مقالات 15 خرداد در هزار و 500 صفحه تدوین و منتشر كنیم.

وی درباره محققان این طرح پژوهشی توضیح داد: بیشتر این افراد تجربه بیش از ده ‌سال  تحقیق در حوزه تاریخ انقلاب را دارند. برخی از آن‌ها شاهدان وقایع آن روز‌ها بود‌‌ه‌اند همچون دكتر جواد منصوری كه در دوره انقلاب و بعد از‌ آن یكی از چهره‌های تاثیر‌گذار بود. سیدهادی خورشاهیان، قاسم تبریزی، رسول جعفریان،‌ ابراهیم ذوالفقاری دیگر محققان صاحب‌نام این حوزه‌اند و در كنار آن‌ها محققان شهرستانی بیشتر در زمینه تاریخ كارشناسی‌ارشد دارند و در حوزه محلی كار می‌كنند انتخاب شده‌اند. بیش از 75 درصد این دو جلد كتاب توسط این نویسندگان تهیه شده است.

نیك‌بخت ادامه داد: ‌این كتاب در شش فصل تدوین شده است. مقالات فصل اول به واقعه 15 خرداد و چگونگی وقوع، ریشه‌های این قیام،  ویژگی‌ها و پیامد‌های آن می‌پردازد. فصل دوم به بررسی نقش احزاب و گروه‌ها اختصاص پیدا كرده است و مواضع احزاب را در قبال قیام 15 خرداد مورد بررسی قرار می‌دهد. فصل سوم نقش شخصیت‌ها را در قیام 15 خرداد همانند مرحوم آیت‌الله فلسفی و شهید مهدی عراقی بررسی می‌كند. فصل چهارم شامل ادبیات و خاطره است و بازتاب قیام 15 خرداد را در شعر و ادبیات مورد بررسی قرار می‌دهد و بخشی هم به خاطرات 15 خرداد اختصاص دارد.

وی در توضیح بیشتر مقالات با موضوع ادبیات گفت: در این مقالات اشعاری گنجانده شده‌اند كه برای نخستین بار چاپ می‌شود. شعر «روایت منظوم از قیام 15 خرداد»  توسط حجت‌الاسلام سید احمد حسینی همدانی در سال 1342 سرود شد. این مجموعه برای نخستین بار در این كتاب منتشر می‌شود و یكی دیگر از مقالات مهم این مجموعه مربوط به شعر حماسی «عاصم زنجانی» در وصف امام خمینی(ره) است.

نیك‌بخت ادامه داد: جلد دوم كتاب، فصل‌های پنجم و ششم را دربرمی‌گیرد. در فصل پنجم «قیام 15 خرداد در سراسر ایران» مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش حدود 21 شهر به تفكیك مورد بررسی قرار گرفته‌اند كه می‌توان به شهر‌‌های تبریز، ارومیه، اصفهان، شیراز، كازرون، سبزوار، جهرم ، ورامین، اشاره كرد. این شهر‌ها نیز پس از اعلام خبر دستگیری امام (ره) شاهد حضور گسترده مردم در اعتراض به رژیم پهلوی بود. یكی دیگر از مقالات این بخش به گستره جغرافیای قیام 15 خرداد می‌پردازد. در فصل ششم نیز «تاریخ نگاری و منبع‌شناسی قیام 15 خرداد» و معرفی بخشی از فعالیت‌ها سید حمید روحانی درباره قیام و منبع‌شناسی قیام 15 خرداد در این چارچوب و كلیت كتاب مطرح می‌شود.

وی با بیان این‌كه این اثر در مدت سه ماه به پایان رسید و منبع بكری از اطلاعات را در كنار مصاحبه‌های جدید در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد گفت: اسناد و مدارك به جای مانده از قیام 15 خرداد نشان می‌دهد در این روز مردم ایران در تمام شهر‌ها به اقدام رژیم پهلوی اعتراض كرد‌ند؛ مانند شهر‌‌های دور افتاده كه مردم به هیات حاكمه تلگراف زدند.

نیك‌بخت ادامه داد: بنده نزدیك به 15 سال در حوزه تاریخ انقلاب ایران كار می‌كنم و مدیریت پروژه‌های تحقیقاتی بسیاری را برعهده داشتم و با نویسندگان مختلفی در ارتباط بودم. من و آقای سلطانی در واقع با داشتن سابقه كاری در این حوزه موضوعات بكر را یادداشت می‌كردیم و در نگارش این مجموعه مقاله از آن استفاده كردیم. البته درباره قیام 15 خرداد در دیگر شهر‌ها هنوز هم می‌توان مقاله نوشت. این كتاب می‌تواند فتح بابی برای دیگر پژوهشگران حوزه انقلاب باشد.

وی درباره انتخاب عنوان كتاب «مبداء نهضت: مجموعه مقالات قیام 15 خرداد» گفت: با توجه به پنجاهمین سالگرد تاریخ انقلاب ایران و معرفی این قیام به عنوان مبداء آغاز نهضت امام(ره) این عنوان را برای كتاب انتخاب كردیم.

به گزارش كازرون نما؛ مقاله مربوط به نقش مردم كازرون در نهضت 15 خرداد به قلم حجت الاسلام رضا صنعتي نگاشته شده است. اين كتاب روز جمعه 13 ارديبهشت ماه ساعت 14:30 تا 16 در نمايشگاه كتاب، سراي اهل قلم رونمايي خواهد شد.