پيرامون باتلاق پريشان در نشريات و همايشها سخن و مطلب نسبتاً زيادي بيان و نگاشته شده است. نگارنده هم در اين خصوص بارها قلم فرسايي در خور توجهاي داشته است. اما رويدادهايي كه در سالهاي اخير و خاصه در روزهاي گذشته براي مُرداب پريشان حادث شده و يا در شرف اتفاق است هر انسان دردمند و مسؤول و دلسوزي را وا ميدارد تا هر چه در فكر و ذهنش ميگُنجد استدلال كند و هر آنچه در توان دارد و به هر شكل ممكن، داد و فرياد زند تا شايد گوش شنوايي پيدا شود و فرياد رسي به داد اين تالاب پريشان از رمق افتاده و پريشان حال، برسد!!
مطابق آنچه در مصاحبهي نمايندهي محترم شهرستان روايت شده و در اخبار نشريات حقيقي و مجازي آمده است! خاصه خبرهاي موثقي كه از درون ادارهي محيط زيست به بيرون درز كرده و به ويژه مشاهدات ميداني و عيني كه از محل شمال تالاب دامنهي هم آغوش كوه با آب درياچهي پريشان به عمل آمده است، حكايت ميكند كه مسؤولان امر(ادارهي راه يا شايد جهاد كشاورزي و يا مردم و يا هر نهاد ديگر!!) در حال خشكاندن حاشيهي شمالي تالاب و تخريب و تسطيح دامنهي كوه مجاور آن به منظور تأسيس جادهاي روستايي هستند! با اين توجيه كه دسترسي روستاي مورد نظر به مركز شهر و جادهي اصلي كازرون شيراز، نزديكتر و سهلالوصولتر گردد! و توجيه مضحكتر اين كه با احداث جادهي فوقالاشاره، گردشگران با كميت و كيفيت بيشتري از اين مكان زيست محيطي ديدن خواهند نمود! – لذا با صداي بلند و غرّا همه را ندا ميدهيم و جار ميزنيم:
الف – ادارهي محيط زيست شهرستان و استان و كشور«فاين تذهبون»؟! با كدام توجيه زيست محيطي اجازه دادهايد چنين عملي صورت گيرد؟!
از طرفي اولاً، بر اثر بيمبالاتي و برداشتهاي غير مجاز و بيش از حد توسط كشاورزان(با پمپاژ مستقيم يا با حفره چاههاي كم عمق مجاور درياچه) و ثانياً بر اثر قهر طبيعت و خشكسالي چند سالي اخير و تبخير ناشي از گرماي طولاني، باتلاق پريشان در آستانهي خشكيدن كامل است! از طرف ديگر در مقابل اين همه خروجي آب تالاب، اكثر چشمههاي تأمين كنندهي اصلي درياچه مانند آبگينه بر اثر زلزله و عوامل درگير خشكيدهاند و تنها چشمههاي باقيماندهي تأمين كنندهي آب تالاب همين چشمههاي جوشان حاشيهي شمالي تالاب است كه با احداث جادهي فوق، مسدود خواهند گرديد!!
ب- از ويژگي كم نظير اين تالاب كه جزو زيباييهاي طبيعي پريشان است همانا ارتباط تنگاتنگ دو اكوسيستم آبي و خشكي(كوهستاني) است كه باعث تنوع جانداران اين منطقهي طبيعي شده است و در گذشتهي نه چندان دور، حاشيهي شمالي اين درياچه، مارهاي دوزيست فراواني در خور داشت كه اكنون تعداد آنها به شدت كاهش يافته و با تأسيس اين جاده به طور قطع، جانداران دو زيست اين چنيني، كاملاً نابود خواهند شد!
ج- دنياي امروز براي فرار از محيطهاي خشن ماشيني و فضاي تنگ و بيروح مجموعههاي متراكم وعمودي برجهاي مسكوني اقدام به ساخت اكوسيستمهاي مصنوعي آبي و خاكي (آكواريوم و تراريوم) ميكند تا بتواند اندكي به آرامش طبيعي برسد و بالطبع براي فراهم كردن چنين مجموعههايي شبه طبيعي و نيمه طبيعي، هزينههاي سنگيني صرف ميكنند.
اما ما باداشتن يك آكواريوم بزرگ طبيعي به نام تالاب پريشان و در كنار آن يك تراريوم طبيعي(كوهها و تپههاي مجاور و اطراف آن) كه با هم ارتباطي حياتي دارند، نه تنها از آن صيانت نكرده بلكه براي نابوديش برنامهريزي و برنامههايي در دست اقدام و اجرا هم داريم!!
د- منافعي كه با احداث اين جاده، عايد يك روستا ميشود با خسارات وارده بر طبيعت منطقه كه قطعاً منجر به نابودي كامل پريشان خواهد گرديد، در دو كفهي ترازوي عقل و درك خود قرار داده، هر كدام سنگينتر نمود آن را برگزينيد وعمل ورزيد. بدون شك حباب اقتصادي روستائيان منطقهي پريشان در گروه حيات اين باتلاق است چرا كه بزرگترين اثر وجودي اين آبگاه طبيعي، تنظيم دماي محيط است يعني همان ويژگي كه از قديم الايام باعث ميگرديده، محصولات جاليزي و صيفيجات اطراف دريا در اسرع زمان و با كيفيت و كميت عالي به ثمردهي برسد و وارد بازار تره بار شود. لذا نگاهمان از صندوقهاي رأي يك روستا به منافع دراز مدت همهي روستاييان و همشهرستانيها و بلكه همهي هموطنان بدوزيم و خردورزانه تصميم بگيريم.
ي- وجود دهها تلمبه در اطراف اين مرداب به طور مستقيم و نيز با حفر چاههاي كم عمق، به طور دائم، جان شيرين اين تالاب را(آب شيرين درياچه) ميمكند و همين امر باعث مرگ تدريجي آن گرديده است! وقوع خشكسالي مكرر، مرگ و نابودي درياچه را تسريع و قريبالوقوع مينمايد.
لذا نگارنده معتقد است سازمان محيط زيست به كمك وزارت جهاد كشاورزي با حفر چند حلقه چاه عميق در فواصل دور از دريا وانتقال آب به منطقه جهت مصارف كشاورزي، بهانهي به حق روستاييان را برطرف كنند تا از برداشت آب تالاب پريشان دست بردارند واين مرداب مجدداً شكوه و جلال و طراوت قديم خود را بازيابد انشاءا... اگر نمايندهي محترم و ديگر مسؤولان شهرستان بخواهند و بتوانند براي روستاييان مجاور مرداب پريشان كاري كارستان انجام دهند همانا بينياز كردن آن از برداشت آب درياچه ميباشد.
منبع : هفته نامه سلمان