پیش همایش نخستین کنگره بین المللی سلمان فارسی که قرار است در مهرماه امسال برگزار شود روز پنجشنبه در سالن آمفی تئاتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون با حضور اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی برگزار شد.

آن چنان که برخی از سخنرانان این همایش نیز عنوان نمودند پیش همایش کار بسیار خوبی بود تا با شناخت کاستی ها و مشخص شدن نقاط قوت هنگامه برگزاری کنگره، کنگره را با شکوه و عالی برگزار کنند. پس برآنیم تا با نقد این همایش راه را برای دست اندکاران همایش هموار کنیم. که این شاید تنها کمک ما باشد.

اما شاید اولین نکته ای که مدنظر قرار نگرفت تاخیر یک ساعت ونیمی مراسم بود. قرار بود که این همایش ساعت سه و نیم بعد از ظهر برگزار شود که با یک ساعت و نیم تاخیر ساعت پنج آغاز شد. چیزی که باید در کنگره برطرف شود. وقتی قرار شد کنگره ای نه در سطح بین المللی که در سطح استانی برگزار شود باید بدون در نظر گرفتن ورود مدعوین، که البته بیشتر مدعوین خاص معمولاً دیر تشریف می آورند، راس ساعت اعلام شده برگزار شود. در این پیش همایش به خوبی می شد دید که تقریباً بیش از هفتاد درصد از سالن پر بود اما خبری از شروع همایش نبود. این معطلی باعث شد تا بعضی از افراد حاضر، مثلاً خبرنگارانی که از شهرهای دیگر به خصوص استان به این همایش آمده بودند در اواسط همایش به دلیل طولانی شدن همایش را ترک گویند. بعضی از مدعوین و همشهریانی که از ساعت سه برای شرکت در همایش امده بودند قبل از شروع مراسم خسته شده و در نتیجه مراسم را ترک گفتند. این تاخیر در انتهای برنامه نیز تاثیر گذاشت و تا پس از اذان ادامه نمود. چیزی که می شد با اتمام نماز ادامه پیدا کند ولی به دلیل عدم آمادگی لحاظ نشد.

آخر چگونه می شود دم از سلمان محمدی زد و به آن افتخار نمود و نماز شرکت کنندگان در مراسمی به نام و یاد بزرگ مسلمان عرصه گیتی سلمان، حدود یک ساعت به تاخیر افتد و حتی سخنران جلسه مسئله نماز اول وقت را نادیده بگیرد و حضار جلسه نیز با کف زدن او را تشویق نمایند!!!! به راستی این مصداق همان ویل للمصلین نیست؟!!! و براستی این است راه سلمان؟؟؟!!!!!!!

به قول خواننده بزرگ سنتی کشورمان که در این جلسه نیز به آوازخوانی فی البداهه پرداخت یعنی آقای حسام الدین سراج:

مثل سلمان در مسلمانی بکوش

ای مسلمان تا که سلمانت کنند

حضرت آیت الله شاه آبادی در ابتدا با انتقاد از شرح حالهای دروغین از حال بزرگان و غلو در حالات آنان به خصوص پدر بزرگوارشان که از جمله عرفای متشرع به نام معاصر و از اساتید بزرگان روحانی و عرفان می باشند شروع کردند.

از جمله حواشی دیگری این پیش کنگره می توان به نمایش دو فیلم اشاره کرد. در ابتدای مراسم پس از قرائت قرآن کریم توسط یکی از دانشجویان ارشد این دانشگاه و پخش سرود جمهوی اسلامی، فیلم اول که فیلمی تبلیغاتی برای کنگره سلمان فارسی بود پخش شد. این فیلم که در ابتدا به تاریخچه کازرون و سپس نگاهی به شخصیت سلمان فارسی و نگاهی به اهم دلایل برگزاری این کنگره در نهایت با اعلام پایان ارسال مقالات به دبیرخانه کنگره تا اواسط خرداد ماه و برگزاری همایش در اواسط مهرماه اشاره داشت. طولانی بودن این فیلم شاید تنها عیب این فیلم بود.

دومین فیلم نیز با عنوان «در جستجوی حقیقت» که توسط اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس ساخته شده بود و اکثر مناطق فیلم برداری شده آن در اطراف کازرون به خصوص شهر باستانی بیشاپور می گذشت بود.

در ابتدای این فیلم به تاریخچه کازرون می پرداخت و آن را گازرون یا کازرون نامید. چیزی که بسیار قابل تامل است. باید پرسید در کجا و در چه زمانی کازرون به عنوان گازرون نامیده است. شاید کلمه کازرون مشتق شده از گازر بوده باشد اما کازرون را هیچ گاه با عنوان گازرون خوانده نشده بود. این فیلم که باید گفت بیش از آن که بر اساس مستندات تاریخی باشد تا بتوان آن را مستند خواند بیشتر بر اساس ذهنیات و توهمات نویسنده و کارگردان آن بود. ای کاش جناب نویسنده و کارگردان آن مستندات خود را برای ساخت فیلم در پایان فیلم همچون همه فیلم های تاریخی بیان می نمود. و بهتر بود مسئولان امر این فیلم را نگاه می کردند.

بنده رشته هنر یا کارگردانی یا .. را نخوانده ام و هیچ تجربه و مطالعه ای نیز در این باب نداشته ام. اما مطالعات تاریخی بنده نشان دهنده ان است  که این فیلم بدون داشتن هیچ گونه اطلاع تاریخی و استناد تاریخی ساخته شده است. شاید دانشگاه های کازرون رشته های هنر را نداشته باشند اما رشته باستان شناسی و ادبیات در دانشگاه های آزاد و سلمان فارسی و حضور اساتید خبره در این دو زمینه تاریخی و ادبی می توانست بر آثاری این چنین تاثیر گذار باشد که انگار از این پتانسیل اصلاً استفاده نشده است.

کلمات بسیار سختی که امروزه در ادبیات عامه و حتی خاصه جامعه مورد استفاده قرار نمی گیرد و استفاده از ادبیاتی بسیار پیچیده برای نمایش دادن بعد ادبی به این فیلم یکی از عیوب بزرگ آن بود. در حالی که بایستی یک چنین برنامه هایی با ادبیاتی همه فهم باشند متاسفانه از ادبیاتی استفاده می شود که گاه ادیبان نیز به سختی بعضی از کلمات را در می یابند به خصوص اگر به تندی ادا شوند. که حتی در چند مورد کلمات ثقیل عربی به عنوان ادبیات پارسی کهن در این فیلم اشتباه تلفظ می شد.

در حالی که بسیاری از کتب تاریخی سلمان را مغ زاده ای مرفه که پدرش دارای املاک بسیار بود، در این فیلم سلمان فارسی را دهقان زاده ای ملاک معرفی می کند. در حالی که تاریخ شهادت می دهد که غیر از طبقه های خاصی کسی حق باسواد شدن را نداشته است چگونه این دهقان زاده توانسته است با سواد گردد!!!! این در حالی است که پدرش از مغان شناخته شده زرتشتی بوده است.

همچنین از خود سلمان فارسی نقل است که در نوجوانی پدرم مریض شد و مرا برای سرکشی از مزارع فرستاد . در همین هنگام صدای ناقوس کلیسا توجه مرا به خود جلب نمود. اما در این فیلم ادعا می شود که کسانی را در حال خواندن انجیل مشاهده می کند!!!! چیزی که اصلاً با عقل جور در نمی آید.

جالب نکته ای دیگر است. در این فیلم گفته می شود که سلمان از طبقه دهقانان در زمان صلح بر زمین های کشاوری زراعت می کردند و در زمان جنگ پهلوان بودند!!!!!!!!!

نکته ای که از ابتدای فیلم توجه همگان را جلب می نماید سربند اوست. در کجای تاریخ ایران و در کدام بلاد ایران ایرانیان بندی بر سر می بستند. در حالی که ایرانیان همیشه تاریخ مردانش کلاه بر سر داشته اند و از زمان رضاخان این حجاب سر مردان برداشته شد. در کدام نگاره باستانی چنین سرپوشی برای مردان به نگاره در آمده است!!!!

در صحنه ای از این فیلم مشاهده می شود که سلمان کتابی را از صندوقچه ای بیرون می آورد و گوینده می گوید که سلمان دارد انجیل می خواند در حالی که حرکات سلمان در حال مناجات مسیحیان بیشتر شبیه به حرکات یهودیان است.

و اما یک نکته دیگر آن که سلمان نمایش داده در فیلم در همه دوران زندگیش قیافه مردی میان سال دارد از وقتی در ایران است تا وقتی با پیامبر روبرو می شود. !!!!!

اما مهمترین نکته این فیلم که بسیار قابل تامل است دو جمله ای است که دائماً تکرار می شود:

آیا مرا به سوی نور ایزدی راهی خواهد بود؟ آیا فراخوانده شده ام؟

این دو جمله نشان از نفوذ تفکرات فرق عرفانی کاذب در ذهن نویسنده است.

در این همایش حج الاسلام خرسند به جایگاه سلمان فارسی در قرآن پرداخت و آیت الله دکتر احمد بهشتی نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری نیز با اشاره به سخنان امام جمعه کازرون شخصیت سلمان را در احادیث بیان نمود.

در ادامه آیت الله قروی از شاگردان عرفانی آیت الله بهجت به بیان دیدگاه های عرفانی سلمان فارسی پرداخت. آیت الله شاه آبادی نیز سخنران آخر همایش بود.

در این همایش سرکار خانم مهرانگیر نوبهار نیز شعری را درباره سلمان فارسی خواند.

اما آخرین حاشیه این همایش همانا پذیرایی آن بود که به شکلی نامنظم و سردرگم به محض پایان همایش در سالن پشت آمفی تئاتر انجام گرفت. در حالی که مهمانان عمدتاً دغدغه نماز داشتند آنان را به پذیرایی فرخواندند تا پیش همایش کنگره بین المللی سلمان فارسی با مسلمانی او تکمیل گردد!!!!!