يوسفعلي ميرشکاک کسي است که به گفته خود با اشعار محسن پزشکيان دو سال پس از درگذشت او آشنا شده است. او حساسيت بالاي خانواده پزشکيان و شرايط خاص آن‎‎ها را که در اثر شوک حاصل از مرگ ناگهاني وي ايجاد شده بود، عامل مهمي در ناشناخته ماندن جايگاه ادبي اين شاعر گرانقدر انقلاب دانسته است. ميرشکاک هميشه در عرصه نقد شعر، بياني صريح و منحصر به فرد داشته است.

 مرحوم محسن پزشکيان، ‎که مجموعه آثارش بعد از سي و چند سال منتشر شد و به دست اهل شعر و ادب رسيد، يکي از استوانه‎‎هاي شعر جنوب است. در کنار مرحوم استاد منوچهر آتشي و محمدرضا نعمتي‎زاده و ديگر شعراي جنوب، مرحوم پزشکيان امروزه مي‎تواند جايگاه خودش را در تاريخ شعر معاصر پيدا کند. جا دارد زحمات فرهنگستان زبان و ادب فارسي و تمام عزيزاني که زحمت کشيدند و آثار ايشان را گردآوري و منتشر کردند، را ستود.

شعر‎هاي مرحوم پزشکيان چند وجه مختلف دارد. دوره اول دوره‎اي است که شاعر هنوز منش مشخصي پيدا نکرده است. هم در شعر کلاسيک و هم در شعر نيمايي، هنوز هويت ويژه‎اي از آنِ خودش ندارد. اما اندک‎اندک با نگاهِ به شعر مرحوم آتشي و کلا ادب جنوب، بومي‎گرايي در شعر ايشان آغاز مي‎شود و آثار ايشان شکل هويت‎مندانه به خودش مي‎گيرد. در اين دوره غزل‎‎هاي ايشان قابل اشاره است و آثار نيمايي‎شان. در دوره سوم ايشان به شعر آزاد به‎ويژه شعر کلاسيک توجه بيشتري مي‎کند و رويکردش رويکرد شعاري مي‎شود. با عشق و علاقه‎اي که به امام و انقلاب داشت، آن وجه ستيزنده و مبارزه‎جويانه جناب پزشکيان در آثارش به‎قدري منعکس مي‎شود که زبان شعرش را تحت‎تأثير قرار مي‎دهد. براي برخي از آثار ايشان، به‎ويژه آثار مربوط به سال‎‎هاي 56، 57 و 58، نمي‎شود، از حيث ادبي تراز بالايي قائل شد. ورود پزشکيان به عرصه سياست و در افتادنش با نظام پهلوي، باعث شد در دوره‎اي از زمان شعر او بوي شعار بگيرد و تأثير بيشتري بر روي مخاطب زمان خودش بگذارد؛ اما همان‎طور که مي‎دانيد شعر شعارگونه داراي تأثير موقتي است و به دهه‎‎هاي بعد منتقل نخواهد شد. در واقع آن حالت انقلابي‎گري باعث شده که شعر ايشان صورت تقويمي پيدا کند.

شعر‎‎هاي فارسي پزشکيان با آن‎که حاصل بيش از يک دهه شاعري است در سال‎‎هاي اوليه چهره آشکاري ندارد. تأثيرپذيري از شاعراني مانند سپهري، اخوان، شاملو و نيما در آثار او مشهود است. اما آشنايي پزشکيان با مرحوم نعمتي‎ و آتشي باعث شد که اندک اندک، حال‎وهواي بومي و استفاده از واژه‎‎هاي محلي برشعر‎هايش چيره شود و بتوان به او براي چهره شاخص ادبي شدن اميد بست.

پزشکيان به يقين در برانگيختن احساس شاعران جنوب به سرايش اشعاري به لهجه کازروني، بوشهري، برازجاني و ديگر لهجه‎‎ها که فاصله چنداني با يکديگر ندارند، تأثير به‎سزايي داشت و موجي به‎راه انداخت که تا خوزستان هم کشيده شد. از اين نظر ما هنوز شاعري نداريم که با مرحوم پزشکيان قابل مقايسه باشد.

لذا مهم‎ترين آثار پزشکيان را بايدغزل‎‎هايي دانست که به زبان کازروني گفته است. يعني  اگر روزي همه آثار ايشان هم فراموش شود، غزل‎‎هاي ايشان و بومي‎سروده‎‎هاي ايشان محال است که فراموش بشود. يکي به اين خاطر که در حوزه خرده‎فرهنگ است و حوزه خرده‎‎فرهنگ، دست‎کم در آن دايره، هنوز شاعر اولش محسن پزشکيان است. چون مرحوم مرداني هم که از هم‎دوره‎اي‎‎هاي ايشان و دوست ايشان بود، يا مثلا حسين عسگري عزيز و ديگران، هيچ‎کدام از حيث غزل بومي به اقتدار مرحوم پزشکيان نيستند. درخشش او در اين زمينه به شدت محسوس است. لحن سخن او در اين اشعار حيرت‎انگيز است و البته کساني که با اين لهجه آشنا باشند از اين اشعار لذتي دو چندان مي‎برند. در رتبه دوم، غزل‎‎ها و آثار نيمايي پزشکيان قرار مي‎گيرد.

اگر مخاطب پيشاپيش الفتي با فضاي شعر جنوب که خواسته و ناخواسته با جهان پيرامون شاعر عجين شده است، نداشته باشد، ممکن است لحن پزشکيان اندکي او را برنجاند. اما بايد دانست که هر شعر متناسب با همان فضا سروده شده و براي درک بهتر بايد در همان محيط خوانده شود. محسن پزشکيان در حالي از دنيا رفت که همکلام با انقلاب، زبان مردم و امام خميني بود و به يقين پزشکيان اگر مي‎ماند، يکي از درخشان‎ترين شاعران فارسي لقب مي‎گرفت.

گذشته از آثار، زندگي ايشان نيز زندگي بسيار شگرف و شگفتي بود که بهتر است راجع به آن سخني نگفت. همسر ايشان که يکي از مظاهر حيرت‎انگيز عشق و وفاداري است، بهتر مي‎تواند راجع به منش، بينش و شخصيت مرحوم پزشکيان سخن بگويد. او عشق و علاقه‎اي بسيار به شخصيت امام راحل داشت و جزو اولين کساني هم شد که در اين راه جان‎باخت. او در راه نيل به ديدار اسطوره‎اي که مورد ستايش قرار مي‎داد جان به جان آفرين تسليم کرد.