اين پژوهشگر تاريخ درباره راه اندازي طرح "نائبان شهدا" در شهر كازرون اظهار داشت: در اين طرح جوانان و نوجوانان نسل سوم و چهارم انقلاب اقدام به شناسايي و جمعآوري خاطرات شهداي كازرون كرده و تاكنون نتيجه اين پروژه در چهار شماره از نشريهاي با عنوان "راوي" منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) نخستين نشست روز اول دومين همايش تاريخ شفاهي ايران با عنوان تاريخ شفاهي دفاع مقدس، صبح هفتم مهر 89 با دبيري علمي مرتضي نورايي و اميرمسعود شهرامنيا برگزار شد.
نورايي در ابتداي اين نشست با تأكيد بر طرح مباحث نظري در اين همايش 2 روزه اظهار داشت: بخشي از مباحث نظري در كارهاي عملي مغفول ماندهاند و ميزان اعتمادسازي در آثار توليد شده در مراكز مختلف مورد سؤال قرار گرفتهاند.
وي با اشاره به اهميت تمايز بين ضبط خاطرات دفاع مقدس و تدوين آنها توسط ديگران و تاريخ شفاهي گفت: برخي از آثار صرفاً خاطرهنگارياند و امروز به دليل برخورداري تاريخ شفاهي از جايگاه علمي، به عنوان اثري در حوزه تاريخ شفاهي مطرح شدهاند. اما نكته حائز توجه، اعتبارسازي در اين آثار است.
اميرمسعود شهرامنيا در ادامه اين نشست با اشاره به تلاش براي ايجاد رشته تاريخ شفاهي در دانشگاهها و آغاز فعاليتهاي اين حوزه در دانشگاه اصفهان اظهار داشت: يكي از شاهبيتهاي تاريخ شفاهي بحث خاطرات است. بحث تاريخ شفاهي دفاع مقدس اوج گرفته و در جامعه ميتوان از آن با عنوان "تب تدوين خاطرات جنگ در قالب تاريخ شفاهي" ياد كرد.
وي اضافه كرد: اين وضعيت در حالي است كه بايد مراقب روايتگران جنگناديده باشيم و ضعيفترين شكل برخورد با جنگ، تمركز بر خاطرات به عنوان عمده بحث در حوزه دفاع مقدس است. زيرا خاطرهگويي بر مدار احساس شكل ميگيرد. در حالي كه در دوران جنگ منطق داشتيم و بر اساس آن عمل ميكرديم.
دبير علمي نشست تاريخ شفاهي دفاع مقدس با تشبيه خاطرهگويي به ميدان مين تصريح كرد: اگر خاطرهگويي و خاطرهنويسي به درستي انجام نشود، از ميدان مين دوران جنگ خطرناكتر خواهد بود. گرچه خاطرات، امروز هم بسيار خواندني و مورد توجه عامه مردمند، اما نياز است كه در اين بحث به روش شناسي خاطرهنويسي توجه كنيم.
در نخستين نشست روز اول دومين همايش تاريخ شفاهي ايران، مقالاتي با عناوين «پرستاران در جنگ: ماهيت كار پرستاري در خلال جنگ ايران و عراق در سالهاي 1359 ـ 1367» نوشته محمدرضا فيروزكوهي، «تاريخ شفاهي بمباران شيميايي سردشت و يك مصاحبه» نوشته عليرضا مولايي تواني و «فرصتها در تاريخنگاري شفاهي انقلاب اسلامي» نوشته محسن كاظمي ارايه شدند.
دومين نشست اين همايش،ظهر هفتم مهر 89 برگزار شد. در اين نشست مقالاتي با عناوين «مقايسه تحليلي سنت شفاهي و تاريخشفاهي» نوشته مهدي ابوالحسني، «تاريخ شفاهي همگاني دفاع مقدس» نوشته رحيم نيكبخت، «ضرورت توجه به علم رجال در تاريخ شفاهي» نوشته محمد صادق فيض و «آرشيوهاي تاريخ شفاهي در ايران، فرصت يا تهديد» نوشته ابوالفضل حسنآبادي ارايه شدند.
رحيم نيكبخت در شرح محتواي مقاله خود و با اشاره به ثبت و ضبط خاطرات شفاهي دفاع مقدس به عنوان مهمترين راهكار در ماندگاركردن اين حماسه، تصريح كرد: همان طور كه انقلاب پديده همگاني مردم ايران بود، دفاع مقدس نيز با رهبري امام خميني (ره) پديدهاي همگاني بوده است كه اقشار مختلفي مانند پرستاران، پزشكان، جهادگران و روحانيون در آن حضور داشتهاند.
مدير بخش تدوين اسناد تاريخ شفاهي مركز اسناد انقلاب اسلامي در ادامه به تشريح برخي از راهكارهاي ثبت خاطرات پرداخت و گفت: براي ثبت خاطرات راهكارهايي وجود دارند. براي مثال مراكز دولتي بايد دغدغهمند تاريخ جنگ باشند و نقش خود و كارمندانشان را در آن بازگو و تأليف كنند. همچنين توجه به مراكز مردم مدار مانند ستادهاي راهيان نور نيز مهمترين فعاليتها در همگاني كردن تاريخ شفاهي دفاع مقدساند.
وي با اشاره به اهميت توليد كتابچههاي راهنما براي كساني كه قصد ورود به عرصه تاريخ شفاهي را دارند خاطرنشان كرد: با اختصاص صفحهاي با عنوان تاريخ شفاهي دفاع مقدس در روزنامهها و نشريات و طرح اين موضوع در كتابهاي درسي و درسهاي فارسي، تاريخ و انشاء ميتوان مخاطبان را مجاب به گردآوري خاطراتي درباره دفاع مقدس كرد.
اين پژوهشگر تاريخ درباره راه اندازي طرح "نائبان شهدا" در شهر كازرون اظهار داشت: در اين طرح جوانان و نوجوانان نسل سوم و چهارم انقلاب اقدام به شناسايي و جمعآوري خاطرات شهداي كازرون كرده و تاكنون نتيجه اين پروژه در چهار شماره از نشريهاي با عنوان "راوي" منتشر شده است.
آخرين نشست نخستين روز همايش 2 روزه تاريخ شفاهي ايران با محوريت دفاع مقدس، با عنوان "كاركرد تاريخ شفاهي" عصر هفتم مهر 89 برگزار شد.
محمد دروديان، محقق جنگ و عليرضا كمري، كارشناس تاريخنگاري به عنوان اعضاي هيأت علمي در اين نشست حضور داشتند و فريدون نوري با مقاله «تاريخ شفاهي دفاع مقدس: فتح حلبچه روايت رزمندگان كرد»، داوود اميني با مقاله «دفاع مقدس و شهداي محلي و منطقهاي با رويكرد آرشيو شفاهي»، فائزه توكلي با مقاله «گزارشي از طرح تاريخ شفاهي زنان سياسي و مبارز در دوران پهلوي دوم و انقلاب اسلامي» و حسين روحاني صدر با مقاله «تاريخ شفاهي فعاليتهاي وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران پيرامون جنگ 8 ساله و حوادث قبل و بعد آن» حاضر شدند.
مطالب مرتبط :