حمیدرضا نوروزی:  اصطلاح فطرت با بار معنایی آن در محدوده ی دین و انسان،نخستین بار در قرآن مجید به کار رفته است. فطرت در ساختهای گوناگون(انسان شناسی،معرفت شناسی،دین پژوهی و...)مطرح است که هر کدام فراخور حال خود با قرائتهای متفاوت ،از آن تفسیر خاصی ارائه شده است. اما با زحمات کشیده شده برای ثابت کردن این مسئله نتیجه ی مطلوب در این باره حاصل نشده است. مردم زیادی از جهان حتی با وجود آگاهی از فطری بودن دین، با بی دینی و شک داشتن به اصول دینی زندگی می کنند. زیرا غرق شدن در شهوات و اقتضای مسائل اجتماعی و جنگ برخی از ادیان و مبلغان طوری بوده که غالب مردم جهان با عدم پذیرش دین رو به رو شده اند.

محیط آلوده همواره موجبات تحریک شهوات و تن پروری و حیوان صفتی را فراهم میکند.بدیهی است که غرق شدن در شهوات پست حیوانی با هرگونه احساس تعالی،اعم از تعالی مذهبی یا اخلاقی یا علمی یا هنری،منافات دارد،همه ی آنها را می میراند.آدم شهوت پرست نه تنها نمیتواند احساس عالی مذهبی را در خود بپروراند،احساس عزت و شرافت و سیادت  رانیز از دست میدهد،احساس شهامت و شجاعت و فداکاری را نیز فراموش می کند. آنکه اسیر شهوات است جاذبه ی معنوی اعم از دینی و اخلاقی و هنری،کمتر در او تاثیر دارد.

اجتماعات و فضاهای اجتماعی در خود خصوصیاتی دارند که اگر جلوی آنها گرفته نشود باعث بی دینی میشود.از جمله موارد هایی که اگر درست هدایت نشود و به خوبی از آن استفاده نشود،باعث بی دینی می شود میتوان به این موارد اشاره کرد:

1-علاقه به دوستی با همسالان،جوانان در این سنین به گروه همسالان علاقه ی بیشتری پیدا میکنند،گاه این علاقه و دوستی تا مرحله¬عشق ورزیدن پیش میرود.

2-علاقه به محیط مساعد برای رشد ذهنی

 3-افتخار به شخصیت،شخصیت طلبی یکی از تمایلات غریزی بشر است که اگر به خوبی کنترل نشود به کفر منتهی میشود.

4- علاقه به آزادی بی حد و حصر 5-شدت یافتن غریزه ی جنسی ،یکی از علل بی دینی کشور هایی غربی،آزاد گذاشتن غریزه ی جنسی است.

در سرشت انسان تمایلات زیادی هست، از آن جمله است تمایل به ثروت، تمایل به محبوبیت اجتماعی، تمایل به علم و حقیقت جویی، تمایل به تشکیل خانواده و انتخاب همسر و امثال اینها. تمایل دینی نیز یکی از تمایلات انسان است.هیچیک از این تمایلات با یکدیگر سر جنگ ندارند.اگر سهم و بهره ی هر یک از آنها به عدالت داده شود هماهنگی کامل میان آنها برقرار میشود.ناراحتی و جنگ و ستیز آنگاه بر می خیزدکه انسان بخواهد سهم بعضی از آنهارا به دیگری بدهد،یکی را گرسنه نگهدارد و دیگری را بیش از حد لازم اشباع نماید. بعضی از مقدس مآبان و مدعیان تبلیغ دین،با نام دین با همه چیز به جنگ بر می خیزند؛ شعارشان این است: اگر می-خواهی دین داشته باشی پشته پا بزن به همه چیز،گرد مال و ثروت نگرد،زن و فرزند را رها کن.و قطعا با این کار ها مردم به دین بدبین خواهند شد