محرم در شاهپور (روضه خواني و تعزيه خواني)

اسفنديار دشمن زياري

در گذشته‌اي نه چندان دور مردم بخش شاهپور نيز در دهه نخست محرم بسان ساير جاه‌هاي كشور، در سوگ سرور آزادگان مراسم گوناگوني برگزار مي‌كردند. در اين بخش، آنچه از دوران كودكي به ياد دارم به خوانندگان گرانقدر عرضه مي‌شود.

1- روضه خواني:

از نخستين شب ماه محرم خانواده‌هاي متمكن، (عمدتاً خوانين و كدخداها) با دعوت از وعاظ (شيوخ)، مراسم روضه خواني پر پا مي‌كردند. روستاييان با گردهمايي در مكان برگزاري، جلای خاصي به اين مجالس مي‌بخشيدند. شيخ با سادگي هر چه تمامتر بر صندلي چوبي مي‌نشست و به وعظ مي‌پرداخت. سپس، با نوحه خواني و مداحي مراسم سينه زني و شربه خواني (آواز در مايه دشتي) مراسم پايان مي‌يافت. هزينه مراسم (خرما، چاي و قليان) توسط برگزار كننده و دستمزد شيخ نيز از طريق محصولات كشاورزي و كليه اهالي تأمين مي‌گرديد.

2- تعزيه خواني:

در روز نهم (تاسوعا) تعزيه‌ ابوالفضل‌‌العباس و حضرت علي اكبر برگزار مي‌شد. روز عاشورا، با گردآمدن مردم در محلي (عمدتاً نزديك ‌امامزاده)، مراسم تعزيه خواني برگزار مي‌شد. سحرگاه اين روز مردم در يك نقطه كه شب قبل مشخص شده بود گرد هم مي‌آمدند و راهي امامزاده مي‌شدند. مردم ايستاده و نشسته گرد دايره‌اي و تعزيه خوان‌ها در وسط آماده نمايش دادن صحنه كربلا مي‌شدند. تعزيه خوان‌ها با شبيه شدن به‌ يكي از‌ ياران ‌امام حسين (ع) شروع به خواندن ديالوگ با آواز سوزناكي مي‌كردند. نزديك ظهر، با شبیه سازي نبرد کربلا، شبیه امام حسین (ع) شهید مي‌شد. ساز و دهل (ساز و نقاره در زبان محلي) نيز در اين مراسم جايگاه خاصي داشت. در آغاز و بين آواز ياران امام (ع)، ساز (سرنا) نواحته مي‌شد و در آغاز و بعد از ديالوگ كفار، ساز و دهل با مارش جنگي به صدا در مي‌آمد. البته از اسب هم استفاده مي‌شد.

يكي از نكات قابل ذکر در خصوص باورهاي صادقانه مردم اين بود كه پس از شهادت شبيه، مردم به سمت شمر هجوم مي‌بردند و گاهي او را تا آستانه‌ مرگ كتك مي‌زدند.

لباس‌هاي شبيه ‌امام پاره مي‌شد و هر تكه آن جهت شفا دست كسي مي‌افتاد. بيماران براي بهبودي زير شكم اسب ‌امام حسين (ع) عبور داده مي‌شدند. شب هنگام تعزيه‌ حضرت رقيه و شام غريبان در تاريكي برگزار مي‌شد. در اين شب حليم هم پخته مي‌شد و صبح بين مردم روستا تقسيم مي‌گرديد.

روز سيزده محرم تعزيه جمع آوري نعش‌ها برگزار مي‌گرديد. از اين پس تا روز اربعين شب‌ها روضه خواني بر پا مي‌گرديد.

منبع : آواي شاهپور

نویسنده: اسفنديار دشمن زياري

ایمیل مستقیم: info@kazeroonnema.ir

X Share

Google Reader Stumble Upon Delicious Cloob

Facebook Twitter Digg

مطالب مرتبط :

نشسته‌ايد؟

به چه كسي پروفسور مي‌گويند؟

ايل دشمن‌زياري در متون جغرافياي ايران در سده كنوني

نامزدهای انتخابات مجلس هشتم در کازرون

نظر شما

مخاطبین محترم؛

۱) کازرون نما، معتقد به آزادی بیان و لزوم نظارت مردم بر عملکرد مسئولان است؛ لذا انتشار حداکثری نظرات کاربران روش ماست. پیشاپیش از تحمل مسئولان امر تشکر می کنیم.
۲) طبیعی است، نظراتي كه در نگارش آنها، موازین قانونی، شرعی و اخلاقی رعایت نشده باشد، یا به اختلاف افكني‌هاي‌ قومي پرداخته شده باشد منتشر نخواهد شد. خواهشمندیم در هنگام نام بردن از اشخاص به موازین حقوقی و شرعی آن توجه داشته باشید.
۳) چنانچه با نظری برخورد کردید که در انتشار آن دقت کافی به عمل نیامده، ما را مطلع کنید.
۴) در صورت وارد کردن ایمیل خود، وضعیت انتشار نظر به اطلاع شما خواهد رسید.
۵) اگر قصد پاسخ گویی به نظر کاربری را دارید در بالای کادر مخصوص همان نظر، بر روی کلمه پاسخ کلیک کنید.