این تصویر در سال 1840میلادی (صد و هفتاد و هفت سال پیش زمان پادشاهی محمدشاه قاجار پدر ناصرالدین شاه) توسط اوژن فلاندن شرق شناس، نقاش و باستان شناس فرانسوی طراحی شده است. وی به همراه پاسکال کوست از طرف فرهنگستان هنرهای زیبای فرانسه ماموریت یافتند با سفر به ایران آثار باستانی کشور ما را طراحی کنند (در آن روزگار هنوز دوربین عکاسی و فیلم برداری وجود نداشت) که در این راه با مشکلات و دشواری های زیادی روبرو می شوند.

آنها به شهرهای زیادی در ایران از جمله کازرون سفر کردند؛ طراحی و نقشه برداری های آنها از آثار باستانی ایران بسیار دقیق بود، به طوری که در بازگشت به فرانسه موفق به دریافت عالی ترین نشان این کشور یعنی لژیون دونور شدند. حاصل کار آنها کتاب طراحی های آثار باستانی ایران بود که در شش جلد در فرانسه به چاپ رسید که در این کتاب ها تصاویر طراحی شده از نقش برجسته های تنگ چوگان و مجسمه شاپور هم آمده است.

تصویری تاریخی و زیبا از چشمه سراب دخترون کازرون که متاسفانه امروز خشک شده است

از مقدسات دین مردم ایران در دوران باستان، آب، هوا، زمین و آتش بود. بنابراین چشمه ها و برکه ها از تقدس خاصی برخوردار بودند و نباید آلوده می شدند و به سبب همین قداست بود که نام بزرگان بر روی آنها گذاشته می شد. مانند چشمه سراب اردشیر (پدر شاپور)، چشمه ساسان (نام جد ساسانیان) و چشمه سراب بهرام (نام بهرام دوم پادشاه ساسانی) نزدیک نورآباد ممسنی. از آنجا که کمبود آب و خشکسالی همیشه سرزمین ایران را آزار می داده، دعای طلب باران جزو فرهنگ مردم ایران شده است و به همین دلیل آب بسیار ارزشمند و مظهر خوبیها و زیبایی ها بود. بی جهت نیست که در فرهنگ ما هنوز بسیاری از خوبی ها را به آب ربط می دهند از جمله آبرو، آب چشم، آبادی و... .

اما علت نامگذاری این چشمه به نام دختر چه بوده است؟ باید گفت مکان های تاریخی زیادی به نام دختر در ایران وجود دارد مانند قلعه دختر فیروزآباد، شهر پلدختر لرستان، کتل دختر جاده کازرون به شیراز و گور دختر در دشت بزپر سرمشهد کازرون

مرحوم دکتر باستانی پاریزی در کتاب خاتون هفت قلعه علت نامگذاری این مکان ها را به نام دختر در ارتباط با فرشته آب ها آناهیتا (به معنای ناپلید،پاک) در دین زردتشت که به صورت بانویی زیبا مجسم می شد می دانند و در این مکان ها پرستش گاه آناهیتا یا جایگاه دعای طلب باران بوده است

قدمت سازه چشمه سراب دخترون مربوط به دوره ساسانی است اما نخستین بار که این سازه تخریب شد به زمان جنگ جهانی اول و در سال 1294ش و اشغال جنوب ایران توسط قوای نظامی انگلستان بر می گردد که جاده بوشهر به کازرون و شیراز احداث شد. این جاده از سه راه راهدار (بوشکان) به انارستان می رفت و با عبور از روی آثار تاریخی شهر بیشاپور و سپس از روی قسمتی از چشمه سراب دخترون به کازرون می رسید (سنگ های حجاری تخریب شده امروز در کنار جاده موجود است) تا اینکه در سال 1347ش به همت دکتر علی اکبر سرفراز باستان شناس شهر بیشاپور این جاده از روی آثار باستانی بیشاپور قطع شد و به مسیری که امروز است منتقل گردید. اما مسیر جاده بر روی چشمه سراب دخترون همچنان ادامه دارد

* دبیر تاریخ دبیرستان های کازرون