|
داشتن دو سفره "آردی" و "نان" برای زنان دوسیرانی جزو ضروریات محسوب میشود و آرد نیز در میان دوسیرانیها از جایگاه مهمی برخوردار است. برای روستائیان که غذای اصلی آنها را نان تشکیل می دهد، سفره دارای اهمیت ویژه ای است، یک سفره در تهیه، نگهداری و صرف نان نقش مهمی دارد، داشتن دو سفره برای هر زن خانهدار دوسیرانی جزو ضروریات زندگی به شمار میرود.
یک سفره برای تهیه خمیر، ور آوردن و چیدن چانهها، و سفره دیگر
برای نان پخته شده استفاده میشود. بانوی خانه هنگامی که پای تنور مینشیند، سفرۀ خمیر
را در یک سمت و سفرۀ نان را در سمت دیگرش قرار میدهد.
وقتی تمام چانههای خمیر را در تنور پخت، سفره اولی را خالی
و دومی را پر از نان پخته شده میکند و چهار گوشه آن را چون بقچه به دور نان میپیچد،
تا نانش تازه بماند.
سفره مصرف دیگری هم دارد و آن هم صرف غذا در دور آن است. نکته
قابل توجه در مورد سفره آن است که به علت اینکه ایرانیها از دیرباز برای نان ارزش
و احترام خاصی قائل بوده و هستند به سفره که نان در آن نگهداری میشود نیز بسیار توجه
دارند. به همین دلیل اصولاً سفرههای بافته روستائیان خالی از نقش است تا با نان مداخلهای
نداشته باشد. این بینقشی جنبۀ عرفانی نیز دارد و آن احترام به فقر و دوری از مال و
ثروت دنیوی است.
نان، غذای اصلی ایرانیان را تشکیل میدهد و آرد که مادۀ اولیه
پخت نان است بسیار مقدس است. پس نان باید جایگاه خاصی برای خود داشته باشد. به همین
دلیل سفره مخصوصی برای آن بافته می شود که در گویش دوسیرانی به "سرفه آردی"
معروف است.
سفره آردی دارای بافت گلیمی یک رو یا رندی بافت است که گاهی
وسط آن ساده بافت با حاشیهای نقشدار است. تار آن پنبهای و پود آن از پشم است و به
شکل مربع در اضلاع یک متر و گاهی مستطیل است. متن سفره آردی ساده، یک قسمتی نقشدار
دو قسمتی نقشدار و چهار قسمتی نقشدار دیده شده است.
سفرۀ نان بر عکس نام آن که تداعی سفره نان است این دستباف به
عنوان زیر انداز جهت خمیر و آرد در روستای دوسیران کازرون استفاده میشود. قبل از پخت
نان خمیرهای آماد شده بر روی سفرۀ خمیر به صورت چانه قرار داده و به ردیف بر روی تابه
نانپزی پهن میکنند.
در سالهای نه چندان دور، عمه جهان (مادر مرحوم ترجمان)، سفرههای
ارزشمندی میبافت که هنوز در برخی منازل، کاربرد دارند.
از گنجینه
سبیدن چانه خمیر