به روایت محمدحسین استخر: «در اواخر ماه رمضان  1333 هجری قمری، سال دوم جنگ بین‌الملل اول، قوای انگلیس بوشهر را اشغال، بیرق دولت ایران را پایین کشیدند و بیرق دولت انگلیس را بالا بردند. این واقعه ولوله عظیمی را در سرتاسر فارس مخصوصاً در نواحی تنگستان و دشتستان و برازجان و کازرون تا شیراز ایجاد نمود... در این چند روزه که دولت انگلیس... بنادر جنوب و وطن عزیز ما را معرض حملات جابرانه و ظالمانه خود قرار داده... هیجان غریب و منظره عجیبی از حیات ملی از عموم طبقات... برپا ساخته، مخابرات تلگرافی از اطراف، یک خشم عمومی برای انتقام از دشمنان قدیم ایرانیان تولید نمود.» (خاطرات پیر روشن‌ضمیر، ص 160 - 161).

نوباوگان مدرسه شعاعیه، مدرسه شریعت، مدرسه رحمت، مدرسه نمازی، مدرسه محمدیه !

از بخت شکر دارم و از روزگار هم. با اینکه سنین عمرم به دوازده نرسیده، الساعه مادر عزیزم برای استقلال وطن عزیز لباس رزم بر قامتم پوشیده و کفن به گردنم انداخته، روز پنج‌شنبه با هیئت خود برای فداکاری و فوز شهادت به طرف دشتستان حرکت. هر که دارد سرِ همدستی ما بسم‌الله .

خوش باشد فرزند لایق وطن

فرزند ناصردیوان، کهزادخان .«

کتابنامه :

خاطرات پیر روشن‌ضمیر (فارس از مشروطه تا پهلوی)، محمدحسین استخر، به کوشش مسعود شفیعی سروستانی، شیراز: آوند اندیشه،  1388.

ناصردیوان کازرونی به روایت اسناد، موسی مطهری‌زاده، تهران: کازرونیه،  1383.