آغاز سخن را از فرمايش مولا امام باقر (ع)آغاز كنيم كه فرمودند: "قلب هر انساني چون صفحه سفيدي است كه چون گناهي مرتكب شود نقطه سياه بر آن عارض مي شود. اگر بر گناه خود ادامه داده و آن را ترك نكند آن سياهي غالب گشته و سفيدي از بين مي رود در اين صورت آن شخص هرگز به سوي خير بر نمي گردد " (بحار /ج 37)
با توجه به اين سفارش نوراني چندين نكته استخراج مي شود كه از اهميت فوق العاده اي برخوردار است. انسان نبايد به سمت گناه برود و گناه كند زيرا گناه نكردن آسانتر از توبه كردن است .
حال اگر انسان در اثر غفلت و يا عوامل ديگري دست به گناه زد چه كند؟ در اينجا خداوند متعال باب توبه را گشوده است كه در اين صورت انسان بايد تلاش كند "توبه " كند. در توبه كردن هم تعجيل لازم است زيرا در هر لحظه ممكن است مرگ انسان فرا رسد.
استغفار به معناي طلب آمرزش از گناهاني كه گاه و بيگاه انجام داده ايم. استغفار كردن باعث مي شود كه بركات الهي شامل انسان شود و آن تيرگي كه در اثر گناه بر دل عارض شده از بين برود.
بين انسان و حيوان تفاوتهاي زيادي وجود دارد كه يكي از آنها جنبه معنوي انسان است كه اين جنبه معنوي ممكن است در اثر گناه شفافيت خود را از دست بدهد و تيره گردد كه دارويش "استغفار " است.
نبي مكرم اسلام (ص) مي فرمايند: "دردتان گناه و دواي شما استغفار است." استغفار كردن جزيي از توبه است و بايد جدي بود. خداي بزرگ در سوره محمد (ص) آيه 19 مي فرمايد: "بدان كه معبودي جز خدا نيست و براي گناهانت استغفار كن" هر چه انسان تلاش كند كه در جبران مافات بكوشد به خدا نزديكتر مي شود تا جايي كه جز خدا نمي بيند.
امام باقر (ع) استغفار را يكي از دو دژ محكم خدا مي داند كه با وجود اين دو دژ انسان از عذاب الهي در امان است. يكي از آن دو دژ استوار و محكم رسول خدا و ديگري استغفار است.
بكوشيم كه دل را با استغفار صيقل داده و صفاي اوليه دل را به دل برگردانيم.