بالاخره پس از مدت ها شهرداری کازرون، کلنگ یک فعالیت عمرانی بزرگ را بر زمین زد و اعلام کرد که می‌خواهد تپه بزرگ معروف به «تل دراز» را تبدیل به فضای سبز و بوستانی عمومی کند.

ضمن تقدیر و قدردانی از آغاز این فعالیت عمرانی از سوی شهرداری کازرون که بدون تردید نقش به‌سزایی در زیباسازی و تعدیل آب و هوایی و افزایش امکانات تفریحی شهر کازرون خواهد داشت، اما نکات و نقدهایی نیز در این ارتباط به نظر می رسد که گفتنش به از نگفتن آن، به قول سعدی تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال.

چرا واژه پارک؟

پردیس‌ها و باغ‌های ایرانی، نه تنها در دنیای امروز، که در دنیای قدیم هم مشهور جهانیان بوده است تا آنجا که کلمه فردوس در قرآن کریم هم برگرفته از پردیس ایرانی است. پس ما را چه شده است که این پیشینه درخشان را نادیده می‌گیریم و از اصطلاح "پارک" استفاده می‌کنیم.

آیا بهتر نیست، در کازرون که از قدیم الایام باغ و بوستان‌هایش مشهور خاص و عام بوده است، نام زیبا و فارسی بوستان و باغ را جایگزین پارک کنیم؟

حذف اسامی کهن و تاریخی؛ با کدام دلیل؟

همچنین باید یادآور شد که اسامی بومی و قدیمی یادگار صدها و هزاران ساله یک منطقه تاریخی است. لازم است در حفظ و حتی احیای نامهای اصیل کل مجموعه و اجزای آن دقت کافی صورت گیرد.

تل دراز، سنگ شاه، گودشولون، سنگ‌بریده، جاخرمن، هفت‌خواهران، تل کفستان، حصار، قلعه و حتی نام واقفان خیراندیش این تپه ها و زمین ها تنها بخشی از نامهای کهنی است که در سندهای ملکی و تاریخی این بخش از شهر، وجود دارد و لازم است باقی بماند، چرا که هرکدام بخشی از تاریخ گمشده این شهر تاریخی است.

این نقد وجود دارد، که چرا اسامی بومی و قدیمی تغییر می یابند؟ چرا وقتی یک کار عمرانی آغاز می شود به هویت و اصالت آن مکان توجه نمی شود؟ اسامی خاص بخش هویتی و جدایی ناپذیر هر کوی و برزن هستند و تغییر آن فقط به جدایی و فاصله نسل گذشته و نسل جدیدی منجر می شود که به طور مشترک از یک مکان عمومی استفاده می کنند.

لذا به نظر می رسد که ساخت و ساز بوستان یا باغستان جدید که بر روی تپه معروف به «تل دراز» در حال احداث است، چه خوب است که با همان نام همیشگی و قدیمی و کازرونی خود خوانده شود: «بوستان تل دراز» یا «پردیس جاخرمن» یا «پردیس هفت‌خواهران» و....

این نام های پیششنهادی، نام های کازرونی است که ویژه هویت و گویش این شهر است و بدون تردید برای هر غیرکازرونی نیز جذابیت خاص خود را به دلیل نام محلی آن خواهد داشت. لذا باقی ماندن نام « تل دراز» و یا «هفت خواهران» و یا «گودشولون» بهتر از حذف و فراموش کردن آنهاست و چه بسا که همین نام های کازرونی زنده کننده خاطرات هزاران و هزاران شهروندی باشد که طی نسل های گوناگون از مواهب طبیعی این تل و تپه بهره مند بوده اند و برای هر مسافر نیز که گذرش بر این شهر کهن افتد، این نامه ها جذابیت خاص خود را به دلیل گویش کازرونی خواهند داشت.

هم آباد کنیم، هم طبیعت را سالم به آیندگان بسپاریم

موضوع مهم دیگر بومی سازی «تل دراز» به جای ساخت تاسیسات غیربومی در آن است.

در برنامه تعریف شده برای «تل دراز»، استفاده از آلاچیق و براساس تصاویر دیوارهای بتونی و سیمانی دیده می شود و گفته شده این پروژه هزینه 3 میلیاردی را در یک فاز به همراه خواهد داشت، اما از طریق بومی سازی می توان هزینه 3 میلیاردی را به نصف و حتی کمتر کاهش داد و همزمان از مواهب توسعه منطبق بر طبیعت در «تل دراز» بهره برد و از سوی دیگر به جای یک فاز، کل مجموعه «تل دراز» را با برنامه ریزی بهتر و هزینه کمتر ساماندهی کرد.

تجربه آلاچیق های سفالی در دریاچه پریشان که پس از چند سال شکسته و آسیب دیدند را از یاد نبریم و علاوه بر این، توجه کنیم که ساخت آلاچیق سفالی هزینه بسیاری زیادی (بیش از 50 میلیون برای هر آلاچیق سفالی) را روی دست شهرداری خواهد داشت. حال این که کازرون خود از قدیم دارای آلاچیق های بومی ساز بوده که ساخت آن هزینه بسیاری کمتری دارد و بجای 5 آلاچیق سفالی می توان، 50 آلاچیق بومی با عمر و ماندگاری بیشتر و هزینه کمتر ساخت.

لذا در بحث آلاچیق سازی می توان از آلاچیق های بومی کازرون که به صورت چوبی و با پوشش برگ درختان خرما ساخته می شود، استفاده کرد و خیلی ارزان هر سال یا هر چند سال با کمترین هزینه سقف پوشش آلاچیق های برگ خرما را تعویض کرد. هزینه این تعویض قابل مقایسه با تعمیر هزینه بر آلاچیق های سفالی نیست که هم هزینه اولیه ساخت و هم تعمیر آن بسیار زیاد است. همچنین در این ارتباط آلاچیق های بومی ساز تاکستان های دوان و کومه های عشایر در دشتک دوان نیز الگوی خوبی برای ساخت آلاچیق ها در پردیس تل دراز خواهد بود.

در بحث دیوار سازی نیز ما نیاز نداریم که حتما منظره طبیعی «تل دراز» را با دیوارهای سیمانی و بتونی به هم بریزیم. «تل دراز» از قدیم دارای سنگ چینی و به اصطلاح «کهره چینی سنتی» با سنگ بوده که اتفاقا منظری دیدنی را داشت. می توان بجای دیوار کشی بتونی با هزینه چند صد میلیونی، اقدام به دیوارچینی سنگی یا همان کهره بندی و باغچه بندی کرد که هم زیبایی طبیعی خود را دارد و هم به مراتب بسیار کم هزینه تر و طبیعی تر خواهد بود و طبیعت تل دراز نیز همزمان با استفاده و دسترسی عمومی، دست نخورده و طبیعی باقی خواهد ماند. لذا دیوار چینی سنگی کوتاه و پشته ای با هزینه بسیار کمتر را در «تل دراز» به دیوارسازی بتونی و سیمانی چند صد میلیون تومانی می توان ترجیح داد و بجای یک فاز با همان هزینه هر سه فاز تل دراز را تکمیل کرد.

همچنین در بحث راه سازی در تل دراز برای استفاده شهروندان و خانواده های کازرونی امید است که سنگ فرش در برخی مسیرهای اصلی و سنگ ریزه در سایر مسیرهای طولانی تر جایگزین آسفالت ریزی و یا کفپوش های بتونی سیمانی در این تپه طبیعی و دیدنی شود تا هم چشم انداز طبیعی آن محافظت گردد و هم این اقدام سازگار با سایر عناصر بومی و اولیه این تپه که چشم انداز بسیار زیبایی به ورودی شهر کازرون داده است، باشد.

امیدواری به کار کارشناسی

باردیگر ضمن قدردانی از اقدام مجموعه شهرداری و شورای شهر برای ساماندهی و زیبا سازی تل دراز، همچنان امید است که ساماندهی و احیای فضای سبز این تپه دیدنی در ورودی شهر کازرون با استفاده از عناصر بومی و حفظ بافت طبیعی دنبال شود تا هم در بلند مدت، طبیعت «تل دراز» حفظ شود و هم با هزینه بسیار کمتر، اقدامات بسیار بیشتری را بتوان به سرانجام رساند.

ضمن آن که برخی معتقدند که این تپه ها داری آثار تاریخی نیز بوده اند که در این صورت حساسیت بیشتر در احیای تل دراز بیش از پیش نیازمند توجه است.

بدون تردید استفاده از نظر کارشناسان و مهندسان شهرسازی و فعالان محیط زیست در ساماندهی تل دراز می تواند نتیجه کار را مفیدتر و سازنده تر سازد و همزمان حفظ طبیعت و سرزندگی آن همراه با مسیرهای گردشگری هدیه ارزشمندی به خانواده های کازرونی خواهد بود.