بسياري از حوادث و رخدادهاي تلخ و ناگوار و دشواري كه حيات اجتماعي جامعه ما را تهديد مي نمايد و جزء لاينفك زندگي اجتماعي و روابط بين المللي ما گرديده است را مي توان به تعبير معارف ديني ‌« فتنه» دانست . البته تعبيري كه در اين مجال از فتنه مقصود است ، غير از آن است كه از منظر اسلام ، ابتلائات و آزمون هاي الهي كه از سنت هاي قطعي و بدون ترديد خداوندي هستند و بر اساس مشيت و حكمت خدا و از سر خيرخواهي و به منظور عبرت آموزي و آزمودن انسان ها و جداشدن سره از ناسره رخ مي دهند ، نيز فتنه خوانده مي شوند .

به هرحال فتنه و مواجه انسان ها و جوامع بشري با انواع آن ، نه تنها از حقايق و واقعيت هاي زندگي انسان هاست ، بلكه از موضوعات و مفاهيم اصيلي است كه هم در قرآن و هم در ساير منابع انديشه اسلامي بويژه احاديث و روايات رسيده از حضرات معصومين (ع) در باب آن به تفصيل بحث شده و بر لزوم پيشگيري و جلوگيري از وقوع فتنه ها و نيز هوشياري و درايت در برخورد با آنها و عبرت آموزي از آنها تاكيد فراوان گرديده است

جامعه اسلامي ما از آنجا كه بر اساس تعاليم اسلامي و و نيز بر اساس خواست و اراده مردم شكل گرفته است و به حيات خود ادامه مي دهد و منافع و مصالح سودجويانه دشمنان را به خطر انداخته است و آزادي خواهي ، صلح جويي ، كرامت انساني ، عدالت و معنويت را فرياد مي زند ، همواره مورد غضب و خشم معاندين و دشمنان داخلي و خارجي قرار داشته است و اينان از هيچ فرصت و امكاني براي سدكردن راه پيشرفت اين ملت و به زانو درآوردن نظام ، فروگذار نبوده اند . لذا مخالفان داخلي كه اغلب درس آموخته دشمنان خارجي هستند و نيز بدخواهان برون مرزي كه همگي در جبهه استكبار جهاني بر عليه ايران اسلامي متحد و يكپارچه گرديده اند ، كشور عزيزمان را از هرسو در محاصره انواع توطئه ها و فتنه هاي تمام نشدني ، تحت فشار قرار داده و با اجراء نقشه هاي شوم و توليد بحران هاي داخلي و خارجي و در يك كلام « فتنه انگيزي » ، مخالفت و نگراني خود را از اهداف و برنامه هاي انساني و اسلامي ايران سربلند نشان داده و مي دهند .

اگر بخواهيم همچون هميشه سربلند و يرافراز باشيم و در برابر امواج فتنه انگيزي دشمنان چون كوه ، ثابت و استوار و پابرجا بمانيم و مصمم و بااراده بر اهداف و آرمان هاي بلند و ارزشمند انقلابي مان پافشاري نماييم ، چاره اي نيست جز اينكه :

اولا ، زمينه هاي وقوع و طرح ريزي فتنه را بشناسيم ، نقاط ضعف و قوت خودمان را بدانيم و در حدامكان از رخداد هرگونه توطئه و فتنه اي پيشگيري كنيم

ثانيا ،در برخورد با هرگونه نقشه و فتنه بدخواهان ، با درايت و تدبيروبا استفاده از ظرفيتها و توانمندي هاي خود و با تكيه بر نيروي عظيم ايمان وباور ديني و به پشتوانه حمايت وحضور توده مردم ، اين توطئه ها را نقش بر آب و بي اثر نموده و با سربلندي در مواجهه با آنها ، گامي به جلو و قدمي در راستاي تثبيت نظام و عزت ميهن و افتخار ملت برداريم .

اميرالمؤمنين علي (علیه السلام) ، در خطبه پنجاهم نهج البلاغه در عبارتي بلند و شيوا و پرمحتوا ، ريشه هاي وقوع فتنه را چنين تشريح مي نمايند :

« انـما بـدء وقـوع الفتـن ، اهـواء تـتبع و احكـام تبـتدع ، يخالف فيهـا كتاب الله و يتولي عليهـا رجال رجـالا علـي غيـر دين الله»

« سرآغاز وقوع هر فتنه اي ، هوا و هوسي است كه دنبال و يا احكام و قوانيني است كه بدعت گذاري مي گردد ، نوآوري هايي كه با قرآن مخالف است و ( در نتيجه ) گروهي ( به ناحق ) برخلاف دين خدا سلطه و ولايت مي يابند .

ماجرای شتر در نهج البلاغه!

امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه  هایش چیزهایی را به این موجود چهار پا كه از خیلی لحاظ، نزدیك ترین حیوان به بشر دو پاست، نسبت داده و از آن استفاده هایی کرده

حضرت علی(ع) در جای جای خطبه هایش هر جا از فتنه های گذشته و پیش روی، حرفی به میان می آورد، برای این که مردم آن عصر بفهمند به شتر استناد می کردند. معروف  ترینش همان جمله تاریخی است كه بعد از جنگ جمل (شتر) بر زبان آوردند: غیر از من هیچ كس قادر نبود چشم فتنه را كور كند و شتر فتنه را بخواباند

1ـ اوج ماجرای شتر در نهج البلاغه مربوط به خطبه شقشقیه است كه حتی نامش هم به این موجود چهارپا ربط دارد. شقشقه چیزی شبیه بادكنك است كه به هنگام خشم شتر، از زیر گلوی او بیرون می زند و پس از آرام گرفتن، ناپدید می شود. از این قضیه كه بگذریم، امیرالمؤمنین در همین خطبه و پیش از آن سؤال نامربوط، یك جورهایی بین هر كدام از خلفای پیشین با شتر ارتباطی برقرار می كند. ابوبكر را با این عبارت یاد می كند كه از شتر خلافت سخت دوشید و از حاصل آن بهره مند گردید. دوران عمر را هم مجموعه ای از خشونت ها، سختگیری ها و اشتباهات می داند و بعد حكمتی را رو می كند كه هنوز هم زمامداران فعلی باید آن را پیش چشم داشته باشند: زمامدار مانند كسی است كه بر شتری سركش سوار است. اگر عنان محكم كشد پرده های بینی حیوان پاره می شود و اگر آزادش بگذارد در پرتگاه سقوط می  كند. عثمان و خویشاوندان او هم در این خطبه به دلیل غارت بیت المال به شتر گرسنه ای تشبیه می شوند كه به جان گیاه بهاری افتاده باشد. حضرت وقتی به زمان بیعت مردم با خودش می رسد هم از این موجود چهارپا استفاده می كند: اگر حضور فراوان بیعت كنندگان نبود و یاران حجت را بر من تمام نمی كردند... مهار شتر خلافت را بر كوهان آن انداخته، رهایش می ساختم.

2 ـ غیر از خلافت شتر باید یك شباهت هایی با فتنه هم داشته باشد. حضرت علی(ع) در جای جای خطبه هایش هر جا از فتنه های گذشته و پیش روی، حرفی به میان می آورد، برای فهم مردم آن عصر به شتر استناد می کردند. معروف  ترینش همان جمله تاریخی است كه بعد از جنگ جمل (شتر) بر زبان آوردند: غیر از من هیچ كس قادر نبود چشم فتنه را كور كند و شتر فتنه را بخواباند. [در جنگ جمل چون تا زمانی كه شتر عایشه برپا بود، دشمنان دست از جنگ برنمی داشتند، حضرت به امام حسن فرمان دادند تا هر جور شده، شتر عایشه را بخواباند. حالا ببینید امام چقدر زیبا از این استعاره استفاده كرده است.] علاوه بر این در جاهای دیگری هم امام علی فتنه های آینده را به شتر تشبیه كرده، اما به دو صورت متفاوت. یك بار به مردم كوفه هشدار می دهد كه: فتنه هایی به سوی شما می آید، چونان شتر كه مهار شده و جهاز بر پشت آن نهاده و ساربان آن را كشانده و به سرعت می راند. [خطبه 102] یك بار دیگر هم از آن ها می خواهد پیش از آن كه او را نیابند، آن چه می خواهند از او بپرسند: ... بپرسید قبل از آن كه فتنه ها چونان شتری بی صاحب حركت كند و مهار خود را پایمال كند و مردم را بكوبد و بیازارد. [خطبه 189] حالا خودتان ببینید حضرت علی چگونه انواع فتنه ها را به انواع شترها ربط داده است!

3 ـ حضرت وقتی از دست كوفیان بی مروت خسته شده اند و می خواهند آن ها را نكوهش كنند، هم برایشان از شتر مثال هایی می زنند مگر وجدان بیمار آن ها تكانی بخورد. چند نمونه اش را بخوانید: چه مقدار با شما كوفیان مدارا كنم؟ چونان مدارا كردن با شتر نوباری كه از سنگینی بار، پشت آن زخم شده است [خطبه69]... ای مردم شما چونان شتران دور مانده از ساربان اید كه اگر از سویی جمع آوری شوند، از دیگر سو پراكنده می شوند ] خطبه97]... گاهی هم كه آتش حرف او در هیزم تر آن ها نمی گیرد، به همین شیوه آن ها را از حوادث خونین آینده می  هراساند: حوادثی به شما روی آورده مانند شتری كه مهار كردنش سخت، میان بندش سست و سواری بر آن دشوار است [خطبه 89]... بنی  امیه بعد از من برای شما زمامداران بدی خواهند بود، آنان چونان شتر سركشی كه دست بر زمین كوبد و لگد زند و با دندان گاز گیرد و از دوشیدن شیر امتناع ورزد، با شما چنین برخوردی دارند. [خطبه93]... بلاها شما را می گزد چونان گزیدن و زخم كردن دوش شتران از پالان[ خطبه 187 ] . ..

كلام علي (علیه السلام) ، حديث حال و روز امروز ماست و چه در موارد فتنه هاي داخلي و چه در مورد توطئه هاي خارجي صادق است . استراتژي دشمن در دامن زدن به بحران ها و فتنه هاي داخلي از يك طرف تحريك اميال نفساني ( ترويج بي بند و باري ، فحشاء ، بزه كاري ، شهوت ، مدپرستي و ... ) ، تبليغات منفي و اغواء كننده ، تهاجم فرهنگي، گسترش روحيه غفلت و بي تفاوتي و ... است و از سوي ديگر تلاش در شبهه افكني در دين ، انحراف باورهاي ديني ، حمايت از فرقه هاي منحرف ، توهين به باورهاي اسلامي مردم و ارزش هاي انقلابي ، سياه نمايي وضعيت كشور ، زيرسؤال بردن شخصيت ها و استوانه هاي نظام و ترور شخصيت آن ها ، دامن زدان به انواع شايعه و دروغ افكني ، القاء ناكارآمدي نظام و انكار موفقيت هاي چشمگير جوانان برومند اين مرزوبوم ، بزرگ نمايي برخي كاستي ها و كمبودها ، بي احترامي به اهداف متعالي اين ملت در انقلاب اسلامي و ... است .

اما در صحنه بين المللي نيز چنين است . از يك سو عده اي گرفتار منجلاب هوا و هوس و در نتيجه وسوسه هاي شيطاني و بر پايه جاه طلبي ، افزون خواهي ، خودمحوري و خودبرتربيني ، منفعت طلبي ، حسادت و ... باطرح پروژه هايي مانند جهاني سازي ، نظام نوين بين المللي ، خاورميانه بزرگ ، نقشه راه و ... سعي در سلطه بر جهان و منابع آن و سركوب هرگونه آزادي خواهي ملت ها دارند و مخالفت با ايران اسلامي كه مي رود تا الگو و نماد مبارزه با استعمار و استكبار گردد ، در صدر اهداف چنين اقداماتي است . و از سوي ديگر همين صاحبان زر و زور با طرح شعارهاي عوام فريبانه و به ظاهر زيبا و مقبولي مانند مبارزه با تروريسم ، دفاع از حقوق بشر ، استقرار دموكراسي ، حذف محور شرارت ، مبارزه با سلاح هاي كشتارجمعي و ... كه همگي بدعتي آشكار در روابط سالم و صحيح بين المللي است و با استفاده از اهرم هايي مانند حق وتوي شوراي امنيت ، نفوذ در نهادهاي بين المللي ، تفسير قوانين و مقرارت به نفع خود ، تصويب مقررات يك جانبه و نابحق و ... با پوششي به ظاهر قانوني و معتبر بر فتنه انگيزي و پيگيري راهبردهاي خائنانه خود اصرار دارند و بالطبع سهم ايران اسلامي از اين همه فتنه و توطئه كم نيست.