فعالیت‌های فرهنگی سالانه هزینه‌های قابل توجهی را بر بودجه عمومی کشور تحمیل می‌کند. افراد زیادی در این حوزه اشتغال دارند و می‌کوشند به روش‌های مختلف پیام‌های فرهنگی را به مخاطبان منتقل کنند. سازمان‌های عریض و گسترده‌ای با ساختارهای متنوعی شکل گرفته‌اند تا پیامدهای مثبت و منفی فرهنگ را در کنترل خود داشته باشند و جامعه از حضور آن‌ها بهره‌مند باشند.

ارزیابی و اثربخشی فعالیت‌های این سازمان‌ها نه کار ساده‌ای است و نه به‌طور دقیق شدنی؛ چرا که عوامل و متغیرهای متعددی بر فرهنگ جامعه اثرگذار است و همین، کار را دشوار می‌کند با این حال برآیند نظرهای کار‌شناسان از فعالیت‌های فرهنگی سازمان‌ها چندان مثبت نیست و همگان بر ناکارامدی این سازمان‌ها صحه می‌گذارند و معتقدند اثر این فعالیت‌ها باید در عرصه جامعه دیده شود که دیده نمی‌شود.

اما بحث این نوشته صحت و یا نادرستی این نظریه نیست. حتی دنبال این نیستم که بگویم این تعداد سازمان نیاز امروز کشور هست و یا باید توجه بیشتری بر این حوزه شود.

یکم اردیبهشت تولد شاعر بزرگ ایران، سعدی شیراز است. سعدی با نگاشتن غزلیات، بوستان و گلستان بیشترین خدمت را در حوزه فرهنگ ایران زمین انجام داد. از دیر زمان کتاب‌های سعدی نقل جلسات و محور شب‌نشینی‌های ایرانیان بوده است. تصور اینکه در ایران مکتب‌خانه‌ای باشد و در آن سعدی تدریس نشود و دانش‌آموزان و طلاب از این گنجینه درخشان بی‌بهره باشند ناممکن به نظر می‌رسد همان‌گونه که اکنون نیز دانش‌آموزان از سال‌های آغازین تحصیل با عبارات ساده و در عین حال عمیق سعدی انس می‌گیرند و دانشجویان تا دریافت بالا‌ترین درجات علمی باید از این دریای نامتناهی سیراب شده باشند تا بتوانند از این گردنه سربلند عبور کنند.

قشرهای گوناگون مردم هم بی‌نصیب از سعدی نیستند. خواندن و دانستن غزل و یا حکایتی از سعدی نشان ارجمندی از فضل و دانش است و می‌توان بر آن بالید. جایی از زندگی نیست که سعدی حضور نداشته و رنگی نپاشیده باشد. اما شاید به سختی بتوان ردپای سازمان‌های فرهنگی را یافت.

سعدی یک تنه تاثیر خود را در بیش از هفتصد سال گذشته بر فرهنگ این مرز و بوم گذاشته و بدون اغراق این تاثیر بیشتر از همه دستگاه‌های رسمی و غیر رسمی کشور بوده است بدون آن‌که هزینه‌ای را تحمیل کرده باشد. سعدی چشمه جوشانی است که تا ابد برکات آن همه را سیراب خواهد کرد.

سعدی هنوز و تا همیشه می‌تواند نسخه مناسب و مطمئنی برای فرهنگ این کشور باشد. او را باید بزرگ‌ترین معمار و چهره فرهنگی ایران دانست.