فردا: سید مرتضی نبوی مدیرمسئول روزنامه باسابقه جریان اصولگرا و از اعضای اصلی جامعه مهندسین در یک گفتگوی مفصل با هفته‌نامه پنجره در تشریح آینده‌شناسی جریان‌هایی سیاسی اصولگرا با اظهار نگرانی ایئولوژیک نسبت به شکل‌گیری جریان اصول‎گرايي منهاي روحانيت می‌گوید: این جرياني است كه خود را اصول‎گرا مي‌داند، به ولايت آقا امام زمان (عج) اعتقاد دارد لكن به نظر مي‌آيد كه به نقش روحانيت در تاريخ تشيع و در جريان انقلاب خيلي اعتنايي ندارد.

بخش‌های مهم سخنان مهندس مرتضی نبوی را در زیر می‌خوانید:

در نظر اين طيف نقشي كه روحانيت هميشه داشته و فقاهت و ولايت فقيه در طول تاريخ داشته، كم‎اهميت بوده و اين جريان احساس استغنا مي‌كند از اين‌كه با تكيه بر روحانيت اصيل و انقلابي شيعه كار خود را به پيش ببرد.

اعتقاد ما اين است كه در زمان غيبت به سفارش خود آقا امام زمان ما بايد برويم براي رهبري جامعه و براي حفظ دين‌مان سراغ فقهايي كه «قادر به نگهباني از نفس‌شان، حافظ دين‌شان، مخالف هواي نفس و مطيع امر خدايشان» هستند. مبناي نظريه انقلاب، ولايت فقيه است و آن نقشي كه امام راحل براي روحانيت و فقاهت قائل بودند و توصيه‌اي كه به جوان‌ها مي‌كردند كه از جامعه مدرسين فاصله نگيريد و با روحانيت باشيد.

يك وقتي منافقين عدم اعتقاد خود به روحانيت را علني كردند و به مسير التقاط و انحراف رفتند و يا نهضت آزادي و اين‎ها كه براي‌شان مرجعيت و روحانيت مطرح نبود و گمراه شدند.

اين را مي‌توانيم به‎عنوان يك نگراني از جنبه ايدئولوژيك درون جريان اصول‎گرا داشته باشيم و اين را به‎ويژه من علاقه دارم كه جوان‌هاي اصول‎گراي ما خيلي مراقب و مواظب باشند كه در اين دام نيفتند. اين يك جرياني است كه انحرافش از حالا پيداست و مسيرش نمي‌تواند بر صراط مستقيمي باشد كه شيعه توانسته با اتكا بر آن اسلام ناب محمدي را در همه اين سال‌ها حفظ كرده و تا به امروز برساند. اين جريان با آن حركت اصيل سازگاري ندارد و وقتي بر ادامه آن اصرار شود، زاويه‌اش با انقلاب زياد شده و خداي ناكرده در يك مقطعي به مقابله مي‌انجامد. يعني اگر اين جريان احساس استغناي بيش از حد كند، ممكن است خداي ناكرده كارش به مقابله بكشد و اين‌جا بر جوانان متدين و انقلابي ما فرض است كه به اين مسئله توجه داشته باشند.

اين جريان مي‌گويد كه مي‌توان با مرجع ارتباط مستقيم گرفت و لازم نيست كه آدم به مباني فقه و فقاهت اطلاع و اشراف داشته باشد و مي‌تواند خودش مستقيم ارتباط بگيرد. اين آدم‌ها مي‌گويند كه ما مستقيم با آقا امام زمان(عج) ارتباط مي‌گيريم و به شما راه را نشان مي‌دهيم. صرف مخالفت با تصدي امور اجرايي توسط روحانيت نيست و مسئله عميق‌تر است.

در جريان اصول‎گرايي يك‎سري نسل‌هاي اوليه را داريم كه در تشكل‌هايي بوده‌اند ولي بعضي از نيروها جديدا به اصول‎گرايان پيوسته‌اند و اين نسل جديد خيلي پر تحرك‌تر و مؤثرتر هستند و متأسفانه نسل‌هاي قديمي امروز كمي منفعل هستند. نسل‌هاي قديمي مباني دست‌شان هست. مخاطب من اين نسل جديد است كه اتفاقا به اين‎ها بيشتر هم علاقه دارم. چراكه اين‎ها را بيشتر مؤثر مي‌دانم در سرنوشت انقلاب، چون نقش‌آفرينان انقلاب امروز اين‎ها هستند، اين‎ها بايد با هوشياري بيشتري به مسئله نگاه كنند و مراقب باشند كه رهبري حركات‌شان به دست اين جرياني كه مدعي ولايت امام زمان است منتها نه از كانالي كه خود امام زمان تأكيد كرده‌اند كه كانال فقاهت و ولايت است، نيفتد.

من سخنان اخير جناب آقاي پناهيان را نخواندم و فقط تيتر برخي رسانه‌ها را ديدم، ولي مي‌گويم شايد منظور ايشان هم كه گفتند فتنه آينده با شعارهاي انقلابي و ارزش‌هاي اسلامي رخ مي‌كند، همين جرياني باشد كه گفتم.

اين جريان به خودش اجازه مي‌دهد به خاطر آن مشروعيتي كه براي خودش دست و پا كرده بقيه اصول‎گرايان را كاملا طرد و انگ‌هاي خيلي خطرناك به آن‎ها بزند و آن‎ها را حتي ضد انقلاب تلقي كنند. بايد مراقب باشيم، همين روزها هم شاهد نشانه‌هايي از آن‎ها هستيم. اين جريان حركات تفريطي هم دارد و ارزش‌هاي مسلم اسلامي را مثل امر حجاب كه در قرآن صراحتاً به آن تأكيد شده را مورد تسامح قرار مي‌دهد.

من مي‌خواهم هشدار بدهم كه اين جريان يادش نرود كه يكي از اركان اتكا و يكي از اصلي‌ترين پشتوانه‌هايش آيت‌ا... مصباح يزدي بوده است و امروز اين جريان چند هشدار اساسي از ايشان دريافت كرده است. اين‎ها نشانه است و اين جريان فكر نكند كه مي‌تواند بدون اتكا بر جريان اصيل انقلابي روحانيت مسير خود را پيش برده و موفق شود. اين يك كژراهه جديد است كه به اصطلاح ره به تركستان مي‌برد.

اين‎جا نسل‌هاي قديمي‌تر اصول‎گرا بايد به خودشان آمده و از محافظه‌كاري فاصله گرفته و با تأمين نيازهاي نسل جوان اصول‎گرا مانع از اين شوند كه اين جوانان به دامن آن طيف و جريان منحرف بيافتند.

جرياني كه آقاي احمدي‎نژاد در سطح اول سياسي آن را نمايندگي مي‌كند، چند مسئله را پيش‌رو دارد. در انتخابات آتي رياست‎جمهوري اين جريان ديگر نمي‌تواند آقاي احمدي‎نژاد را كانديدا كند. از سوي ديگر، كسي را هم ندارد كه بتواند در اين سطح مطرح و معرفي كند، هر چند درباره كانديداتوري احتمالي آقاي رحيمي معاون اول رييس‎جمهوري صحبت‌هايي مي‌شود و اين روزها حتي گلايه‌هايي مبني بر آغاز فعاليت‌هاي انتخاباتي وي مطرح مي‌شود اما وي را احتمالا در سطح رقباي احتمالي اصول‎گرا نظير آقايان قاليباف و رضايي و لاريجاني نمي‌بيند. اين جريان موضع ضد اصلاح‌طلبي‌اش خيلي قوي‌تر از بقيه اصول‎گرايان بود؛ از ابتدا هم اين‌طور بود و حالا كه تقريبا خيالش از بابت از ميدان خارج كردن اصلاح‌طلبان راحت شده، شايد به فكر اين است كه رقباي اصول‎گراي آقاي رحيمي را از ميدان به در كند.

اين جريان كه براي خودش يك جايگاه ويژه نسبت به آقاي احمدي‌نژاد قائل است؛ مي‌خواهد دوباره يك احساس استغنايي بكند و براي آينده، مستقل از ديگر اصول‎گرايان وارد عرصه رقابت‌هاي رياست‎جمهوري شود. اين‌كه درباره اشخاص الان بحث كنيم، خيلي زود است اما احتمال اين‌كه جرياني كه خودش را به‎طور ويژه حامي آقاي احمدي‎نژاد مي‌داند احتمالا به صورت مستقل در انتخابات رياست‎جمهوري شركت مي‌كند، وجود دارد. پس ما لااقل يك انشعاب در جريان اصول‎گرايان انتظار داريم ولي در عين حال بايد تدبير كنيم كه اين‎گونه نشود.

نمي‌دانم اين جاي خوشبختي است يا تاسف كه تجربه چند انتخابات رياست‎ جمهوري قبلي نشان داده كه براي انتخاب شدن به‎عنوان رييس جمهور حتما نبايد فرد خيلي مشهور باشد و اين در انتخاب آقاي خاتمي و خود آقاي احمدي‎نژاد ديده شد. به نظرم خيلي روي شخصيت و چهره بحث نكنيم. به نظرم بايد روي جريان‌ها و گفتمان آن‎ها بحث كنيم. انتخاب آقاي خاتمي و آقاي احمدي‎نژاد هم انتخاب يك گفتمان بود نه شخص. منتها دوستان ما بايد مراقب باشند كه اگر اين خدشه‌هاي اعتقادي انحرافي غالب شود، به‎شدت پايگاه ايشان را در بين مردم خراب مي‌كند. ما به بدنه جوان جريان اصول‎گرايي اعتقاد داريم كه خيلي هم معتقد و متدين هستند و اين‎ها را كاملا مي‌بينند و رصد مي‌كنند.

نسل جوان و جديد اصول‎گرا كه در بدنه برخي تشكل‌هاي قديمي اصول‎گرا هم حضور دارند، اين‎ها جزو طرفداران و حاميان آقاي احمدي‎نژاد هستند. چراكه گفتمان وي پرتحرك و انقلابي است. براي اين‌كه همين هم حفظ شود، آقاي احمدي‎نژاد و دوستان‌شان مثل آقاي رسايي بايد يك هوشياري‌هايي به خرج دهند. ما نگران استمرار و توفيق اين جريان نيستيم بلكه نگران اين هستيم كه آن جريان انحرافي بيايد و سوار اين جريان شود.

بدنه جريان حامي آقاي احمدي‎نژاد يا همه كساني كه در هر جايي طرفدار آقاي احمدي‎نژاد هستند، عمدتا جوانان پرشور و انرژيي هستند كه خيلي جاها حتي از آقاي احمدي‎نژاد هم جلوتر حركت مي‌كنند. من اين را به استناد سابقه دوستي و همكاري با خيلي از اين دوستان مي‌گويم. اگر اين بدنه بيايد و احساس كند كه براي استمرار خط فكري آقاي احمدي‎نژاد بايد ديگران را از ميدان به در كند...

اكثريت اين افراد، افراد متديني هستند كه هم نسبت به برخي تسامح‌هاي فرهنگي علي‎رغم حمايت از آقاي احمدي‎نژاد، منتقد و نگران هستند. ببينيد، كساني كه از حضرت علي در زمان خودش عقب افتادند يا جلو زدند، همه منحرف و هلاك شدند جز كساني كه ملازم و همراه حضرت امير بودند.

اين جريان متأسفانه قائل به ولايت فقيه آن‎طور كه امام راحل تبيين كرده و ما به آن معتقديم، نيستند. اين‎ها مي‌گويند آدم مي‌تواند از طريق يك پيرزن بي‌سواد هم ارتباط برقرار كرده و نيازهاي ديني خود را تأمين كند و نيازي به روحانيت نيست. البته من يك نكته‌اي را روشن كنم. اين‎ها نبايد به معناي آن باشد كه ما در مقام تضعيف آقاي احمدي‎نژاد هستيم و نكند كه اين حرف‌ها آثار سوئي داشته باشد. در انتخابات سال گذشته من خيلي واضح از ايشان حمايت كردم و الان هم از مواضع سياست خارجي ايشان خيلي قاطعانه حمايت مي‌كنم؛ چراكه علاوه بر قاطعيت و شجاعت به مواضع انقلاب و رهبري خيلي نزديك است و از موضع عزت است و چنان است كه امام و رهبري مي‌خواسته و مي‌خواهند. از سوي ديگر، آقاي احمدي‎نژاد در رفع مشكلات مردم كوشاست، شبانه‌روزي تلاش مي‌كند و با مردم تماس نزديك دارد كه اين‎ها نقاط قوت ايشان است.

اما اين‎ها نبايد مانع از اظهار نگراني ما از اين صحبت‎ها ورفتارهایی شود كه باعث شده ايشان تا به حال چندين اخطار بگيرد، آن هم از شخصيت‌هايي مثل آيت‌ا... مصباح يزدي كه از پشتوانه‌هاي اصلي روي كار آمدن اين جريان بوده است. اگر در بدنه كشور، ايشان طرفداراني دارد و يك نسل جديد از طلاب علوم ديني و نيروهاي جوان انقلابي پشت سر آقاي احمدي‎نژاد حضور دارند، ناشي از جايگاهي است كه ايشان براي احياي گفتمان انقلاب و حضرت امام دارند. لذا خود ايشان و دوستان‌شان بايد مراقب باشند كه اين نگراني خداي‎ناكرده تبديل به نگراني نشود كه براي دولت نگران‎كننده و آسيب زننده باشد.

ما استنباط و برداشت‌مان اين است كه ظاهرا آقای احمدی‌نژاد احساس خطر نمي‌كند و ما داريم مي‌گوييم كه بايد احساس خطر بكند. گويا متوجه اين خطر نيستند و ما به ايشان تذكر مي‌دهيم كه اين را ببينند.