چنانچه فلسفه بنیادی "پدافند غیرعامل" را افزایش توان مقابله نیروهای خودی و کاهش مخاطرات ناشی از حملات احتمالی دشمن بدانیم به یک عبارت کلیدی برای درک مسئله خواهیم رسید و آن این است که شناخت دوستان و دشمنان برای هرگونه طرح ریزی استراتژیک جنبه حیاتی دارد.شرکای راهبردی و دشمنان قسم خورده هر کشور ، در دو سر طیف دوستان و دشمنان قرار می گیرند و سایر کشورها براساس میزان تهدیدزایی و توان فرصت سازی که دارند در حدفاصل دو سر این طیف خواهند بود.باتوجه به ماهیت متغیر دوستان و دشمنان و تاثیرات ناشی از گذر زمان ، ضرورت انعطاف پذیری برنامه ها و مواجهه با شرایط پیش بینی نشده و جدید از جنبه های بسیار مهم طرح های راهبردی است.
جمهوری اسلامی ایران ، با توجه به اصول زیربنایی انقلاب اسلامی از جهت گیری های متنوعی در روابط خود با دنیای خارج برخوردار است. نفی نظام سلطه و مناسبات استکباری، ارتباطات فزاینده و روبه رشد با جهان اسلام، توسعه روابط با کشورهای مستقل و غیرمتعهد، حمایت از بیداری اسلامی و جریان مقاومت، راهبرد نه شرقی و نه غربی و جمهوری اسلامی از الزامات سیاست خارجی کشور است که براساس آن دوستان و دشمنان تعریف می شوند. شناخت دقیق از حجم و نوع تهدیدها و فرصت های پیش رو در محیط خارجی و ضعف ها و قوت های موجود و آتی در محیط داخلی به ما این امکان را می دهد که طرح های کمتر انتزاعی و بیشتر کاربردی داشته باشیم.
خروجی و کارکرد هر نظام سیاسی بستگی مستقیم به میزان تحقق برنامه ها و تبدیل استراتژی ها به عمل در زمینه های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی دارد. شناخت وضعیت موجود اگر به وضعیت مطلوب و آینده بهتر نیانجامد فایده ای ندارد.
فرهنگ را اگر مجموعه ای از باورها و عقاید یک ملت تعریف کنیم که به مرور زمان شکل گرفته و بارور گردیده و با آن، مردم به حال و آینده خود می‌نگرند و معیار خیر و شر و سعادت و شقاوت جامعه است، گزافه نگفته ایم. کاربرد پسوندهای مختلف با این واژه طیف وسیعی از حیطه های فکری و اجرایی را می سازد که باید به آن پرداخته شود.فرهنگ اقتصادی، فرهنگ رانتی، فرهنگ نفتی، فرهنگ مالیاتی، فرهنگ سیاسی، فرهنگ نظامی، فرهنگ دفاعی، فرهنگ بانکی، فرهنگ رانندگی، فرهنگ اداری، فرهنگ غربی و فرهنگ اسلامی و نظایر اینها بر اهمیت حوزه فرهنگ تاکید دارند.
آنچه براساس این مقدمه قابل دریافت است این است که "فرهنگ پدافند غیرعامل" یک واژگان ترکیبی است که به خوبی باید تعریف شده، بومی سازی گردد، آموزش داده شده و فراگیر شود. واژگان سازی مترادف با مفهوم سازی و فرهنگ سازی نیست. ساحت اندیشه و ذهن مردمان را بصورت دستوری نمی توان تحت تاثیر قرار داد. فرهنگ سازمانی، واژه ای مرکب است که در کشور ما بسیار بکار می رود اما به فرهنگ تبدیل نشده است. سازمان، در یک کشور ارزشی باید با ارزش های مردم پیوند داشته باشد و مدافع و مروج آن باشد. حرمت امامزاده را متولی آن باید نگهدارد. اگر روزی در کشور ما سلسله مراتب اداری و درجات تقوای کاری بایکدیگر رابطه مستقیم و تنگاتنگی پیدا کردند آنگاه، تحول اداری شروع شده است. سوره واقعه، انسان ها را به سه دسته تقسیم کرده است. انسان های پیشتاز، هدایت یافتگان و زیان کاران. پرونده اعمال فقط مربوط به روز رستاخیز نیست. باوجود پرونده های گزینشی، حراستی و پرسنلی برای هر فرد، نظام انتصابات باید مبتنی بر اطلاعات این پرونده ها باشد. هرچند فرهنگ سازمانی با حیطه "فرهنگ پدافند غیرعامل" ارتباط مستقیم دارد و بخش اعظم سرمایه های مادی، انسانی و ثروت های خدادادی ملت عمدتا در دست دولت و دولت عهده دار بخش های حاکمیتی و اقتصاد مبتنی بر نفت است و پیاده سازی اصول متعدد پدافند غیرعامل به پویایی و پیشتازی دولت ها و همراهی بدنه کارشناسی و کارمندی آن نیاز دارد و این مهم با بخشنامه و الزامات اداری تحقق نمی یابد و لازمه آن استقرار فرهنگ بسیجی با ویژگی های مردمی و الهی آن است لیکن به بحث اصلی بازمی گردیم با این امید که با تحولی فرهنگی در آینده، به تحول اداری درخور دست یابیم. "فرهنگ پدافند غیرعامل" یک امر تشریفاتی نیست بلکه جزلاینفک حیات یک ملت انقلابی و زنده است. انقلاب اسلامی، پایان نیافته است. مادامی که ملت از ارزش های خود دفاع می کند باید منتظر حمله دشمنان باشد. این تهاجم در طرح ریزی های دفاعی و پدافند غیرعامل در اشکال نظامی و غیر نظامی مورد بررسی قرار می گیرد و برنامه ریزی های خاصی دارد. پس از دوران طلایی دفاع مقدس، رویکرد تهاجمی دشمنان از جنبه نظامی به جنبه های اقتصادی، فرهنگی، اطلاعاتی و روانی بیشتر معطوف شده است. گزینه نظامی به عنوان یک اهرم سیاسی بیشتر در فضای دیپلماتیک بکار می رود.

من منکر این نیستم که ملت ها در قوی ترین شرایط باید مراقب اسب تروای دشمنان خود باشند. نوک پیکان تحرکات دشمنان در حال حاضر، فرهنگ است. تغییر نگرش ها و باورهای ملت، جداسازی مردم و حاکمیت، گسترش بی اعتمادی عمومی، سرگرم سازی جوانان به امور دنیوی، استحاله و تهی سازی انقلاب از ارزش های انقلابی، ترویج مظاهر تمدن غربی و تقویت دیدگاه های نرم و سازش کارانه در کشور از رویکردهای فرهنگی غرب است. کاهش مخاطرات و آسیب های خارجی باید در برنامه ریزی های فرهنگی کشور نقش پررنگ تری داشته باشد. در سازمان پدافند غیرعامل، فرهنگ، هسته مرکزی دفاع باید باشد. عناصر غیرمادی قدرت ملی در انقلاب اسلامی همواره وجه امتیاز و ویژگی منحصربفرد این ملت بوده اند. اسب تروای دشمنان درحال حاضر، از جنس فرهنگی است. بنابراین "فرهنگ پدافند غیرعامل" یک ضرورت تام و تمام است. یک امر تشریفاتی نیست. نیاز به مفهوم سازی پیچیده ای نیز ندارد. بومی سازی آن با قدری کار تالیفی، بسیار سهل الوصول است. نویسنده در نوشته های خود در رسانه های سراسر کشور مروج گفتمان انقلاب اسلامی و گفتمان دفاع مقدس است که دومی بیشتر در لایه های نظامی محبوس مانده و به فضای غیرنظامی راه نیافته است. "فرهنگ پدافند غیرعامل" و گفتمان دفاع مقدس رابطه راهبردی باهم می توانند داشته باشند و برای این منظور کار سختی پیش رو نداریم به شرط آن که از مبادی مناسب وارد شویم و زیرساخت خوبی را پی ریزی کنیم و از کسانی که دانش، تجربه و قلم قوی دارند بهره ببریم.