شهرستان کازرون با صدها روستا و‌ چندین شهر و دهستان علاوه بر بهره مندی از مراکزِ زیارتی و سیاحتی، همچنین ناحیه ای «نخلستانی» با میلیون ها نفر «نخل»های باستانی! است و نه تنها زمین های آن «رستنگاهِ» این درخت بهشتی! بوده، بلکه تاریخ و تمدن چند هزار ساله ی این منطقه، از جمله سَرسُتُونْ و پایه های تخت جمشید و...، نیز نشان دهنده ی نقش آن در زندگی ساکنین و حکایت گرِ جایگاهش در نگاه اعتقادیِ حاکمان و مردمان ایرانیان باستان بوده است.

با در نظر داشت وضعیتِ مُستعِدِّ آب و هوایی شهرستان و تاثیر غیر قابلِ چشم پوشی این نخلستان ها در تامین معیشت «نخل داران»، و لزوم بازنگری در «نگاه» تصمیم گیران و تصمیم سازان استانی و شهرستانی، مطالب زیر مورد یادآوری قرار می گیرند.

۱- برخورداری کازرون از اقلیم های نسبی و چندگانه ی آب و هوایی و اختلاف دمای جهات مختلفِ جغرافیایی موجب شده تا این شهرستانِ زیبای تمدنی، «رویِش گاه» گیاهان متعددِ دارویی و درمانی و محصولستانِ میوه های متفاوتِ گرم سیری، سرد سیری و شمالی گردیده و حداقل ۵ میوه ی بهشتی و قرآنی [انگور، انجیر، خرما، زیتون و انار] در رویِ زمین های مسطح و میانه ی کوه ها و صخره های این خِطِه ی باستانی، علاوه بر تامینِ بخش عمده ای از نیازهای ساکنان بومی و منطقه ای، همچنین احتیاج عده ی زیادی از علاقه مندانِ داخلی و بیرونی، به این  محصولات پُر مصرفِ سفره های غذایی، را نیز بر طرف نماید .

۲- علاقه ی انسان به خرما و‌ پرورش درخت نخل توسط آدمیان، عُمری به درازای تاریخ و‌ استقرارِ آن ها روی کره ی زمین داشته و‌ با توجه به سابقه یِ آشنایی! و حضورِ هر دو در بهشت، ای بسا همین امر موجبِ مقدس شمردن این درخت در طی هزاران سال تاریخ بشری و از طرفی علاقه مندی انبیا و پیامبران الهی به کاشت، پرورش، برداشت و مصرفِ میوه های آن گردیده است. جالب است که قرآن کریم حداقل در بیش از ۳۰ مورد نسبت به معرفی فوائد و خواص درخت نخل و میوه ی فوق العاده ی آن، نام برده و شاید همین امر دلیلی جهت تشبیه مومنان به نخل توسط پیامبر گرامی اسلام در حدیثِ معروفِ اْلْمؤمنُ کَالنَخْلَه بوده است .

۳- گرچه نخلستان داری، مخصوصِ کازرون نبوده و زمین های قابل توجهی از دیگر مناطقِ کشور نیز به بهره برداری از این درختان همیشه سرسبز اختصاص یافته، در عین حال اما به دلیلِ وجود میلیون ها نفر نخلْ در نواحیِ مختلف شهرستان، اشتغالِ هزاران خانواده و صدها باغدار و بهره بردارِ بومی، صادراتِ هزاران تُن انواع محصولات خرمایی به داخل و خارج از کشور و نهایتا لزوم سامان دهیِ نخلستان های عظیمِ موجود، رفع مشکلات نخل داران و استفاده از نخبگان دانش گاهی و بهره برداری از تجربیات دیگر استان ها و... یاد آور می شود:

۳/۱ - هم اکنون بخش عمده ای از تولیدِ محصولات خرمایی به شیوه های سنتی بسته بندی و روانه ی بازار مصرف در داخل و خارج از کشور می شود که استمرار این روند نه تنها موجب متضرر شدنِ نخل دارانِ بومی، بلکه زمینه سازِ کم استقبالیِ استفاده کنندگان و‌ اُفتِ کیفیت و‌ پایین آمدنِ قیمت ها خواهد گردید.

۳/۲ - نظر به این که بینِ مناطق متعدد کازرون، شهرهای خشت، کُنارتخته و بالاده دارای بیش ترین نَفَراتِ درخت خرما و بالاترین میزان تولیدات خرمایی و محصولات جانبی آن محسوب می شوند؛ طبیعی است که بایستی «نواحیِ» ویژه ی اقتصادی با هدفِ راه اندازیِ کارخانه جات بسته بندی، نگه داری، بازاریابی و تبدیلی صرفا در کناره ی همین نخلستان ها، تاسیس و نسبت به تشویق و ترغیب «نخل داران» و کمک به هزاران خانواده ی دست اندر کارِ این شغلِ شریف، اقدام لازم صورت گیرد.

۴- طی بررسی های صورت گرفته و مشاهدات عینی، نخلستان های شهرستان کازرون، از جمله نخیلاتِ وسیعِ دشتِ خشت، حال و هوای «ناخوشی» را پشت سر گذاشته و‌ وضعیت «ناخوش تری» را در پیش رو‌ دارد؛ چراکه از یک طرف «روان آب»های جاری و از جانبِ دیگر، «ساکن آب»های چاهی با خشکیده گی، شوری و‌ پایین آمدنِ کیفیتِ بهره برداری مواجه گردیده و همین امر نیز موجباتِ نگرانیِ عمیقِ ساکنان و نخل داران شریف و زحمت کشِ این منطقه ی «ولایت مدار» را فراهم نموده است.

۵- تامینِ آبِ مورد نیاز برای «آبیاریِ» میلیون ها نفر نخلستان های شهرستان، استفاده از روش های نوین «آب دهی» و رفع نگرانیِ نخل داران، قطعا نیازمند تدابیر سریع و سیاست گزاری های واقعی بوده و بدیهی است با تشکیل جلساتِ ماهانه و حتی روزانه!، قول و قرارهای بدون پشتوانه و رفت و آمدهای سیاسی کارانه، نه تنها هیچ مشکلی برطرف نخواهد شد، بلکه همین امر موجب «فرصت سوزی»ها و در نتیجه تلخ شدن کامِ میلیون ها مصرف کننده ی محصولاتِ شیرین کازرونی ها ! خواهد گردید .

۶- در حال حاضر بخش های عمده ای از روان آب های فصلی و دایمی شهرستان، بدون بهره برداری، به حوضه های آبی و  سدهای زیر دستِ دو رودخانه ی «شاهپور» و «بالاده» در استان همجوار و برادر، سرازیر می شوند و این در حالی است که از ده ها سال قبل طرح مطالعاتی و بنای تاسیسِ دو سدِّ «نرگسی» و «چروم» آغاز، ولی با روندِ موجود، مدیرانِ سفارشی! و‌ مدیریت های ناکارآمدِ فعلی، بعید است تا ده سال آینده اقدامی برای احداث سدهای جدید و یا راه اندازیِ سد نیمه کاره یِ فعلی صورت گیرد .

٧- حلِ اساسيِ مشکلاتِ نخل بانان و نخلستان دارانِ شهرستان، نيازمند عزمِ جدّي تصميم گيران و درمانِ بیماریِ «درمانْ گفتاری»های عده ای از مدیران! و خودداریِ تصمیم سازانِ محترم از «گفتار درمانی» های گذشته است!. فراموش نکنیم که اولین زنگِ خطرِ ناشی از کم بود و شوریِ آب های سرزمینی، که از مدت ها قبل نواخته شده بود، در فصل برداشتِ سالِ جاری، با پائین آمدن کیفیت محصولات و کم شدنِ میزانِ برداشت ها خودنمایی نموده و‌ طبیعی است در صورتِ علاج نکردنِ معضلات موجود، سال های آتی «بحران»های جدیدی را بین نخلستان داران بومی شاهد خواهیم‌ بود.

۸- تامینِ حداقلیِ خواسته های نخل دارانِ زحمت کش و رفع مشکلات آنان، نه تنها در حلّ بحران های ناشی از بی کاری های مقطعی و‌ دائمی شهرستان موثر خواهد بود بلکه افزایشِ گستره ی زیر کِشت این محصولِ با ارزش و پُر کیفیت، می تواند تاثیرِ به سزایی در حفظ محیطِ زیست و‌ جلوگیری از فرسایش خاک های سرزمینی را به دنبال داشته باشد که در همین زمینه پیشنهادهای عَمَلیِ زیر مورد تاکید قرار می گیرند:

۸/۱- احداث و راه اندازی منطقه ی ویژه ی اقتصادی در قُطبِ تولیدِ خرمای کشوری، دشتِ «خِشت»، با هدف تاسیسِ کارخانه های مرتبط با بسته بندی، تبدیلی و‌ عبور از شیوه های سنتی به روش های صنعتی و‌ نهایتا حرکت به سَمتِ تولید محصولات جانبی و‌ تحقق اصلِ «ارزش افزوده» از تولیدات منطقه ای.

۸/۲- تشکیل «اتحادیه» ی نخل داران و‌ تولید کنندگان خرما و‌ محصولاتِ جانبی در سطح «شهرستان» و کنار گذاشتن اختلاف های منطقه ای و جغرافیایی با هدف تقویت هم گرایی ها و سامان بخشی به وضعیتِ مشکل سازِ نخلستان های کازرون .

۸/۳- اولویت بندی در اختصاصِ بودجه های عمومی شهرستانی به طرفِ تکمیلِ هر چه سریع ترِ سدهای نرگسی و چروم و‌ جلوگیری از هدر رفتِ آب های جاری به سَمتِ مناطق پایین دستی. در همین رابطه انتقال بخشی از آب های جمع آوری شده در پشتِ سدِ در حال تکمیل دالکی به منطقه ی خشت و ‌کنارتخته زیر عنوان «حق آبه ی» شهرستان کازرون .

۸/۴- گرچه محصولات متنوع خرمایِ شهرستان دارای اصالتِ بومی و بعضا نیز در کشور به نامِ همین منطقه ثبت گردیده لکن انواعِ جدیدی از درختانِ نخل نیز وجود دارند، مانند پیارم، مجول و...، که هم دارای قیمتِ چند برابری و‌ هم برخوردار از مشتریان خارجی و داخلی بیش تری هستند. بر همین اساس پیشنهاد می شود با همکاری جهاد کشاورزی، نسبت به جایگزینی انواعِ جدید، به جای محصولاتِ کم مشتری تریِ فعلی، اقدام لازم را صورت دهند .

در پایان ضمن سپاس از همه ی کسانی که برای رفعِ دغدغه های « نخل داران » و توسعه ی زمین های زیرِ کشتِ این درخت قرآنی تلاش می کنند، توفیقات روز افزونشان را از خدای متعال مسالت نموده و‌ از تمام مومنین و نمازگزاران محترم درخواست می شود جهت نزول باران و رحمت الهی و رفع مشکلات کم آبی ، صمیمانه دعا بفرمایند .