گاراژها - تیم و تیمچهها
الف: گاراژ باربری ممسنی
از آن جا که شهرستان کازرون ازجنبه های مختلف دارای قدمت واصالت در خورتو جهی است، جادارد برای معرفی توانمندی های گذشته واصیل آن درهرمقوله ای، دفتر جداگانه ای گشوده شود. برهمین مبناودیدگاه، دریک سال گذشته ، بازار های کازرون و بازاری های آن را مورد پژوهش قرار دادیم اگر چه دراین راه از بضاعت کافی بهرمند نبودیم اما تلاش کردیم از حافظه های افراد با ذوق و علاقه مند و معمرین خوش مشرب و خوش فکر برای مقصود فوق کمک بگیریم بالتبع قدم گذاشتن در این وادی مشکلات خاص خود را دارد و به طور حتم نتوانسته ایم ادای مطلب کرده باشیم. لذا بایستی همچون گذشته از تمام شهروندانی که مایلند دراین خصوص مارا یاری کنند، اشتباه یاخطای مارا متذکر گردند، اطلاعات جدید و بیشترو مستندتر و نکات قدیمی تردراختیارما قرار دهند، عکس و دست نوشته و خاطرات ناگفته یا نا نوشته ای ارائه نمایند؛ خاضعانه دست آن ها را می بوسیم و منتظرفرمایشات آن ها خواهیم ماند. در خصوص بازار هنوز مطالب و ناگفته های زیادی باقی مانده است اما بنا داریم با تاییدات الهی و کمک دوستان و همشهریان علاوه بر بازار های مرسوم، بقیه ی مکان ها و بقاع قدیمی و اصیل شهرهمچون میادین شهر، بازارچه های محلی شهر، کوچه های معروف شهر، باغات شهر، حمام های شهر، کاروان سرا هاو گاراژ ها و باربریها و تیم و تیم چه ها، آسیاب ها ، چشمه های معروف، موقوفات و ...مورد تحقیق و یاد آوری قرار دهیم لذا در این فصل گاراژ یا بار بری ممسنی را پی می گیریم.
قبل از پیدایش و ورود خودروهای باربری درسطح شهرستان کازرون، قافله هاوچاروادارها بوسیله ی اسب وقاطر والاغ و گاری کالا های متنوعی را نقل وانتقال می داده اند. هر قافله معمولا در مبداومقصد خود درمکان هایی خاص (کاروان سرا یا تجارت خانه و یا تیم و تیمچه) اتراق می کرده وکالاهای خود را، شخصا توسط تجارآنجا خریداری ویا به فروش می رسانده اند. تا اینکه با ظهورماشین، چاروادارها به کامیون داران تبدیل شدند. در کازرون ازحدود هفتاد سال قبل، نقل و انتقال بار توسط کامیون صورت می گرفته است در ابتدا کامیون هائی به نام اینترناش(ساخت آلمان) و با وانت باربرهای بزرگی به نام کمانکار آمریکائی رواج داشتندو کارحمل بار را انجام می دادند. برخی رانندگان قدیمی گاراژ ممسنی عبارت بودند از : حسنعلی و تیمور پیران، مهدی تناور، حسن توکلی و...به همین خاطر مکان هائی جهت تخلیه و بارگیری این خودروها (همان گاراژها) توسط افراد حقیقی ساخته می شد که دراین گاراژ ها، کارگاه های مکانیکی و تعمیراتی برای آماده سازی و سرویس ماشین ها نیز تاسیس می گردید. برخی گاراژها کار باربری و مسافربری (مانندگاراژممسنی،گاراژ حاج کریم، گاراژ رضا ئی و نطنج) و برخی فقط کار باربری (مانند گاراژ موحد، صمیمی، حاتمی، جوادیه، هدایت زاده، رهنما) انجام می داند. اما در گاراژ ممسنی علاوه بر کار باربری همانند تیمچه ، معاملات و تجارت کالا صورت می گرفت در این مکان حجره های متعددی بوده است که تجار، درون آن ها و یا درصحن گاراژ به داد و ستدکالاهای ورودی و خروجی میپرداختند و معاملات عمدهای که اکنون درخیابان سلمان فارسی و میادین میوه و تره بار غرب و شرق شهرکازرون توسط بنکداران و عمده فروشان صورت می گیرد درگذشته بعضاتوسط تجار و بنکداران در گاراژ ممسنی انجام می گرفته است. ناگفته نماند بیشتر کالاهای مورد معامله در گاراژ (گندم و جو و برنج وخرماو حبوبات و...)بوده است.این گاراژ ظاهرا به سال 1316(ه.ش) تاسیس گردیده است . آقای عبدالرسول صیاد فتوت که اکنون مدیریت گاراژ را به عهده دارد معتقد است این مکان توسط مرحوم حاج علی تقی رستگار بنا شده و سپس به برادری فتوت (مرحوم محمد حسین و حاج آقا و آقای عبدالرسول صیاد فتوت) واگذار گردید به گونه ای که مدیریت آن تا کنون به عهده همین فامیل باقی مانده است.همچنین جناب عبدالرسول فتوت نقل می کنند که بنگاه باربری ممسنی به سال 1300(ه.ش) ابتدا در محل کنونی اداره ی اوقاف ( جنب دفتر امام جمعه تاسیس شده بود که چون در آن زمان محل خارج از محله های مسکونی شهر بود، تصمیم گرفته می شود که باربری ممسنی به محل کنونی انتقال یا به نقل جناب فتوت در آن زمان تنها راه ماشینی به مرکز شهر (میدان خیرات) و نیز گاراژ ممسنی، کوچه ی روزی طلب بود که بعداً خیابان محمدی تاسیس می گرددوباز بنا به همین نقل سهامداران اولیه باربری ممسنی، مرحومین محمد رضا امینی و محمدحسین و حاج آقا فتوت و حاج غلامرضاحسن زاده بوده اند.آنچه مسلم است این گاراژ و برخی گاراژهای دیگر شهر کازرون همپای گاراژ های قدیمی و معروف شیراز تاسیس گردیده است.
مستاجرین و بنکداران و حجره داران و تجار و معامله گران این گاراژ عبارت بودند از: حاج محمدتقی جمشیدی که علاوه بر تجارتخانه، آسیاب بزرگی در قسمت شمال و غرب گاراژ تاسیس کرده بود. مشارالیه قبل از آن در بازار نو، مغازه ملکی دوزی داشته بود. مرحوم جمشیدی از خیرین به نام واز مردان خوش فکری بودند که در کارهای خود ابتکارات جالبی انجام میدادند و بنای جدید مسجد زید به همت و مدیریت و هزینهی ایشان صورت گرفت. حاج نورالله صفیالهی، لطفالله توانگر، حاج جلیل پیران، اکبر گلزار، حاج شکرالله پرویزیان، حاج عباس عباسی، مشهدی فضلالله بارونی، حاج محمدتقی خاک سبز و پسران، حاج محمدرضا خاکسبز و پسران، حاج علیاکبر فضلالهی، حاج محمدجواد حاضران (آذرنگ) که از فعلان سیاسی و اجتماعی بودند.حاج آقا توانگر، محمدباقر خرمروز (که دالاندار گاراژ)بودند، حاج اسماعیل و حاج بابا شیرویس (معروف به شیروانی)، محمدجواد پرنگ، سیدغلامرضا صدیق، کریم و عباس و رحیم و رمضان پوررستم، صمد سپیدنامه، استاد رجب حکیمزاده (مکانیک ماشین)، مبادی و مقاصد کالاهايی که در گاراژ بارگیری و یا تخلیه میشد معمولاً شهرهای یاسوج و اطراف آن، شهر و بخشها و روستاهای ممسنی، دشتی و دشتستان و برازجان، بخشها و روستاهای شهرستان کازرون و ...بوده است.
سايت بسيار خوبي است.
لطفا در مورد خانواده ها و فاميلي هاي قديم و معروف كازرون هم اطلاعاتي بيان بفرمائيد.