|
در داروسازی از عصاره ی ریشه های شیرین بیان برای شیرین کردن طعم داروها بصورت گسترده استفاده می شود.
قسمت مورد استفاده ی این گیاه ریشه آن است که دارای ترکیبات مختلفی می باشد. مهمترین ترکیب موجود در ریشه های این گیاه اسید گلیسریزیک است که 50 بار از شکر شیرین تر است و مقدار آن با توجه به شرایط محیطی و واریته ی گیاه بین 5 تا 20 درصد می باشد.
جالب است که بدانیم ریشه ی این گیاه بصورت خشک شده یا عصاره، یکی از مهمترین اقلام صادراتی کشورمان در بخش گیاهان دارویی است و در بسیاری از کشورهای اروپایی نظیر انگلیس، بلژیک، فرانسه و ... مورد کشت وسیع قرار می گیرد.
برداشت ریشه های این گیاه در فصل پائیز سال سوم یا چهارم صورت می گیرد. این عمل در سطوح کوچک با استفاده از بیل و در سطوح وسیع توسط ماشین های مخصوص انجام می شود.
مهمترین خواص درمانی ریشه های این گیاه عبارتند از: ملین، خلط آور، مدر، درمان کننده ی زخم معده و اثنی عشر، موثر در درمان بیماری های دستگاه تنفس مانند برونشیت و التهاب نای و ... . در داروسازی از عصاره ی ریشه ها برای شیرین کردن طعم داروها بصورت گسترده استفاده می شود.
شیرین بیان گیاهی است چندساله و از خانواده ی بقولات که ارتفاع آن گاها به 1 تا 2 متر می رسد.
برگ های این گیاه به فرم شانه ای مرکب فرد هستند که برگچه های آن دارای حالت چسبناکی هستند. گل های شیرین بیان به رنگ های آبی یا آبی متمایل به ارغوانی و گاها زرد دیده می شوند. میوه ی این گیاه از نوع نیام است که معمولا هر میوه دارای 3 تا 6 عدد دانه ی لوبیایی شکل می باشد. ریشه ها و ریزوم های این گیاه دارای پوستی قهوه ای رنگ هستند که پس از جدا کردن این پوسته ی خارجی به سایر قسمت های ریشه می رسیم که به رنگ زرد دیده می شوند و دارای طعم شیرینی می باشند.
استان فارس با صدور سالانه 70 درصد ریشه و عصاره شیرین بیان صادراتی ایران , قطب تولید و صدور این محصول به شمار می رود .
این گیاه به صورت طبیعی در برخی مناطق ایران به ویژه در مناطق کوار , سپیدان , مرودشت , سرحد چهاردانگه , ارسنجان , کازرون , فیروزآباد , ممسنی و آباده طشک فارس می روید و ریشه ای قطور با 30 تا 200 سانتی متر طول دارد .